Rodzina w kryzysie

Bergljot, matka trójki dorosłych dzieci, recenzentka i redaktorka teatralnych pism, ponad dwadzieścia lat temu zerwała kontakty ze swoją rodziną. Teraz wplątana została w spór o letnie domki będące częścią spadku, które mają przypaść w udziale dwóm młodszym siostrom. Czujący się pokrzywdzony tym testamentem najstarszy brat Bard napędza niebezpieczną (a może zbawienną?) machinę, która staje się symbolem krzywd, jakich rodzeństwo doznało w przeszłości. Dotyczy to zwłaszcza Bergljot noszącej w sobie urazę, z której nigdy nie mogła się wyzwolić, zwłaszcza że nie pomogli jej w tym najbliżsi. Cóż takiego się stało między nią a zmarłym właśnie ojcem? Od samego początku powieści jawi się obraz tylko pozornie idyllicznej rodziny, pod którego skorupą czuje się fałsz i zakłamanie. A z tym wiążą późniejsze motywy postępowania Bergljot.

Norweska pisarka prowadzi nieśpieszną, wręcz konfesyjną narrację, co nie przeszkadza w ciągłym trzymaniu w napięciu czytelnika. Vigdis Hjorth stopniowo ujawnia tajemnice z dzieciństwa Bergljot, dzieli się z nami jej emocjami i traumami i zmusza do wspólnego uczestniczenia w literackiej psychodramie. Opowiada o toksycznych relacjach z rodziną oraz o konsekwencjach uporczywego wypierania bolesnej prawdy. Bohaterka powieści pisze w jednym z listów do młodszych sióstr: „Żadna z was w żadnym momencie nie zapytała mnie o moją historię. Wywoływało to we mnie wielki smutek”. Czyż mało w życiu mamy takich przypadków?

JACEK BINKOWSKI VIGDIS HJORTH. SPADEK (ARV OG MILJO). Przeł. Elżbieta Ptaszyńska-Sadowska. WYDAWNICTWO LITERACKIE, Kraków 2018. Cena 39,90 zł.