Co by było, gdyby...?
Czy jesteśmy w stanie wyobrazić sobie Polskę jako Republikę Rad, gdzie krwawy Feliks Dzierżyński jest ministrem spraw wewnętrznych? Mogło by się tak zdarzyć, gdybyśmy nie przepędzili Sowietów znad Wisły w 1921 roku. W rezultacie zostalibyśmy na wiele lat prowincją radzieckiego mocarstwa z utrwalonym przez lata homo sovieticus. Inny scenariusz: Polska porozumiewa się z Niemcami w 1939 roku, ratując się – przynajmniej na jakiś czas – przed wojną. Niewątpliwie nasi żołnierze, głównie jako mięso armatnie, poszliby pod ramię z Niemcami na Moskwę. A później, po sromotnej klęsce, nie bylibyśmy tylko satelickim krajem komunistycznym, ale pod brutalną i mściwą okupacją Stalina i jemu podobnych.
Kolejna alternatywa, jaką przedstawia autor, to załamana transformacja rozpoczęta w latach 90. minionego wieku. Jak wyglądałaby wówczas Polska w 2018 roku? Prawdopodobnie bylibyśmy w NATO i Unii, ale wyemigrowałoby na stałe ponad 3 mln ludzi. Bylibyśmy – obok Bułgarii – najuboższym krajem Unii ze słabym wzrostem wydajności pracy, chroniczną niestabilnością złotówki, a tym samym brakiem zaufania u zagranicznych inwestorów. Tak naprawdę żylibyśmy od kryzysu do kryzysu, mając w katastrofalnym stanie infrastrukturę, finanse publiczne i rozpanoszoną szarą strefę...
Witold M. Orłowski, profesor ekonomii, wykorzystując matematyczne i logiczne modele, rozpatruje alternatywne scenariusze dla Polski. Udowadnia w ten sposób, że różne historyczne warianty można rozpatrywać, wykorzystując zależności występujące między zjawiskami społecznymi, politycznymi i gospodarczymi. Bardzo udany eksperyment, bo przeprowadzona przez autora analiza znakomicie uzupełnia naszą wiedzę o Polsce i Polakach w ostatnim stuleciu. J.B. WITOLD M. ORŁOWSKI. INNA POLSKA. 1918 – 2018. Alternatywne scenariusze naszej historii. DOM WYDAWNICZY REBIS, Poznań 2018. Cena 39,90 zł.