Watykan Watykan
Muzea i galerie świata
Pinakoteka Watykańska mimo stosunkowo skromnych rozmiarów dorównuje wielkim kolekcjom nie tylko Włoch, ale też Europy i Ameryki. Wyróżnia się jednak na ich tle wysokim poziomem i unikatowością zbiorów. Wystarczy wspomnieć obraz Niccolò i Giovanniego, niezwykły dokument malarstwa rzymskiego XII stulecia, czy cenny Tryptyk Stefaneschi Giotta, który wraz z grupą dzieł Simone Martiniego, Bernardo Daddiego, Pietro Lorenzettiego, Vitale da Bologna i innych słynnych malarzy doskonale reprezentuje panoramę artystyczną Trecenta, ze szczególnym uwzględnieniem malarstwa sieneńskiego i florenckiego.
Wiedza na temat twórczości niektórych najbardziej znaczących mistrzów renesansu, jak Fra Angelico, Perugino, Pinturicchio, Vasari, Barocci, a przede wszystkim Rafael, których talent malarski możemy podziwiać w Pałacach Watykańskich, znajduje najlepsze pogłębienie w malowidłach Pinakoteki. Do wymienionych dzieł należy dołączyć obrazy innych wybitnych artystów: od Gentile da Fabriano do Lippiego, od Leonarda do Tycjana, od Giovanniego Belliniego po Veronesa. Malarstwo Seicenta może poszczycić się dziełami wyjątkowej klasy, będącymi świadectwem pobytów w Rzymie indywidualności miary Caravaggia, Poussina, Guercina, Domenichina i Pietra da Cortony, którzy odcisnęli w ten sposób głęboko swe piętno na rozwoju nurtów lokalnych.
Od początków XVII wieku papieże woleli przebywać na Kwirynale niż w Watykanie, co spowodowało przeniesienie wielkiej liczby sprzętów do nowej rezydencji. W tamtejszym Apartamento dei Principi ukształtowała się kolekcja obrazów, na którą złożyły się dzieła darowane lub przekazane papieżom, niektóre zostały zakupione, większość zaś stanowiły obrazy ołtarzowe z bazyliki św. Piotra, zastępowane kopiami mozaikowymi.
Od 1809 do 1814 roku Rzym podporządkowany był administracji francuskiej, która powierzyła Canovie kierowanie Cesarskimi Muzeami Watykanu i Kapitolu. Po powrocie Piusa VII, klęsce Napoleona pod Waterloo i następującym po niej Kongresie Wiedeńskim, który zadekretował zwrot dzieł sztuki zagarniętych przez Francuzów, ten sam Canova został wysłany do Paryża, aby odebrać zawłaszczone zbiory watykańskie. Rezultat misji trudno uznać za zaskakujący: z 506 wywiezionych obrazów Państwo Kościelne odzyskało tylko 249 najważniejszych dzieł.
Po bolesnej przerwie związanej z drugą wojną światową i częściowo pokrywającym się z nią pontyfikatem Piusa XII (1939 – 1958), wybór Jana XXIII (1958 – 1963) na Stolicę Piotrową i otwarcie II Soboru Watykańskiego spowodowały znamienny zwrot w polityce kulturalnej Watykanu, polegający na otwarciu świata katolickiego na ruch umysłowy i estetykę XX wieku. Odnowę życia intelektualnego Kościoła kontynuował Paweł VI (1963–1978), pod którego wpływem właśnie utworzona sekcja sztuki współczesnej Muzeów Watykańskich, początkowo przyłączona do Pinakoteki, zyskała status niezależny i nazwę Kolekcji Nowoczesnej Sztuki Religijnej (C.A.R.M. – Collezione d’Arte Religiosa Moderna). W kolekcji otwartej 23 czerwca 1973 roku znajdują się dzieła Previatiego, Manciniego, De Pisisa, De Chirica, Carra, Sironiego, Morandiego, Fazziniego, El Greco, Messiny, Rodina, Matisse’a, Rouaulta, Dalego, Chagalla, Gauguina, Muncha, Ensora, Braque’a, Kandinsky’ego, Klee, Moore’a i wielu innych wybitnych twórców, reprezentujących rozmaite szkoły i nurty sztuki naszych czasów.
Za pontyfikatu Jana Pawła II utwierdza się nowa doktryna udostępniania i konserwacji dzieł sztuki, czego dowodzi fakt, że Muzea Watykańskie uczestniczyły ze swymi obrazami w znacznej liczbie wystaw, a także zorganizowa- ły ekspozycje o istotnym znaczeniu dla kultury ze względu na wagę podnoszonych tematów i poziom wystawianych dzieł. Warto wspomnieć tu choćby wystawy: z okazji trzechsetnej rocznicy śmierci Berniniego (1981), na pięćsetlecie urodzin Rafaela (1984) oraz poświęcone mozaikom (1986) czy ikonom ruskim (1989) lub wreszcie – restauracji Sykstyny (1990). Viale Vaticano, 00165 Roma RM Godziny otwarcia 9 – 16 (zamykana jest kasa, zwiedzanie trwa do 18).
Wstęp bezpłatny – każda ostatnia niedziela miesiąca.
Bilet normalny 17 euro, ulgowy 8 euro, grupy szkolne 4 euro. Bilet w przedsprzedaży internetowej jest droższy o 4 euro, ale gwarantuje wejście bez kolejki.
Uwaga: wejście do Muzeów Watykańskich, Kaplicy Sykstyńskiej, Ogrodów Watykańskich i do bazyliki Świętego Piotra jest dozwolone jedynie dla osób ubranych odpowiednio do powagi miejsca. Wykluczone są: strój plażowy, krótkie spódniczki i koszulki odsłaniające ramiona, pępek i dekolt.