Opowieść o maleńkiej wyspie
Na tej norweskiej wysepce jest zaledwie kilkanaście drzew i jeden dom. Jest jeszcze zimne, rozszalałe przy sztormach morze i bezsilność wobec żywiołu, choć rodzina Barroy od lat nauczona jest pokory wobec przyrody i niezłomności w pokonywaniu przeciwieństw losu. Owszem, jest też ukryta tęsknota za stałym lądem, ale mieszkanie na maleńkiej wysepce daje na przemian poczucie uwięzienia i wolności. Wydawać się może, że niewiele w tej książce się dzieje, ale w krótkich opowieściach – tkanych mozolnie, a zarazem misternie i subtelnie przez Roya Jacobsena – życie odmierzane porami roku i walką o przetrwanie to literacki hołd oddany cierpliwości, sile walki i poczuciu ludzkiej godności. A zarazem przypowieść o biednej rodzinie utrzymującej się ze skromnej hodowli, łowienia ryb, sprzedawania jajek i pierza oraz z tego, co wyrzuci im morze. Czasami jest to ogromny konar, który przypłynął z Rosji, albo zdekompletowany serwis porcelanowy z polskiego Ćmielowa. W tym wyspiarskim świecie naprawa okna, sprowadzenie konia albo proste zakupy urastają do rangi wydarzenia.
Gdy zaś w rodzinie umierają mężczyźni – najpierw dziadek Martin, a później ojciec Hans – ich rolę przejmują najmłodsi, od dzieciństwa przyuczeni do ciężkiej pracy i odpowiedzialności za los innych.
Powieść Roya Jacobsena inauguruje powrót znakomitego niegdyś cyklu Wydawnictwa Poznańskiego – serii dzieł pisarzy skandynawskich. I to powrót niezwykle obiecujący. JACEK BINKOWSKI ROY JACOBSEN. NIEWIDZIALNI (DE USYNLIGE). Przeł. Iwona Zimnicka. WYDAWNICTWO POZNAŃSKIE, Poznań 2018. Cena 39,90 zł.