Rodak nie murdzi
Czy mógłby pan wyjaśnić pochodzenie nazwiska Goćwin? W rodzinie męża jedni mówią, że jest litewskie, a inni, że romskie. Interesuje mnie również pochodzenie mojego panieńskiego nazwiska Bierowiec. Krystyna Goćwin
Niekiedy rzeczywiście brak sugestywnych przesłanek etymologicznych, co zwykle owocuje zaskakującymi podejrzeniami, jak w tym przypadku, gdy pojawiają się „podejrzenia” o związki z Litwinami lub Romami. Nazwisko Goćwin (Gocwin) jest pochodzenia niemieckiego i wywodzi się od męskiego imienia Gotwin, co solidnie dokumentują i polskie, i niemieckie źródła. Pani panieńskie nazwisko ma swój źródłosłów w staropolskim czasowniku bierać, birać, za-birać. W bazie PESEL znajdujemy obecnie 30 Goćwinów i 173 Bierowców.
Od lat śledzimy z mężem artykuły z serii „Poczet nazwisk polskich” i zdecydowaliśmy się również prosić o wytłumaczenie, skąd się wzięły nazwiska Rodak i Wieja. Pochodzimy z Bielska-Białej i wydaje nam się, że nasze rodziny i dziadkowie też.
Dorota Wieja-Rodak, Marek Rodak
Nazwisko Rodak jest odapelatywne, powstałe od rzeczownika pospolitego rodak, czyli ziomek, współziomek, człowiek tej samej narodowości („Słownik etymologiczny języka polskiego” W. Boryś). Dawniej: krajan, ktoś pochodzący z tej samej okolicy bądź z tego samego rodu. Źródłosłowem jest czasownik rodzić, od którego pochodzi ród, naród, rodzina, lub przymiotnik rodzony, czyli pochodzący z tej samej rodziny. Po raz pierwszy w dokumentach odnotowany w roku 1403. Nazwisko Wieja jest odczasownikowe i powstało od wiejać, wiać. PESEL pokazuje nam 4713 Rodaków i 645 nazwisk Wieja.
Odkąd pamiętam, zawsze interesowało mnie, skąd pochodzi moje nazwisko. Nazywam się Magdalena Murdza... Dość nietypowe nazwisko, ponieważ różnie bywa przekręcane. Moja mama Elżbieta, z domu Włóka, a jej mama to Helena Reterska. Magdalena
Murdza jest nazwiskiem utworzonym od gwarowego czasownika murdzić, czyli wykrzywiać się. Może i jest nietypowe, ale niezbyt rzadkie, bo w bazie PESEL mamy takich nazwisk 516. Nazwisko Włóka (435 w PESEL-u) ma niejednoznaczną etymologię, bo może pochodzić od włoka, włóki, czyli sieci rybackiej wleczonej za kutrem; może pochodzić od gwarowej nazwy włóczęgi, włóczykija; miary powierzchni – włóka; dawnego narzędzia rolniczego, wreszcie czasownika włóczyć, czyli wlec, spulchniać ziemię za pomocą włóki. Z kolei Reterski (381 nazwisk) jest nazwiskiem odmiejscowym, które pochodzi od Rytra (Nowosądeckie).
Skąd się wzięło?
Grama, wbrew pozorom pochodzi nie od miary wagi, ale od gwarowego czasownika gramać się, czyli gramolić, iść z trudem. 6 nazwisk.
Jafra, odimienne od prawosławnego Efrema. 328 nazwisk.
Szufa, pochodzi od staroniemieckiego Schuofe, wiadro na wodę. 100 nazwisk.
Glyda, najpewniej od niemieckiego Gleit, Glid – szereg, rząd, ordynek. Obecnie nienotowane.