Na Ostrowie Tumskim

Tu zaczęła się Polska – mówią przewodnicy, prowadząc wycieczki mostem Jordana na Ostrów Tumski, wyspę (tu oblaną wodami Warty), gdzie wzniesiono katedrę. Tysiąc lat (z okładem!) temu mieścił się tu gród, od którego datuje się dzieje naszej państwowości. W X wieku, gdy powstawało tu grodziszcze, Poznań był jednym z kilku ośrodków pełniących funkcję centrum zarządzania książęcą domeną, ale stolica była zwykle tam, gdzie zatrzymywał się władca. Dopiero pod koniec X stulecia, gdy wzniesiono kamienną siedzibę z kaplicą, Poznań zaczął nabierać cech stołecznych. Siedzibę zajął biskup Jordan. Rosła liczba mieszkańców grodu i choć czas przyniósł Poznaniowi zagładę z czeskiej ręki (Kazimierz Odnowiciel przeniósł wtedy stolicę państwa do Krakowa), to Ostrów Tumski nadal pozostał centrum władzy kościelnej – nawet w znaczeniu własności należał do biskupstwa.

Poza pięknie utrzymaną świątynią jest na Ostrowie szereg muzeów niezbędnych do zrozumienia dziejów państwa. M.in. Akademia Lubrańskiego, pierwszy w Poznaniu budynek renesansowy, w którym mieściła się pierwsza uczelnia o charakterze akademickim (XVI – XVIII wiek). Jej poziom był na tyle wysoki, że konkurowała z Akademią Krakowską. Dziś mieści się w niej Muzeum Archidiecezjalne prezentujące sztukę sakralną. Znajduje się tu rewelacyjna kolekcja dzieł średniowiecznych: ołtarze, piety, krucyfiksy i tryptyki, ale równie bogate są zbiory późniejsze. Atrakcją Muzeum jest skarbiec, w którym zgromadzono artefakty pochodzące z najstarszych kościołów, w tym miecz św. Piotra, pierwsza relikwia, jaka dotarła z Rzymu do Poznania, krótko po przyjęciu chrztu przez Mieszka I. Czas spędzony w Muzeum stanowi niezbędne przygotowanie do zrozumienia wartości, jakie prezentuje stojąca opodal najstarsza polska katedra.

KATARZYNA BYRTEK. POZNAŃ. TRAVELBOOK. BEZDROŻA, Gliwice, s. 176. Cena 26,90 zł.