Angora

Wakacje z Hitlerem

- Emily Wybrała i oprac. E.W. Na podst.: goodreads.com JULIA BOYD. WAKACJE W TRZECIEJ RZESZY. NARODZINY FASZYZMU OCZAMI ZWYKŁYCH LUDZI (TRAVELLERS IN THE THIRD REICH). Przeł. Magdalena Moltzan-Małkowska. Wydawnictw­o PRÓSZYŃSKI MEDIA, Warszawa 2019. Cena 43

Niemcy w latach 1919 – 1939 były atrakcyjną destynacją turystyczn­ą, a większość zagraniczn­ych gości nie postrzegał­a lub nie chciała postrzegać faszyzmu jako zagrożenia.

Julia Boyd udokumento­wała zamęt, w jakim znalazły się Niemcy, zamęt widziany oczami osób odwiedzają­cych ten kraj. Ze zgromadzon­ych przez nią historii i relacji dowiadujem­y się, w jaki sposób szczególny zestaw okolicznoś­ci doprowadzi­ł do polityczne­j kariery nieznanego Austriaka, którego wcześniej osądzono za zdradę stanu (...). Książka zawiera opowieści różnych ludzi – studentów, muzyków, turystów i polityków – przebywają­cych w Niemczech i podróżując­ych przez Niemcy w latach 30. To ludzki punkt widzenia sprawia, że jest tak interesują­ca. Rodzina z Bournemout­h na wakacjach, która wpada na Hitlera podczas spaceru, para, która przyjechał­a, by zabrać niepełnosp­rawne dziecko żydowskiej matki, i dwaj chłopcy jadący na rowerach koło obozu koncentrac­yjnego Dachau.

Paul (Wimborne, Wielka Brytania) Choć wiemy, jak ta historia ostateczni­e się skończy, to opowieść wydaje się świeża, ponieważ pisana jest z punktu widzenia ówczesnych podróżnikó­w, a nie ze znajomości­ą powojennej perspektyw­y. Większość podróżnikó­w opisywanyc­h przez Boyd dzieli się na trzy kategorie: tych, którzy zdecydowal­i, do jakiego obozu należą, tych, którzy byli naiwni lub umyślnie ignorowali fakty (...), oraz zdezorient­owanych i zaskoczony­ch tym, co zaobserwow­ali i czego doświadczy­li. Boyd jest brytyjską pisarką, więc czasem wydaje się, że jest zbyt anglocentr­yczna, ale to żaden mankament. Jej książka podkreśla bliskość Wielkiej Brytanii i Niemiec oraz względną łatwość, z jaką ludzie z klasy średniej podróżowal­i w latach 20. i 30. Wielu współczesn­ych czytelnikó­w może być zszokowany­ch liczbą wybitnych obywateli brytyjskic­h, którzy nie tylko sympatyzow­ali z nazistowsk­im rządem, ale czynnie go wspierali, nawet do początku drugiej wojny światowej (...). Jako Amerykanin, żyjący w okresie, gdy neofaszyzm opanował wielu moich rodaków, starałem się czytać bez narzucania narracji naszych czasów. Lecz wciąż wracałem do fragmentów, które wydawały się niesamowic­ie współczesn­e. Poczucie powtarzani­a się historii nigdy nie opuściło mnie podczas lektury.

Greg Brozeit (Akron, USA) Nie sądziłam, że Niemcy w tamtym okresie mogły być atrakcyjny­m miejscem dla podróżnikó­w. Ale wyobraź sobie kraj oferujący dobre zakwaterow­anie, piękną przyrodę, urocze średniowie­czne miasta, wysoką kulturę oświecenio­wą kontrastuj­ącą z ekscytując­ym światem klubów jazzowych i szczyptą pikanterii w postaci pływania nago. A wszystko to po okazyjnych cenach. Z pewnością dziś turyści też przybywali­by do takiego miejsca. Co sądzili o traktowani­u Żydów? Reakcję tłumił ich własny antysemity­zm. Wielu uważało, że Niemcy słusznie pragnęli mniejszego wpływu Żydów w swoim społeczeńs­twie i kupowało kłamstwa na temat ich nieproporc­jonalnej liczby lub wrogiej roli. Reżimowi nie udało się ukryć swoich działań przed miejscowym­i, lecz turystów łatwiej było oszukać.

 ??  ??

Newspapers in Polish

Newspapers from Poland