Zapału nigdy dość
Poczet nazwisk polskich
Od dwóch lat staram się zbudować drzewo genealogiczne i próbowałem dotrzeć do korzeni nazwiska. Ciocia wypatrzyła „Poczet nazwisk”. Przekazała mi tę informację, dlatego pytam, czy jest szansa odszukać pochodzenie nazwiska Grósy. W starych dokumentach było ono zapisywane: Grösy, Grossy, Grusy.
I właśnie te stare dokumenty prowadzą nas ku odpowiedzi. Nazwisko jest pochodzenia niemieckiego, konkretnie powstało od przymiotnika gross, czyli duży. Pochodzą z tego źródła takie nazwiska Polaków, jak: Gross, Grossa, Grosee, Grossek, Groś, Grószy, Grósy, Gróssy, Gruszy. W bazie PESEL mamy dziś 8 nazwisk Grósy.
Proszę o wyjaśnienie źródła nazwiska Hołyst. Ojciec pochodził z Bochni, a dziadek urodził się w Wiśniczu Nowym. Zawsze jak widzę i słyszę wywiady w telewizji z prof. Brunonem Hołystem, to sobie myślę, czy to mój jakiś krewny?
Romana Hołyst Pani Romano, nazwisko Hołyst pochodzi od rzeczownika gołysz oznaczającego chudopachołka, biedaka. W bazie PESEL jest ich obecnie 477, ale frekwencja podpowiada, że szukanie pokrewieństwa w przypadku nazwiska odapelatywnego, pochodzącego od rzeczownika pospolitego, jest nieskuteczne.
Od dawna mój tata interesuje się pochodzeniem i znaczeniem naszego nazwiska Pecela. Na nagrobkach członków naszej rodziny można spotkać odmiany nazwiska: Pycela, Pacela.
Magdalena Pecela Już kiedyś zajmowałem się tym nazwiskiem... Pojawia się tu problem różnych źródłosłowów, gdyż np. nazwisko Pacela może pochodzić od rzeczownika pac (wielki szczur), ale może mieć rodowód dźwiękonaśladowczy, bądź jeśli powstało na wschodzie, może pochodzić od białoruskiego imienia Pac (ten od Ipatija). K. Rymut tu umieszcza nazwisko Pacela (notowane po raz pierwszy w 1551 roku). Z kolei forma Pecela niekoniecznie musi być wiązana z formą Pycela (chyba że sztucznie, wskutek omyłki), gdyż jej źródłosłowem może być rzeczownik pec, peć (pecię), czyli... penis. Może też być to łacińska forma imienia Piotr – Petrus. Według „Nazwiska Polaków. Słownika historyczno-etymologicznego” K. Rymuta, forma Pycela wywodzi się od czasownika pykać, czyli cmokać, albo rzeczownika pyka – zięba. Pycek, pyculek to gwarowo kawałeczek. Jest też grupa pochodnych, takich jak m.in.: Pycel, Pycelak, Pycka, Pycko, Pyckowski, Pycylik. W zasobie nazwisk współcześnie używanych są 54 formy Pycela i 37 – Pecela.
Byłbym wdzięczny za wyjaśnienie pochodzenia nazwiska Zapała. Jeden z kuzynów mówił mi o heraldycznym rodowodzie tego nazwiska.
Arkadiusz Zapała Zapała jest nazwiskiem notowanym w dokumentach od 1764 roku, zaś herb datowany na XIV wiek uznawany jest za zaginiony, choć wiąże się z nim nazwisko Zapałowski. Pochodzi od zapału, czyli chęci, ochoty, także namiętności. Zapałą zwano pas ziemi jałowej, a w gwarze także czerwone płótno na wsypy. 4418 nazwisk.