Piosenka babci
Poczet nazwisk polskich (767)
Biją dzwony na wieżycach Mokrym śniegiem dmie Wczoraj zmarła mi matula Ojca zawiał śnieg
Teraz biedna ja sierota Jak ptaszyna ta Która nie ma swego kąta Taka dola ma
Pójdę, pójdę, może dojdę Do cmentarnych bram Grób matuli może znajdę Przytulę się tam
Ma matula, pewnie w niebie Grób jej pusty już Mój grabarzu, błagam ciebie Jutro mnie tam złóż
Biją dzwony na wieżycy Mokrym śniegiem dmie A ja biedna na ulicy ze zmęczenia drżę
Nazywam się Mariusz Klebieko, a mama nosiła panieńskie nazwisko Dunaj. Mam pytanie dotyczące obu nazwisk. Wiem, że obie rodziny mieszkały przed drugą wojną koło Lidy, obecnie na terenie Białorusi.
Mariusz Klebieko Świetny przykład na to, jak w kulturach wędrowały słowa. Najpierw Niemcy zapożyczyli z północnej polszczyzny słowo chleb, tworząc formę osobową Kleb. Później niemiecki Kleb wrócił na swe ojczyste łono, tworząc grupę nazwisk, takich jak Klebach, Klebek, Klebło, Klebowicz, Klebów, Klebusz i oczywiście Klebieko. Z kolei nazwisko Dunaj można kojarzyć z rzeką o tej konkretnej nazwie, ale skłaniałbym się ku etymologii Dunaj w znaczeniu każdej wielkiej, odległej rzeki. W gwarze dunajem zwano też przepaść. W bazie PESEL mamy 63 nazwiska Klebieko oraz 2160 nazwisk Dunaj.
Skąd pochodzi nazwisko Iwaneyko? Noszących je przesiedlono w dużej liczbie w okolice Parczewa z Litwy bądź obecnej Białorusi. To dość skomplikowana i ciekawa historia z czasów rozbiorowych. Natomiast rodzina o tym nazwisku zamieszkiwała i nadal być może zamieszkuje tereny dawnej Galicji Zachodniej (Lwów, Chyrów, Stanisławów). W Polsce niektórzy z Iwanejków zmienili pisownię z „y” na „j”. Z kolei inna gałąź mojej rodziny nosiła nazwisko von Schmeidl, później po prostu Schmeidl. Podobno przybyli z Austrii, i to dość dawno. Wątpię, aby ktokolwiek z nich żył do dzisiaj, ale kto wie? Jeszcze inni mieli na nazwisko Gergovich. Znaleźli się tutaj w XVIII lub XIX wieku, możliwe, że w czasach napoleońskich. Przyszli z Bałkanów, może z Serbii? Mało ich, część wyemigrowała do Kanady.
Piotr Iwaneyko Panie Piotrze, nazwisko Iwaneyko (Iwanejko) jest odimienne i przedstawia wschodniosłowiańską formę imienia Jan. Pisownia j/y jest dalece umowna i trudno dociec początków jej stosowania; być może jeden z przodków chciał przez łacińską literę - y- pokazać, że nie ma związków ze wschodnią Słowiańszczyzną (315 nazwisk). Nazwisko Schmeidel, pisane z niemiecka, może mieć etymologię obcą, ale naszą uwagę zwraca grupa nazwisk polskich, jak na przykład: Szmejdel, Szmajdel, Szmejdl, wywiedzione od dawnego rzeczownika szmajda czy szmaja oznaczającego mańkuta, człowieka leworęcznego (brak w bazie PESEL). Gergovich, owszem, może wskazywać na pochodzenie z Bałkanów, ale i z Niemiec, gdzie od imienia Georgius powstała całkiem liczna grupa nazwisk. I w Polsce też (to nazwisko istnieje w liczbie 4 w formie spolszczonej Gergowicz).
Skąd się wzięło?
Gradka, pochodzi od gradu, opadu atmosferycznego. 93 nazwiska. Jasic, odimienne od Jana. 116 nazwisk. Więckowski, odmiejscowe – od nazwy licznych wsi Więckowice lub Więckowo. Notowane w dokumentach od 1387 roku. 9721 nazwisk.
Bryl, nazwisko znane od 1396 roku, pochodzi od rzeczownika bryła. 2816 nazwisk.