Proszę wstać! Nauka idzie!

Oskarżony: miejski hałas

Przedmiot sprawy: Codzienny hałas może być poważnym czynnikiem zwiększającym ryzyko i rzutującym na przebieg udarów. Tak wynika z kompleksowej analizy blisko 3 tys. pacjentów jednego z barcelońskich szpitali, przeprowadzonej w ciągu 10 lat. Przedmiotem badań był wpływ na zdrowie zanieczyszczenia powietrza, hałasu i przebywania na terenach zielonych. Okazało się, że hałas miejski zwiększał ryzyko wystąpienia udaru o 30 proc., ale przyczyniał się do poważniejszego przebiegu udaru, ocenianego np. na podstawie stopnia upośledzenia mowy czy ruchu. Efekt ten nie był związany z zanieczyszczeniem powietrza, natomiast życie blisko natury zmniejszało ryzyko wystąpienia udaru o 25 proc. (MK)

Orzeczenie: Najlepszą receptą na zdrowie będzie powrót na łono natury?

Uwaga: zapach

Przedmiot sprawy: Zmysł zapachu jest jednym z podstawowych zmysłów pozwalających na przetrwanie zwierząt. Może sygnalizować zbliżające się niebezpieczeństwo, pomagać w znalezieniu pożywienia, a także służy do komunikacji i parowania się. Badania naukowców z Michigan State University wykazały, że zapach wydzielany przez ptaki śpiewające jest wytwarzany przez bakterie kolonizujące ich gruczoł kuprowy. Bakterie zasiedlające to miejsce są różne dla różnych gatunków ptaków. Jeżeli zostaną usunięte np. poprzez wstrzyknięcie antybiotyku w miejsce ich kolonizacji, ptak przestanie wysyłać do swoich potencjalnych partnerów informacje dotyczące m.in. etapu procesu reprodukcji czy jakości lub stanu hormonalnego potencjalnego partnera. (PRJ)

Orzeczenie: Unikatowy zapach ptaków jest również sprawką bakterii.

Starość: badana w dzieciństwie

Przedmiot sprawy: Wyniki testów myślenia i pamięci przeprowadzonych przez ośmiolatków mogą wskazywać na to, jak wypadną ponad 60 lat później. Badania przeprowadzono na 502 Brytyjczykach, wszystkich urodzonych w tym samym tygodniu w 1946 roku, którzy w wieku ośmiu lat robili testy kognitywne. Takie same testy otrzymali do zrobienia, mając 69 – 71 lat. Testy sprawdzały umiejętności takie jak pamięć, uwaga, orientacja, język. Naukowcy odkryli podobieństwa między wynikami testów ukończonych zarówno w dzieciństwie, jak i starości. Następnie wykazano, że nawet subtelne różnice w myśleniu, zapamiętywaniu w dzieciństwie mogą być indykatorem rozwoju choroby Alzheimera w przyszłości. (AU)

Orzeczenie: Z pewnych rzeczy się nie wyrasta.

Bakterie: od wieków z nami

Przedmiot sprawy: Mikrobiom jelitowy to delikatny ekosystem złożony z miliardów mikroorganizmów, w szczególności bakterii, które pomagają wchłaniać składniki odżywcze i wytwarzać energię oraz wspierają nasz układ odpornościowy, chroniąc przed wirusami i patogenami. Bakterie te były z nami od tysięcy lat, a teraz potwierdzono, że znajdowały się w przewodzie pokarmowym „człowieka lodu” Ötzi, żyjącego 5300 lat temu. Nadal obecne są też w niezachodnich populacjach ludzkich w różnych częściach świata. Ewolucja nawyków żywieniowych i higienicznych w krajach zachodnich doprowadziła do zmniejszenia liczby bakterii pomagających w trawieniu organizmowi ludzkiemu. Ze zubożenia mikrobiomu może wynikać częste występowanie alergii, chorób autoimmunologicznych czy otyłości. (AU)

Orzeczenie: Bakterie zawsze z nami były, ale czy zawsze z nami będą?

Zagrożony: nadmiar lekarstw

Przedmiot sprawy: Szef brytyjskiej służby zdrowia (National Health Service) ostrzega przed nadmiernym spożywaniem leków przez osoby w starszym wieku. Rośnie wtedy liczba dolegliwości, a liczba przyjmowanych medykamentów może dochodzić nawet do 20 dziennie. Powoduje to zwiększenie efektów ubocznych. Z badań wynika, że aż 6,5 proc. pacjentów przyjętych do szpitali znalazło się tam z powodu niekorzystnych reakcji zachodzących pomiędzy lekami. Problemem jest też średnia wieku pacjentów, na których przeprowadzane są badania kliniczne nowych lekarstw. Jest ona dużo niższa niż średnia wieku osób, które docelowo będą przyjmować badane leki, np. na problemy z układem sercowo-naczyniowym. (PRJ)

Orzeczenie: W tym przypadku od przybytku głowa może bardzo rozboleć!

Zmiany: wśród huraganów

Przedmiot sprawy: Przez ostatnie trzy lata odnotowano rekordowo wysoki poziom opadów związanych z potężnymi huraganami powodującymi poważne powodzie na południu Stanów Zjednoczonych. Okazuje się, że silne huraganowe opady są bezpośrednio związane z ociepleniem klimatu i najprawdopodobniej będą się nasilać w przyszłych latach. Odpowiedzialna za to głównie jest rosnąca wilgotność powietrza spowodowana podwyższeniem się temperatury na powierzchni mórz i oceanów, ale również większa prędkość wiatrów. Jak wykazano podczas analizy symulacji 4 tys. huraganów w różnych warunkach klimatycznych, ostre wiatry zwiększają intensywność opadów huraganowych. Prawdopodobieństwo wystąpienia groźnych i silnych huraganów jest znacznie wyższe niż kilkadziesiąt lat temu ze względu na obecne zmiany klimatyczne. (MK)

Orzeczenie: Z huraganem w zmieniającym się klimacie nie ma żartów.

Z natury: taśma do ran

Przedmiot sprawy: Natura znów inspiruje. Amerykańscy naukowcy z MIT zaprojektowali dwustronną taśmę, która ma za zadanie łączyć przerwane po operacji tkanki. Pierwowzorem była wydzielina pająka, która pozwala na schwytanie jego ofiary podczas deszczu. Szczelne sklejanie tkanek jest utrudnione z powodu występującej na ich powierzchni wody. Obecnie stosowane w chirurgii szwy nie zawsze dobrze działają i mogą powodować ból i infekcje. Taśma zawiera kwas poliakrylowy, który absorbuje wodę z wilgotnych tkanek, co pozwala substancji klejącej złączyć przerwaną tkankę nawet w kilka sekund. Skutecznie już zadziałała w testach na skórze i płucach świń. Na badania na ludziach musimy jeszcze poczekać. (PRJ)

Orzeczenie: Operacje bez trudno gojących się ran coraz bardziej prawdopodobne.