Do wykupu całość czy część działki?
Linia wysokiego napięcia na mojej nieruchomości została wybudowana ponad 30 lat temu. Linia ta jest usytuowana na działce o powierzchni około 100 ha, a tym samym jej wartość niewątpliwie przekracza wartość tych trzech słupów. Czy w kontekście orzeczenia Sądu Najwyższego o sygn. III CZP 110/18 wartość naniesień na gruncie należy odnieść do powierzchni całej działki, czy tylko do powierzchni zajętej przez słupy? – Stanisław Wójcik z Policznej
Zgodnie z treścią uchwały Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2019 r. (sygn. III CZP 110/18) „wybudowanie urządzeń przesyłowych na gruncie osoby trzeciej za jej zgodą wyrażoną bez zachowania formy aktu notarialnego świadczy o złej wierze posiadacza służebności”. Przedmiotowa uchwała sama w sobie nie nawiązuje do wartości, czy tym bardziej powierzchni nieruchomości, na jakiej znajdują się słupy.
Pytanie, które Pan zadał, ma związek z art. 231 Kodeksu cywilnego. Wedle treści jego § 2, „właściciel gruntu, na którym wzniesiono budynek lub inne urządzenie o wartości przenoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby ten, kto wzniósł budynek lub inne urządzenie, nabył od niego własność działki za odpowiednim wynagrodzeniem”. Z drugiej strony (art. 231 § 1 k.c.), „samoistny posiadacz gruntu w dobrej wierze, który wzniósł na powierzchni lub pod powierzchnią gruntu budynek lub inne urządzenie o wartości przenoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby właściciel przeniósł na niego własność zajętej działki za odpowiednim wynagrodzeniem”.
W orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że prawo wykupu nie jest wykonywane co do całej nieruchomości, a (co do zasady) jedynie w odniesieniu do jej części bezpośrednio zabudowanej budynkiem lub innymi urządzeniami, oraz gruntem niezbędnym do racjonalnego z nich korzystania (tak. np. wyrok SN z dnia 13 stycznia 1961 r., sygn. I CR 979/60).