Mała antologia hymnów świata (100)

Mała antologia hymnów świata

Gabon.

Las, maski, Lambaréné... Gabon, Afryka Środkowa, nad Oceanem Atlantyckim, rozmieścił się między 2 stopniem szerokości północnej i 4 stopniem szerokości południowej, co oznacza, że kraj dzieli równik. 84 procent terytorium Gabonu jest pokryte lasem tropikalnym, zaś 11 procent kraju to parki narodowe. Mieszka tu co najmniej 40 różnych grup etnicznych, a rdzennymi mieszkańcami są Pigmeje. Największą grupą jest lud Fang, do której należy co trzeci Gabończyk, który przywędrował w okolicę równika z północy i wniósł we wianie najciekawszy symbol kultury Gabonu: maski dobrobytu, wykonane z rzadkich gatunków drewna, elementów miedzi, mosiądzu, muszli. Inspirowały Picassa i Modiglianiego.

Pierwsi przybyli tu pod koniec XV wieku Portugalczycy. Pozostawili po sobie nazwę państwa pochodzącą od Gabão – jak brzmi portugalska nazwa ujścia rzeki Komo, które przypomina kaptur. Po nich przybyli Holendrzy, a od XVII wieku do biznesu przyłączyli się Anglicy. Wkrótce na wybrzeżu zaczęli osiedlać się Francuzi, a w XIX wieku pojawili się amerykańscy misjonarze. Handlowano kością słoniową i miedzią, ale największe zyski przynosili niewolnicy. Afrykanie początkowo dawali sobie radę z przybyszami. „Miejscowy władca, maloango, pisze znawca dziejów tych ziem Bronisław Nowak, nie zezwalał na budowę fortów europejskich i likwidował wszelkie próby narzucania mu monopolu. Konkurencja między Europejczykami była dlań korzystna”.

W połowie XIX wieku grupa niewolników, uratowanych przez Francuzów z transportu, założyła osadę Libreville, która dała początek stolicy kraju. Obecność francuska rychło przekształciła się w dominację, zaś w 1910 roku kraj wszedł w skład Francuskiej Afryki Równikowej, federacji frankofońskiej, która przetrwała do 1959 roku. Po referendum Gabończycy uzyskali autonomię, a w Roku Afryki przyjęli od Francji niepodległość. Jak wszędzie, w Gabonie rozpoczęła się sekwencja wstrząsów politycznych, a jedynym stałym elementem polityki państwa były związki gospodarcze i militarne z byłą metropolią. Relacje z Francją, utrwalone przez udzielane koncesje na wydobycie ropy naftowej, uranu i manganu, dynamizują gospodarkę i przyciągają do Gabonu tysiące robotników z krajów ościennych oraz uchodźców z Afryki Centralnej.

Hymn Gabonu nosi tytuł „La Concorde”, Zgoda. Został przyjęty w 1960 roku. Muzykę i słowa napisał Georges Aleka Damas (1902 – 1982), przewodniczący Zgromadzenia Narodowego Gabonu.

Chociaż przemysł turystyczny jest w powijakach, kraj ma wiele atrakcji: lasy, katarakty na rzece Ogowe, Góry Kryształowe oraz słynne leprozorium w Lambaréné, założone w 1913 roku przez Alberta Schweitzera, niemieckiego teologa, muzykologa i lekarza. Leczono tu Afrykańczyków cierpiących na trąd i malarię. W 1952 roku Schweitzer otrzymał za to Nagrodę Nobla.