Anatomia obsesji

O tej zbrodni mówił cały świat. 10 kwietnia 1993 roku przed własnym domem został zastrzelony Chris Hani, charyzmatyczny przywódca Południowoafrykańskiej Partii Komunistycznej, działacz na rzecz zniesienia apartheidu w RPA. Zabójcą okazał się emigrant z Podhala, niezbyt wykształcony, ale inteligentny były mistrz Polski w rajdach samochodowych. Janusz Waluś, choć na przesłuchaniach i podczas późniejszego procesu twierdził, że w swoim kraju on i jego rodzina byli ofiarami komunistycznych represji, pochodził z zamożnej rodziny, bo jego ojciec był właścicielem huty szkła, więc żyli w PRL-u jak przysłowiowe pączki w maśle. Zabójca Haniego uważał się jednak za obsesyjnego antykomunistę. Owszem, było mu przykro, że zabił drugiego człowieka, ale do dziś konsekwentnie twierdzi, że nie żałuje, bo chciał uchronić RPA od komunizmu. Waluś odsiaduje karę dożywotniego więzienia w Pretorii i nie wiadomo, czy kiedykolwiek wyjdzie na wolność. Autor „Nic osobistego” rozmawiał z nim w więzieniu, przeglądał dokumenty IPN-u i akta sądowe, wsłuchiwał się w opowieści rodziny i znajomych, zarówno zabójcy, jak i ofiary. Czy Waluś to wyrafinowany morderca i należy go potępiać, czy raczej psychopata, któremu należy współczuć? A może żarliwy patriota i ostatni żyjący żołnierz wyklęty, jak chcą niektórzy w Polsce. Reporter Cezary Łazarewicz po latach wraca do tej historii, znakomicie rekonstruuje wydarzenia i wnika w życiorys zabójcy, który posunął się do tak radykalnego kroku. A jednocześnie opowiada o współczesnych polsko-polskich sporach, w które znakomicie wpisuje się ocena Janusza Walusia.

JACEK BINKOWSKI CEZARY ŁAZAREWICZ. NIC OSOBISTEGO. Sprawa Janusza Walusia. Wydawnictwo SONIA DRAGA, Katowice 2019. Cena 39,90 zł.