Pamiętnik z pasiaka

Po upadku słynnego muru mieszkająca w Berlinie Miriam opiekuje się umierającym ojcem. Mężczyzna, kiedy jest świadomy, powtarza imię: Frieda. Kobieta nie wie, o kim mowa, bo jej nieżyjąca matka nazywała się inaczej. Jeszcze większym szokiem jest dla niej to, że pewnego dnia na nadgarstku ojca odkrywa wytatuowany numer. Czyżby ojciec był więźniem obozu koncentracyjnego? Próbując wyjaśnić rodzinną tajemnicę, Miriam w szafie matki znajduje obozowy kobiecy pasiak, a w nim zaszyte listy – od Friedy do Heinricha, ojca Miriam. Na skrawkach papieru ukrytych w mankietach, kieszeniach i kołnierzu, znajduje porażający pamiętnik opisujący dramatyczne losy „królików” z Ravensbrück – więźniarek poddawanych nieludzkim wręcz eksperymentom medycznym. Przeprowadzano na nich niepotrzebne operacje i zabiegi: wycinano mięśnie, łamano kości, zakażano rany i zarażano chorobami; potem zostawiano bez jakiejkolwiek opieki, czasem bez dostępu do jedzenia i wody, aby sprawdzić, czy kobietom uda się przeżyć w tak ekstremalnych warunkach. Hitlerowskim oprawcom miało to pomóc w znalezieniu sposobów na leczenie frontowych obrażeń. Miriam, czytając kolejne listy pisane przez Friedę, mierzy się też ze swoją traumą związaną z przemocą domową i nieudanym małżeństwem. Autorka książki perfekcyjnie wręcz trzyma emocje czytelnika, przenosząc go z czasów wojny niemalże do współczesności, odkrywając kolejne dni z życia Friedy i Miriam. „Króliki z Ravensbrück” to wstrząsająca opowieść, książka, o której trudno mi będzie zapomnieć. Młodzież powiedziałaby pewnie, że nie da się jej „odprzeczytać”.

ADAM OWCZAREK ANNA ELLORY. KRÓLIKI Z RAVENSBRÜCK. Przeł. Michał Juszkiewicz. Wydawnictwo PRÓSZYŃSKI I S-KA, Warszawa 2020. Cena 39,99 zł.