Proszę wstać! Nauka idzie!

Przeciwbólowe: liczenie

Przedmiot sprawy: Odczuwanie bólu wymaga wymiany informacji pomiędzy różnymi regionami mózgu. Badacze z Ludwig-Maximilians-Universität München i University of Oxford zbadali, jak wykonywanie operacji myślowych wpływa na subiektywną percepcję bólu. 20 uczestników badania poddano bolesnemu, zimnemu bodźcowi i polecono jedną z trzech strategii „odwracających” uwagę od bólu: (1) liczenie w dół od 1000 co 7, (2) myślenie o czymś przyjemnym lub pięknym, (3) wmawianie sobie (autosugestia), że doświadczany ból nie jest tak silny. Podczas eksperymentu aktywność neuronów w mózgu była rejestrowana za pomocą MRI. Liczenie okazało się najskuteczniejsze w „uśmierzaniu bólu”, u niektórych uczestników zmniejszając subiektywne odczuwanie natężenia bólu aż o 50 procent. Badacze sugerują, że skuteczność jest związana z koordynacją pracy wielu części mózgu. (SS)

Orzeczenie: Następnym razem, gdy coś cię zaboli – policz sobie.

Na bezsenność: koc

Przedmiot sprawy: Koc obciążeniowy to bezpieczna i efektywna terapia dla osób z zaburzeniami psychiatrycznymi cierpiących na bezsenność. Szwedzcy naukowcy odkryli, że pacjenci używający koca obciążeniowego lepiej spali, a w dzień byli bardziej aktywni i mniej zmęczeni. Co istotne, objawy depresji oraz niepokoju zostały zredukowane. Koc obciążeniowy sprawił, że w grupie, w której był stosowany, aż 26 razy częściej obserwowano przynajmniej 50-procentowy spadek objawów bezsenności oraz 20-krotnie większe prawdopodobieństwo pozbycia się tej dolegliwości w porównaniu z grupą kontrolną. Uczeni tłumaczą, że koc obciążeniowy imituje odczucie ucisku, którego efekt można porównać do akupresury lub masażu, mających działanie uspokajające. (ZK)

Orzeczenie: Cięższa kołdra to lepszy sen.

Rada: dla głodnego kota

Przedmiot sprawy: Jeśli twój kot jest wiecznie głodny, nie karm go za często. Najnowsze badania pokazały, że lepiej podać kotu jedną dużą porcję jedzenia niż kilka mniejszych. W ten sposób zredukujemy jego poziom głodu. Koty tak karmione miały wyższy poziom hormonów regulujących apetyt. Oznacza to, że były bardziej usatysfakcjonowane z jednego posiłku dziennie. Na dodatek nie tylko wydajniej spalały tkankę tłuszczową, ale łatwiej budowały masę mięśniową. Taki sposób karmienia obniża prawdopodobieństwo wystąpienia otyłości, która jest powszechnym problemem kotów domowych. (ZK)

Orzeczenie: Rzadko znaczy zdrowo.

Żelowa: drukarka

Przedmiot sprawy: Naukowcy z National Institute of Standards and Technology (NIST) opracowali nową metodę drukowania 3D z wykorzystaniem substancji żelowych i innych miękkich materiałów. Technologia ma potencjał do tworzenia złożonych i precyzyjnych struktur w skali nanometrowej. Wiele substancji żelowych jest kompatybilnych z żywymi komórkami, dzięki czemu nowa metoda może przyspieszyć produkcję miękkich, malutkich urządzeń medycznych, takich jak systemy dostarczania leków lub elastyczne elektrody, które można wkładać do ludzkiego ciała np. w celu monitorowania aktywności mózgu. Możliwe też będzie tworzenie miękkich mikrorobotów czy rusztowań przyspieszających regenerację tkanek. (AU)

Orzeczenie: Takie żelowe konstrukcje mogą się okazać bezcenne.

Zdrowsze: ranne ptaszki

Przedmiot sprawy: W badaniu przeprowadzonym przez zespół brytyjskich i australijskich naukowców zidentyfikowano powiązanie między czasem aktywności człowieka a zdrowym trybem życia i wywnioskowano, jaki chronotyp snu jest bardziej sprzyjający chorującym na cukrzycę typu 2. Okazuje się, że „nocne marki” prowadzą nadmiernie siedzący tryb życia i ćwiczą o ok. 56 procent mniej w porównaniu z osobami zaliczającymi się do rannych ptaszków. Zatem osoby chorujące na cukrzycę, które prowadzą nocny tryb życia, powinny przestawić się na poranne wstawanie – dzięki temu ich styl życia również ulegnie zmianie. (PRJ)

Orzeczenie: Zmiany przyzwyczajeń są trudne, ale korzyści z nich jest wiele.

Rozdwojona: choroba Parkinsona

Przedmiot sprawy: Kompleksowe badania przeprowadzone przez naukowców z Aarhus University wykazały, że choroba Parkinsona może być tak naprawdę dwiema różnymi chorobami. Okazuje się, że u części osób zaczyna się od jelit, a następnie rozprzestrzenia do mózgu przez połączenia nerwowe. U innych pacjentów na początku atakowany jest mózg, a dopiero później choroba rozprzestrzenia się do jelit i serca. Charakterystyczne dla chorych powolne i sztywne ruchy są związane z postępującym uszkodzeniem neuronów przez gromadzące się białko – alfa-synukleinę. Odkrycie jest istotne z punktu widzenia wczesnego wykrywania i leczenia choroby. Dalsze badania mają na celu określenie zależności między pierwszym rodzajem choroby a mikrobiomem jelitowym i sprawdzeniem, czy przez wpływ na mikrobiom jesteśmy w stanie modyfikować dalszy postęp choroby. (SS)

Orzeczenie: W przypadku parkinsona zarówno „jajo”, jak i „kura” mogą być pierwsze.

Tonące: rajskie plaże

Przedmiot sprawy: Najnowsze analizy naukowców z Uniwersytetu Hawajskiego sugerują, że do 2050 roku na Hawajach zniknie 40 proc. plaż. Proces ten jest spowodowany stopniowym podnoszeniem się poziomu mórz. Poprzednie badania przeprowadzone na uniwersytecie pokazały, jak ściany morskie mogą przyspieszyć erozję i przewidywały, że na wyspie Oahu może zniknąć nawet 60 km plaż. Niestety, wzrost poziomu wód przyspiesza i szacuje się, że w ciągu najbliższych 30 lat może podnieść się on o ok. 25 cm. Przyjrzano się również wpływowi utwardzania plaż – budowaniu ostróg i ścian morskich w celu nienaturalnego utrzymania plaż i linii brzegowych. Okazało się, że taka praktyka może przyspieszyć erozję. Coraz więcej nieruchomości na Hawajach jest już wpisywanych do „administracyjnej strefy zagrożenia erozją”. (AU)

Orzeczenie: Wyhamowanie tego procesu wymagałoby od ludzi wielu wyrzeczeń.