O czystości

Według popularnego angielskiego powiedzenia pobożność od czystości dzieli bardzo niewiele. Niestety, podobnie jak w polskim, czystość od czystki – również. Ale jeżeli sądzimy, że to jedyne zaskoczenie, jakie higiena przygotowała dla uczących się angielskiego, to jesteśmy w strasznym... błędzie.

Ma to zresztą kilka przyczyn, a jedną z nich jest wiele nazw, jakie dla czystości przewidział język angielski. Najczęściej występującą z nich jest oczywiście clean, czyli czysty rozumiany jako wolny od brudu. Co ciekawe, od niego pochodzą aż dwa przysłówki znaczące czysto – clean i cleanly, a co jeszcze ciekawsze – cleanly to też przymiotnik opisujący kogoś, kto wręcz maniakalnie unika brudu ( She was not only clean, but cleanly, and spent most of her time making sure no dust or dirt made it anywhere near the house. – Była tak przejęta czystością, że większość czasu spędzała, robiąc wszystko, by żaden kurz nie dostał się w pobliże domu.). Sam wyraz clean tylko dwie litery dzielą od cleanse, czyli czasownika znaczącego oczyszczanie, którym w formie rzeczownikowej w towarzystwie przymiotnika ethnic opiszemy czystki etniczne ( They claimed they were cleansing their society of undesirables and that was their weak excuse for a brutal campaign of ethnic cleansing. – Twierdzili, że oczyszczają swoje społeczeństwo z elementów niepożądanych i tym tłumaczyli brutalną kampanię czystek etnicznych.).

Co gorsza, jest też wiele synonimów clean, których użycie zależne będzie od kontekstu. Na przykład pure opisze czystą, pozbawioną domieszek substancję, ale też dobre serce ( The substance becomes very prone to exploding in its purest form. – W swojej najczystszej postaci substancja staje się bardzo wybuchowa.). Jest też clear, czyli czysty w sensie przejrzysty ( As we got closer to shore the clear water gave way to muddy goo. – Im bliżej byliśmy brzegu, tym bardziej czysta woda ustępowała miejsca błotnistej brei.). Gdy mówimy o czymś, co jest czyste, bo jest nowe i nieużywane lub nieodkryte, możemy posłużyć się przymiotnikiem pristine ( This comic book is not only in pristine condition, it has literally spent the time form its printing till today untouched, in a sleeve. – Ten komiks jest nie tylko w nieskazitelnym stanie, on dosłownie leżał nietknięty od momentu druku do teraz w koszulce.). O odkryciach, swoją drogą, już wkrótce.