Ciekawa kobieta

„Surrealistka” Michaeli Carter błyszczy od nazwisk: Salvador Dali, André Breton, Paul Éluard, Pablo Picasso, Man Ray, Joan Miró, całe środowisko surrealistów i modernistów spotykające się w słynnym paryskim „Café de Flore” jesienią 1937 roku. Wśród nich główni bohaterowie tej opowieści – Max Ernst, niemiecki malarz wizjoner, grafik i rzeźbiarz, i Leonora Carrington, angielska malarka i pisarka irlandzkiego pochodzenia. Gdy poznają się nieco wcześniej, w Londynie, ona ma niespełna dwadzieścia lat i próbuje uwolnić się spod kurateli rodziców, szczególnie opresyjnego ojca, widzącego ją jako żonę zamożnego mężczyzny z towarzystwa, Max Ernst ma czterdzieści sześć lat i jest po raz drugi żonaty. U boku dojrzałego malarza i mężczyzny Leonora zazna całkowitej wolności, do której będzie stopniowo dorastać, ucząc się od mistrzów zupełnego wyzwolenia z konwenansów. Będzie eksperymentować w sztuce i erotyce, szukając drogi i formy wyrazu dla siebie. Beztroskę zakłóci i pogmatwa życie bohaterów Hitler, uznając surrealistów za degeneratów. Jeżeli faktycznie widzą pola na niebiesko, są niepoczytalni i winni znaleźć się w zakładzie dla obłąkanych; jeżeli jedynie udają, że widzą je niebieskie, są przestępcami i powinni znaleźć się w więzieniu. Oczyszczę z nich naród.

„Surrealistka” to kolejny portret utalentowanej artystki i niebanalnej kobiety. Ciekawy dla wielbicieli sztuki i dla tych, którzy interesują się emancypacją kobiet. Autorkę czasami ponosi fantazja, szarżuje wtedy stylistycznie, chcąc oddać szaloną, nadrealną atmosferę życia surrealistów, a nawet ją dogonić, ale czyta się to z przyjemnością. Jak choćby taki fragment z początków znajomości pary: Nigdy wcześniej nie szła ulicą z mężczyzną, a teraz ujął ją za rękę i byli jak słonie dokazujące nad rzeką, kołyszące splecionymi trąbami...

AGNIESZKA FREUS MICHAELA CARTER. SURREALISTKA (LEONORA IN THE MORNING LIGHT). Przeł. Waldemar Łyś. DOM WYDAWNICZY REBIS, Poznań 2021. Cena 44,90 zł.