Skąd się wzięło?

Poczet nazwisk polskich(861)

Pośród listów i e-maili, jakie niemal każdego dnia docierają na mój adres, bywają krótkie albo długie. Te pierwsze, choć ważne dla tożsamości każdego pytającego, zazwyczaj zamykają się w jednym zdaniu, które dowodzi rzeczy fundamentalnej: budzi się zainteresowanie własnym nazwiskiem, jego znaczeniem i pochodzeniem. Ale są to też często kwestie do rozstrzygnięcia w jednym albo dwóch zdaniach.

Balwierczyk, zdrobnienie od balwierza, czyli fryzjera albo medyka. Znane w dokumentach od 1644 r., do dziś jest takich nazwisk 27.

Potępa, XVII-wieczne nazwisko powstałe od rzeczownika pospolitego potępa, czyli obelga, pogarda (stąd współczesne potępienie). 1311 nazwisk.

Dwojak, to synonim bliźniaka i stąd nazwisko. 1964 nazwiska.

Fliśnik, to forma pochodząca od flisaka, czyli tego, kto zajmuje się spławianiem drewna rzeką. Notowane po raz pierwszy w 1607 roku, a dziś nosi to nazwisko 290 Polaków.

Stargala, pochodzi od czasownika stargać, czyli poplątać, zwichrzyć. Funkcjonują dziś tylko trzy nazwiska.

Polewicz, XVIII-wieczne nazwisko pochodzące od czasownika polewać. 72 nazwiska w bazie PESEL.

Tworko, zanotowane w 1367 r. nazwisko utworzone od czasownika tworzyć. 79 nazwisk.

Łojewski, nazwisko odmiejscowe, utworzone od nazw wsi: Łojew, Łojewo. Podstawą nazewniczą jest łój, czyli tłuszcz zwierzęcy. 2317 nazwisk.

Mural, od rzeczownika pospolitego mur. 71 nazwisk.

Kopania, nazwisko pochodzenia gwarowego, gdzie rzeczownik kopania oznaczał kopyść albo łopatę. 1225 nazwisk.

Śmistek, utworzone od rzeczownika śmiech. 93 nazwiska.

Bojułka, od staropolskiego czasownika bojeć się, bać albo od rzeczownika bój. Tylko 6 nazwisk.

Filaś, powstało od imion typu Filemon, Filip, Teofil. W bazie PESEL jest tylko jedno takie nazwisko.

Grzemkowicz, pochodzi od czasownika grzmieć. Jedno nazwisko w zasobie!

Kocuła, pochodzi od podstawy koc-, jak w czasowniku kocić się albo w rzeczowniku pospolitym koc. 67 nazwisk.

Pucek, powstało od rzeczownika pucek, który określał chłopca, chłopczynę. Pucem nazywano usta, policzek, brzuszek, człowieka pucołowatego, a także pajdę chleba. 1308 nazwisk.

Kolka, pochodzi od ości (kolec) albo bólu brzucha; w gwarze było to też popularne przekleństwo. 606 nazwisk.

Mazur, pochodzi od nazwy mieszkańca Mazowsza, nacechowane uszczypliwie. Mazur to także taniec, piwo i wróbel leśny oraz... placek z migdałami. 59 069 nazwisk.

Kolasa, od nazwy pojazdu, czyli bryczki, powozu, także wozu do gnoju albo wózka dziecięcego. 7097 nazwisk.