Ile naprawdę zarabiają kontrolerzy?
Dla wielu to pensja marzeń
Propozycja obniżenia średnich zarobków jest jedną z głównych przyczyn trwającego od kilku miesięcy protestu kontrolerów ruchu lotniczego. Ponad 40 osób odeszło już z pracy, a umowy kolejnych ponad 100 wygasają z końcem kwietnia. Sytuacja grozi drastycznym spadkiem zatrudnienia i paraliżem lotów.
Negocjacje trwają od kilkudziesięciu dni. Na razie jednak w rozmowach nie doszło do przełomu, a brak porozumienia może grozić paraliżem ruchu lotniczego w Polsce. – Strona związkowa proponuje, aby średnie wynagrodzenie kontrolera lotów w Warszawie wynosiło ok. 80 tys. zł miesięcznie – przekazał rzecznik rządu Piotr Müller.
Ile zarabiają obecnie kontrolerzy lotów? Oficjalne informacje są sprzeczne z tym, co podają związkowcy. Wynagrodzenie kontrolerów jest zróżnicowane i uzależnione m.in. od regionu, w którym pracują, ale też od stopnia skomplikowania i natężenia ruchu. Dlatego trudno podać konkretne kwoty.
Jeszcze rok temu najwyższe zarobki kontrolerów ruchu lotniczego w Polsce sięgały 90 tys. zł miesięcznie. Dziś, po obniżkach, są znacznie mniejsze, chociaż wciąż atrakcyjne. Z informacji PAŻP wynika, że obecnie wysokość pensji kontrolerów ruchu lotniczego z Warszawy to średnio 32 – 33 tys. zł brutto miesięcznie (wynagrodzenie zasadnicze wraz z premią regulaminową w średniej wysokości 17,5 proc. wynagrodzenia), a maksymalnie – to nawet 45 tys. zł brutto miesięcznie (wraz z premią regulaminową). Poza Warszawą kontrolerzy zarabiają średnio 21,3 tys. zł brutto.
Ze strony związków zawodowych płyną inne informacje. Jak powiedziała „Dziennikowi Gazecie Prawnej” Anna Garwolińska ze Związku Zawodowego Kontrolerów Ruchu Lotniczego, średnia pensja kontrolera ruchu lotniczego w Polsce to 15 tys. zł brutto i w wielu wypadkach kwota na rękę nie przekracza 10 tys. zł. Kontrolerzy z Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Służb Ruchu Lotniczego w specjalnym komunikacie poinformowali, że rzeczywiste pensje często znacząco odbiegają od średniej, a zwłaszcza od kwoty maksymalnej. Ich oświadczenie cytuje Next.gazeta.pl: „Wynagrodzenia naszych członków wyniosły często nawet 6 tys. zł netto i rzadko przekraczają 10 tys. zł (...). Na dowód przedstawiamy kilka przykładowych pasków kontrolerów pracujących na regionalnych lotniskach w Polsce. Załączone paski obejmują w większości wypłaty z 2020 roku”. Kwoty widniejące na zaprezentowanych dokumentach sięgają 7 – 9 tys. zł na rękę.
Zdarzają się też większe wynagrodzenia, ale i te są rzędu 13 – 14 tys. zł netto.
Milion złotych na szkolenie
Kontroler to niezwykle ważna funkcja w całym procesie lotu – to on czuwa nad bezpieczeństwem i płynnością ruchu w przestrzeni powietrznej, zapobiegając kolizjom zarówno w powietrzu, jak i na płycie lotniska. Z informacji Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, która odpowiada za bezpieczeństwo ruchu lotniczego nad Polską, wynika, że koszt wyszkolenia jednego kontrolera wynosi od 600 tys. zł do nawet 1 mln zł. Przygotowanie do zawodu trwa kilka lat, a pracę dostają tylko nieliczni spośród wielu chętnych.
Są trzy podstawowe rodzaje kontroli ruchu lotniczego – wieżowa, zbliżania i obszaru. Kontrolerzy na wieży obserwują samoloty na lotnisku i w trakcie startu. Na stanowiskach zbliżania i obszaru pracują kontrolerzy radarowi, którzy obserwują obraz na wskaźnikach i nie widzą fizycznie samolotów.
Niezależnie od rodzaju kontroli rekrutacja na to stanowisko jest trudna, głównie dlatego, że chętnych jest wielu. Z informacji, które przekazał w wywiadzie dla serwisu Kadry.infor.pl Damian Bochyński, kontroler ruchu lotniczego i dyrektor Biura Szkoleń Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, wynika, że w każdym naborze zgłasza się od tysiąca nawet do 2,5 tys. osób. Spośród nich rekruterzy wybierają zazwyczaj 25 kandydatów, a licencję kontrolera robi ich jeszcze mniej, bo tylko ok. 50 proc. tej grupy.
Po przejściu rekrutacji kandydaci rozpoczynają kurs teoretyczny, który trwa ok. 4 miesięcy. W tym czasie poznają podstawy lotnictwa i nawigacji lotniczej. Co ważne, każdy już od tego momentu jest pracownikiem PAŻP z wypłacanym wynagrodzeniem minimalnym. Potem następuje część praktyczna – nauka na symulatorze, która kończy się zdobyciem (lub nie) licencji praktykanta kontrolera ruchu lotniczego. Cały proces zajmuje około dwóch lat (od 20 do 24 miesięcy).
Co musi umieć kontroler ruchu lotniczego?
Warto podkreślić, że praca kontrolera ruchu lotniczego wiąże się z ogromną odpowiedzialnością i dużym stresem. Jedna pomyłka może się skończyć katastrofą i kosztować życie wielu ludzi.
Od kontrolera sporo się wymaga. Co prawda samo wykształcenie i jego kierunek nie mają tu większego znaczenia, ale liczą się konkretne umiejętności i cechy charakteru. Niezbędna do tej pracy jest znajomość języka angielskiego, kontroler powinien też mieć nienaganną dykcję i potrafić pracować w grupie. Ważne są pewne umiejętności, np. łatwość liczenia, zapamiętywania ciągów liczbowych i przede wszystkim umiejętność szybkiego przyswajania wiedzy na temat samolotów i zasad kontroli lotów.