Dzieci w historii – quiz

W starożytności rola dzieci była niedoceniana, a dla wielu filozofów wiek dziecięcy był jedynie zapowiedzią wieku dojrzałego. Niemniej jednak zwracano uwagę na kwestie wychowawcze. Młodego człowieka trzeba było przecież przygotować do pełnienia odpowiednich funkcji w dorosłości. Z takiego założenia wychodzili m.in. Spartanie – do dziś wszystkim jest znane określenie spartańskie wychowanie.

A jak się sprawy miały w średniowieczu i czasach nowożytnych? Przede wszystkim ze względu na dużą śmiertelność wśród dzieci starano się ich mieć jak najwięcej. Warto też zwrócić uwagę, że nie było ono traktowane jak dziecko, tylko jak pomniejszona kopia dorosłego, ale pozbawiona rozumu i umiejętności rozróżniania dobra od zła. W tamtych czasach nie było też jasno wytyczonej granicy wieku dziecięcego. Popularnym zwyczajem w dawnych czasach były zaręczyny dzieci (popularne zjawisko zwłaszcza wśród dzieci władców). Były to tzw. zaręczyny na przyszłość (sponsalia de futuro), które miały charakter ślubu i były elementem sojuszu politycznego.

W XIX wieku u zamożnych rodzin można było zaobserwować zwrócenie się ku bardziej świadomemu macierzyństwu. Rodziło się nieco mniej dzieci, ale poświęcano im większą uwagę, skupiając się na ich wychowaniu i edukacji. Zwrócono także uwagę na organizowanie zajęć dziecka w taki sposób, żeby miało ono czas nie tylko na naukę, ale i na zabawę. Zmiany zapoczątkowane w XIX wieku były kontynuowane w XX wieku, co zaowocowało badawczym zainteresowaniem się zagadnieniami związanymi z dziećmi.

XX wiek sprawił, że dorośli zaczęli myśleć o prawach dziecka, czego wyrazem było ogłoszenie Karty Narodów Zjednoczonych w 1945 r., w której uwzględniono prawa dziecka. Warto zaznaczyć, że jednym z państw pionierów w zakresie wprowadzenia specjalnego dnia dla dzieci była Polska. Od 1929 r. z inicjatywy Polskiego Komitetu Opieki nad Dzieckiem obchodzono Święto Dziecka – świętowano jednak 22 września, a nie jak dziś 1 czerwca. Niestety, XX wiek obfitował w wojny, co sprawiło, że wykorzystywano dzieci jako żołnierzy. Dlatego dziś do konwencji o prawach dziecka jest dodany fakultatywny protokół mówiący o zakazie wykorzystania nieletnich jako żołnierzy w konfliktach zbrojnych, a dla upamiętnienia wszystkich dzieci-żołnierzy od 2002 r. obchodzimy Dzień Dzieci-Żołnierzy. 1. W którym roku Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych ustanowiło Międzynarodowy Dzień Dziecka? a) 1954 b) 1952 c) 1964 d) 1972 2. Kiedy przypada Międzynarodowy Dzień Dzieci-Żołnierzy? a) 2 czerwca b) 1 września c) 12 lutego d) 15 sierpnia 3. Która pisarka zainspirowała redakcję

„Kuriera Polskiego” do ustanowienia Orderu Uśmiechu – międzynarodowego odznaczenia nadawanego za działania przynoszące dzieciom radość? a) Tove Jansson b) Wanda Chotomska c) Małgorzata Musierowicz d) Astrid Lindgren 4. Jakim terminem pochodzącym z języka greckiego określa się słynne spartańskie wychowanie? a) Apella b) Fratria c) Fyla d) Agoge 5. Jak nazywała się najmłodsza sanitariuszka biorąca udział w powstaniu warszawskim? a) Róża Goździewska b) Krystyna Krachelska c) Alina Janowska d) Stefania Paszkowska 6. Ile lat miał król Ludwik XIV, kiedy odziedziczył tron Francji? a) 10 lat b) 15 lat c) 3 lata d) 4 lata 7. Trzynastoletnie dziecko, które za obronę Lwowa (1918 r.) otrzymało kilka odznaczeń i do dziś jest najmłodszym w historii kawalerem Orderu Virtuti Militari, to: a) Tadeusz Jeziorowski b) Teresa Grodzińska c) Antoni Petrykiewicz d) Jan Piłsudski 8. Który ceniony polski malarz już jako dziecko odniósł pierwszy malarski sukces? Mając 14 lat, namalował obraz, który przedstawiał pogoń polskiej szlachty za Tatarami. Dzieło to przykuwało uwagę, wisząc w witrynie jednej z lwowskich galerii, a w końcu kupił je bawarski hrabia Aleksander Pappenheim i wielce się zdziwił, gdy usłyszał, że namalował je czternastoletni chłopak. Był to: a) Artur Grottger b) Jan Matejko c) Jacek Malczewski d) Jerzy Kossak 9. Wszyscy wiedzą, że Irena Sendler ratowała żydowskie dzieci z warszawskiego getta, ale ciekawe, czy tak samo znane jest imię i nazwisko osoby, która została wyniesiona z terenu getta jako kilkumiesięczne niemowlę, a jej jedyną pamiątką po prawdziwej rodzinie jest srebrna grawerowana łyżeczka. Jest to: a) Pepe Naczyc b) Klara Dąbrowska c) Elżbieta Ficowska d) Krystyna Niekrasz 10. Ile dzieci urodziła Maria z Billewiczów Piłsudska? a) 3 b) 5 c) 8 d) 12 (Quiz opracowały: Wioletta Bernat i Kamila Lutek-Urbaniak z Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi)

Odpowiedzi na stronie 51.