Proszę wstać! Nauka idzie!
Oskarżone: zanieczyszczenie powietrza
Przedmiot sprawy: Zanieczyszczenie powietrza, zwłaszcza w miastach, zbiera kolejne cięgi. Tym razem wykazano, że może mieć ono bardzo szkodliwy wpływ na łożysko, a co za tym idzie, na prawidłowy przebieg ciąży. Badania przeprowadzono na myszach, które oddychały „miejską atmosferą” od dwóch miesięcy przed zajściem w ciążę aż do urodzenia potomstwa. Ich łożysko miało zmienioną kompozycję komórkową, co wpływało na jego ogólną strukturę i powodowało zmiany w wyrażaniu różnych grup genów. Ponadto zaobserwowano stany zapalne nabłonka łożyska. Wygląda na to, że te zmiany mogą zaburzyć prawidłowe dostarczanie składników pokarmowych do płodu oraz prowadzić do komplikacji, takich jak przedwczesny poród. (MK)
Orzeczenie: Trzeba zadbać o świeże powietrze dla zdrowych świeżo narodzonych.
Pod lupą: roślina gigant
Przedmiot sprawy: U wybrzeży Australii zidentyfikowano najprawdopodobniej największą roślinę na ziemi. Jest nią rodzaj trawy morskiej o nazwie Posidonia australis, która rozciąga się aż na 180 km. Odkryto ją przypadkiem, gdy podczas badania różnorodności roślinności dna morskiego pobrano materiał genetyczny traw z różnych obszarów i po próbach laboratoryjnych stwierdzono, że materiał genetyczny pobranych próbek jest taki sam, czyli należy do jednego organizmu. Co więcej, oszacowano, że gigantyczna trawa morska ma ok. 4500 lat. Co ważne, jest znakomicie przystosowana do swojego siedliska i wygląda na bardzo odporną np. na roczne zmiany temperatury, nasłonecznienia czy nawet zasolenia wody. (MK)
Orzeczenie: To dopiero imponujący morski „trawnik”.
Nieprzewidywalny: płacz
Przedmiot sprawy: Płacz niemowlęcia jest wyzwaniem dla wielu rodziców. Na podstawie badań z 1962 roku przyjmuje się, że najwięcej płaczą maluszki w szóstym tygodniu życia, po czym częstotliwość płaczu się zmniejsza i stabilizuje w okolicach 12. tygodnia. Naukowcy z Danii postanowili przyjrzeć się na nowo zagadnieniu. Zebrane dane pochodziły z 17 krajów, dotyczyły 58 niezależnych badań i obejmowały okres 12 miesięcy. Wzięło w nich udział 7580 niemowląt. Okazało się, że trudno wyznaczyć trend w płaczu dzieci, co więcej, zauważono znaczne różnice w zależności od kraju, z którego pochodzi dziecko. Płacz jest ważną częścią rozwoju dziecka. Służy do zwrócenia uwagi rodziców, a ich reakcja może mieć wpływ na rozwój poznawczy i emocjonalny dziecka. (PRJ)
Orzeczenie: Nie da się wyznaczyć jednej krzywej dla wszystkich dzieci.
Odmienne: pory wysiłku fizycznego
Przedmiot sprawy: Ćwiczenia fizyczne są dobre dla zdrowia bez względu na to, kiedy je wykonujesz, jednak pora dnia, w której można uzyskać najlepsze wyniki, różni się w przypadku kobiet i mężczyzn – donoszą amerykańscy naukowcy ze Skidmore
Collage. Badanie przeprowadzono na grupie aktywnych i zdrowych kobiet i mężczyzn w wieku 25 – 55 lat. Okazało się, że panie, które chcą zrzucić nadmiar tłuszczu, powinny ćwiczyć rano, a zainteresowane usprawnieniem swoich mięśni – wieczorem. Natomiast u mężczyzn pora dnia nie ma aż takiego znaczenia. Jednak to wieczorne ćwiczenia są idealne dla panów zainteresowanych poprawą stanu serca i metabolizmu, a także samopoczucia emocjonalnego. (PRJ)
Orzeczenie: Kolejne różnice między kobietami i mężczyznami.
Przyspieszone: gojenie
Przedmiot sprawy: Układ nerwowy wraz z układem odpornościowym odpowiadają za regulację stanów zapalnych w organizmie. Dotychczasowe analizy wskazywały, że elektryczna stymulacja nerwu błędnego może zmniejszyć stan zapalny, jednak mechanizm tego procesu pozostawał nieznany. Naukowcy z Karolinska Institutet w Szwecji przeprowadzili badania na poziomie molekularnym, które wykazały, że stosowana terapia zaburza równowagę między cząsteczkami prozapalnymi a wyspecjalizowaną grupą cząsteczek przeciwzapalnych, dzięki czemu proces gojenia zachodzi znacznie szybciej i efektywniej. Badacze planują dalsze mapowanie sieci nerwowych i poznawanie ich wpływu na rozwój chorób. (MM)
Orzeczenie: Terapia prądem remedium na szybszą rekonwalescencję.
Jak nowa: wątroba
Przedmiot sprawy: Szwajcarscy naukowcy opracowali maszynę perfuzyjną umożliwiającą wszczepienie pacjentowi narządu ludzkiego po trzydniowym okresie przechowywania poza organizmem. Urządzenie bardzo skrupulatnie naśladuje ludzkie ciało, by zapewnić idealne warunki narządom. Pompa służy jako zastępcze serce, oksygenator – jako płuca, a stacja dializ – jako nerki. Maszyna przeprowadza też wlewy hormonalne i odżywcze imitujące działanie jelit i trzustki. W styczniu 2020 roku uczeni po raz pierwszy zaprezentowali, że technologia perfuzji umożliwia przechowywanie wątroby poza organizmem przez kilka dni. Co więcej, jest w stanie w tym samym czasie poprawić kondycję narządu, sprawiając, że pierwotnie nienadająca się do przeszczepu wątroba została z sukcesem przeszczepiona pacjentowi. (ZK)
Orzeczenie: Przełom w transplantologii!
Odstraszające ptaki: drony
Przedmiot sprawy: Amerykańscy naukowcy stworzyli system zautomatyzowanych dronów będących w stanie patrolować przez 24 godziny na dobę pola uprawne lub winnice. Drony mają za zadanie odstraszać szkodniki, takie jak szpaki czy wrony, które zjadają lub niszczą owoce warte miliony dolarów rocznie. System posiada kamery i algorytm liczący ptaki wlatujące i wylatujące z pola. Testy pokazały, że w przypadku winnic drony zmniejszyły liczbę ptaków aż czterokrotnie. W przypadku pól odstraszanie ptaków zredukowało o 50 proc. ilość uszkodzonych owoców. Na razie ptaki przestraszone są samym ruchem i warkotem dronów, ale szybko się uczą, dlatego naukowcy umożliwili dodawanie różnych dźwięków (odgłosy ludzkie, dźwięki drapieżników) czy modyfikacje wyglądu dronów (imitacje ptaków drapieżnych, dodawanie elementów odblaskowych lub błyszczących). (ZK)
Orzeczenie: Strachy na wróble już dawno przestały być efektywne.
SYLWIA SZCZEPANIAK i Naukowy Wydział Śledczy
nauka@angora.com.pl Źródła: Science Daily, Phys.org, ScienceAlert, BBC News, Vervetimes, Medical Xpress, EurekAlert!