W cieniu zakwitających chłopców

Obejmująca pięć pokoleń historia dwóch francuskich rodzin, Lachalme i Léoty, połączonych nieślubnym dzieckiem, jest tak naprawdę wspaniałą opowieścią o synach. Zaczyna się od Armanda Lachalme’a: w rodzinnej posiadłości w Chanterelle w Owernii wiosną 1908 roku pięcioletni chłopiec budzi się wczesnym rankiem i obdarza swoją dziecięcą uwagą wszystkich członków rodziny. Jest bardzo poetyczny, ale jego życie będzie krótkie i skończy się tragicznie, ważąc na losach całej rodziny. Potem są Georges, najmłodszy z synów, wielkiej urody i wielu talentów, który zostanie lekarzem, i Paul, brat bliźniak Armanda, najważniejszy w tej opowieści. Poznajemy go zimą 1919 roku w męskim liceum w Aurillac. Ma prawie 16 lat, jest młodzieńcem o niezwykłym spojrzeniu i wielkiej determinacji. Pragnie dwóch rzeczy – pójść na wojnę i zginąć w niej chwalebną śmiercią i kochać dziewczęta. Jest w pełnej fazie dojrzewania, jego ciało i umysł pałają. W takich okolicznościach, nawiązując romans z 16 lat starszą Gabrielle Léoty, szkolną pielęgniarką, spłodzi syna, André Léoty’ego, którego nigdy nie pozna. Cudownego chłopca, który oddany przez matkę na wychowanie siostrze i jej mężowi stanie się szczęściem tej rodziny. Lata później jego syn Antoine będzie odkrywał pogmatwaną historię Léotych i Lachalme’ów, jeżdżąc śladami przodków.

„Historia syna” Marie-Hélène Lafon to coś innego od wszystkiego, co czytamy. Powieść niespieszna, powleczona kurzem dawnych lat. Pisarka pięknie wskrzesza umarłych, wypełniając imiona wyryte na płytach nagrobnych treścią życia zebraną z rodzinnych wspomnień, dokumentów, fotografii i uzupełnioną jej domysłami. Tu się czuje, że piszący kocha ludzi, nie tylko w ich dobrych czynach, ale też w potknięciach.

AGNIESZKA FREUS MARIE-HÉLÈNE LAFON. HISTORIA SYNA (HISTOIRE DU FILS). Przeł. Agata Kozak. WYDAWNICTWO LITERACKIE, Kraków 2022. Cena 39,90 zł.