Naddniestrze

Oficjalna nazwa tego państwa uznawanego tylko przez Abchazję i Osetię Południową (kraje uznawane tylko przez Rosję) to Naddniestrzańska Republika Mołdawska. Jej terytorium to leżące nad Dniestrem tereny o charakterystycznym kształcie: mają 200 kilometrów długości i od 12 do 15 kilometrów szerokości. Do 1990 roku było częścią Mołdawii, ale wtedy zdecydowało przeciwnie niż władze w Kiszyniowie i pozostało w składzie ZSRR. Nie na długo, jak wiemy, bo rok później ZSRR przestał istnieć. W tym samym jednak roku 1990 Naddniestrze ogłosiło deklarację niepodległości. Przez społeczność międzynarodową państwo traktowane jest jako region autonomiczny republiki mołdawskiej, jednak obywatele Naddniestrza rozumieją to specyficznie i jeśli przyznają się do integralności z dawną ojczyzną, to w jej minionym kształcie Mołdawskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Wyrażają to symbolami: flagą z sierpem i młotem oraz rosyjskojęzycznym hymnem. Stolicą półmilionowego Naddniestrza jest Tyraspol. Od 1991 roku Mołdawska Republika Naddniestrza jest zatem niezależną republiką, nieuznawaną jednak na arenie międzynarodowej.

Proces secesji Naddniestrza od Mołdawii świadomie stymulowała Moskwa, co politycznie, militarnie i ekonomicznie uzależniło młode państwo od Rosjan. Armia rosyjska utrzymuje tu swe bazy, a według stosowanej praktyki rosyjskiej pozostanie tu tak długo, dopóki w regionie nie zapanuje spokój. Tymczasem powodem niepokoju w regionie była stacjonująca tu 14. Armia Federacji Rosyjskiej. Eksperci wskazują, że po przyjęciu Rumunii do NATO Naddniestrze jest najbliżej położonym rosyjskim przyczółkiem flanki południowo-wschodniej paktu północnoatlantyckiego. Dopiero w 2006 roku przeprowadzono w Naddniestrzu kolejne referendum, w którym jego obywatele w ogromnej większości (ponad 90 proc.) opowiedzieli się za niepodległością, jednak zdaniem obserwatorów, w tym przedstawicieli OBWE i Unii Europejskiej, referendum nie było uczciwe, zatem jego wynik nie został przez świat uznany. W roku 2015 Mołdawia i Ukraina, w obliczu lawinowo rosnącego przemytu bogacącego naddniestrzańskie elity władzy, zamknęły granice dla samochodów z Naddniestrza, powołując się na regulacje konwencji wiedeńskiej, która zakazuje ruchu samochodów z rejestracjami państw nieuznawanych. Ze względu na wojskową obecność Rosji w regionie Ukraina, doświadczona aneksją Krymu i inwazją na Donbas, planuje budowę muru na granicy z Naddniestrzem. Kulturowo Naddniestrze nie różni się od zachodnich sąsiadów. Mówi się tu po mołdawsku (odmianą języka rumuńskiego zapisywanego cyrylicą), rosyjsku i ukraińsku. Cywilizacyjnie to odległa rubież nowoczesnej Europy.

Hymnem Naddniestrza jest pieśń „Śpiewamy chwałę Naddniestrza”, Мы славу поëм, Приднестровю, przyjęta 18 lipca 2000 roku. Jej kompozytorem jest Borys Aleksandrowicz Aleksandrow, autor pieśni „Niech żyje nasz kraj” z 1943 roku, bo do tego utworu nowe słowa ułożyło trzech poetów – B. Parmenow w języku rosyjskim, N. Bożko w ukraińskim i W. Piszenko w mołdawskim. Twórca melodii hymnu, ludowy artysta ZSRR zmarły w 1994 roku, to słynny dyrygent zespołu pieśni i tańca Armii Radzieckiej, po 1946 roku znanego jako Chór Aleksandrowa.

Rząd Naddniestrza precyzyjnie zdefiniował, kiedy należy hymn wykonywać. A to z okazji objęcia urzędu przez prezydenta; na otwarcie i zamknięcie obrad Rady Najwyższej; podczas podnoszenia flagi państwowej; na zakończenie emisji państwowego programu telewizyjnego i radiowego, podczas powitania oficjalnych delegacji zagranicznych, zawodów sportowych czy odsłonięć pomników. Dopuszcza się wykonania w różnych aranżacjach i różnych instrumentacjach. Мы славим тебя, Приднестровье Мы славу поём Приднестровью, Здесь дружба народов крепка, Великой сыновней любовью Мы спаяны с ним на века. Восславим сады и заводы, Посёлки, поля, города — В них долгие славные годы На благо Отчизны труда. Припев: Пронесём через годы Имя гордой страны И Республике свободы Как правде, мы будем верны.

(w jęz. rosyjskim) Sławimy Cię, Naddniestrze Śpiewamy chwałę Naddniestrza, Gdzie przyjaźń narodów jest silna, Wielka synowska miłość Łącząca nas od wieków. Sławmy ogrody i fabryki, Wioski, pola, miasta Mają długie chwalebne lata Dla dobra Ojczyzny pracy.

Refren:

Nieśmy przez lata Nazwę dumnego kraju. Republiki Wolności, której Będziemy wierni jak prawdzie. Sławimy ojczyste doliny, Brzegi Szarego Dniestru. Pamiętamy epickie czyny, Droga nam chwała ojców. Będziemy sławić wszystkich z imienia, Ci, którzy zginęli za ojcowski dom. Wobec świętej pamięcią poległych Przysięgamy Ci, Ojczyzno.

Слэвитэ сэ фий, Нистрене, Трэяскэ Нистрения-мамэ, О царэ де фраць ши сурорь, Чя драгосте фэрэ де сямэн Ць-о дэруе фийче, фечорь. Кынта-вом ливезь ши узине, Ораше, кэтуне, кымпий, Ку еле — ши’н зиуа де мыне О, царэ, просперэ не фий! Прин време пурта-вом Нумеле мындрей цэрь. Ту, Република либертэций, Ешть крезул ын пашниче зэрь.

(w jęz. mołdawskim) Ми славимо тебе, Придністров’я Ми славимо край Придністров’я, Де люди пишаються тим, Що дружбою, ладом, любов’ю Навіки пов’язані з ним. Прославимо наші заводи, Широкі лани і міста, Тут чесно працюють народи На благо Вітчизни труда. Приспів Через доли і води Пронесемо ім’я Ми Республіки свободи, Хай живе тут народів сім’я

(w jęz. ukraińskim) Hymn Republiki Naddniestrzańskiej wykonywany jest wyłącznie w języku rosyjskim, co jest najwyraźniejszym przykładem zerwania z mołdawską wspólnotą i tożsamością.

HENRYK MARTENKA

Książka „Hymny państw świata” do kupienia na www.hymnyswiata.pl