Na odwyk marsz!

Jeden z członków rodziny od lat pije, zaniedbując siebie i narażając na nieprzyjemności swoich najbliższych. Czy można go przymusowo umieścić na leczeniu antyalkoholowym? Czy to prawda, że jeśli taka osoba zostanie ubezwłasnowolniona, to jej długi przejdą na mnie jako osobę najbliższą?

– Agnieszka Zielińska (e-mail) Umieszczenie pełnoletniej osoby na przymusowym leczeniu bez jej zgody to żmudna procedura, ale możliwa do zrealizowania. Zgodnie z treścią art. 24 z dnia 26 października 1982 r. „O wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi” (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 1119 z późn. zm.), „osoby, które w związku z nadużywaniem alkoholu powodują rozkład życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylają się od obowiązku zaspokajania potrzeb rodziny albo systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny, kieruje się na badanie przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego”.

Na podstawie art. 26 ww. ustawy takie osoby można zobowiązać do poddania się leczeniu w stacjonarnym lub niestacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego – o zastosowaniu obowiązku poddania się leczeniu orzeka w postępowaniu nieprocesowym sąd rejonowy właściwy według miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy.

Powyższe postępowanie sąd wszczyna na wniosek gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych lub prokuratora, zatem wcześniej problem należy zgłosić do któregoś z tych dwóch organów. W toku postępowania sąd wysłuchuje osobę uzależnioną i – jeśli w stosunku do osoby, której postępowanie dotyczy, brak jest opinii biegłego w przedmiocie uzależnienia od alkoholu – zarządza poddanie tej osoby odpowiednim badaniom.

Jeśli osoba zobowiązana do poddania się leczeniu dobrowolnie nie stawi się na leczenie, sąd zarządzi przymusowe jej doprowadzenie do zakładu leczniczego przez Policję (art. 32 ust. 3 ww. ustawy). Na podstawie art. 35 ust. 1 ww. ustawy, „sąd, który nałożył na osobę uzależnioną od alkoholu obowiązek poddania się leczeniu odwykowemu, jeśli uzna, że na skutek takiego uzależnienia zachodzi potrzeba całkowitego ubezwłasnowolnienia tej osoby – zawiadamia o tym właściwego prokuratora”. Wniosek o ubezwłasnowolnienie można złożyć wcześniej, jeszcze przed wszczęciem procedury przymusowego leczenia alkoholizmu.

Ubezwłasnowolnienie danej osoby nie zmienia zasad przejmowania jej długów – jest tak samo, jak po każdej innej nieubezwłasnowolnionej osobie. Jeśli więc ktoś wcześniej nie poręczał długu osoby, która później została ubezwłasnowolniona, to nie odpowiada za jej zadłużenie. Także zasady dziedziczenia po osobie ubezwłasnowolnionej są takie same, jak po osobie nieubezwłasnowolnionej – można spadek przyjąć (wprost lub z dobrodziejstwem inwentarza) lub go odrzucić.