Kofeina – przyjaciel czy wróg?
Miliony ludzi rozpoczynają dzień od filiżanki kawy, twierdząc, że to poprawia nastrój i daje energię. Wszystko za sprawą kofeiny, naturalnej substancji pobudzającej.
Można ją znaleźć w różnych produktach spożywczych, głównie w ziarnach kawy, liściach herbaty, ziarnach kakaowca, jagodach guarany czy liściach yerba mate. Wspomniana substancja wytwarzana jest też syntetycznie i dodawana jest m.in. do napojów gazowanych i energetyzujących. Badania pokazują, że około 90 proc. dorosłych Amerykanów codziennie spożywa w jakiejś formie kofeinę. Naukowcy wciąż się spierają co do tego, na ile jest ona korzystna dla zdrowia.
Są dowody na to, że osoby regularnie pijące kawę mogą być mniej narażone na rozwój chorób przewlekłych, takich jak: choroby układu krążenia, cukrzyca, choroba Parkinsona i niektóre nowotwory. Kilka badań sugeruje, że rzadziej umierają też z powodu schorzeń serca. Według amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków nawet 400 miligramów kofeiny dziennie (4 – 5 filiżanek kawy) jest uważane za bezpieczne dla zdrowych osób dorosłych.
W umiarkowanych dawkach (do 2 filiżanek kawy dziennie) kofeina może sprawić, że ludzie będą mniej zmęczeni i bardziej skoncentrowani. Ale duże dawki (więcej niż 12 filiżanek) mogą wywołać niepokój, podnieść ciśnienie krwi i doprowadzić do kołatania serca oraz problemów ze snem. Z kolei w przypadku osób regularnie spożywających kofeinę nagła rezygnacja z niej może prowadzić do objawów odstawienia, takich jak bóle głowy, zmęczenie i obniżony nastrój.
Oczywiście bardzo trudno ustalić, jaka dawka kofeiny jest dla danej osoby korzystna, bo przecież każdy z nas jest inny i różnie metabolizuje tę substancję. Gdy proces ten jest szybszy, rzadziej pojawiają się problemy ze snem. To pokazuje, że problem wpływu kofeiny na zdrowie jest bardzo złożony.
Naukowcy zwracają jednak uwagę, że nie można mówić o korzyściach zdrowotnych ze spożywania kofeiny w przypadku picia napojów energetyzujących, które zazwyczaj mają wyższe stężenie kofeiny, ale zawierają przy tym mnóstwo cukru (pod różnymi postaciami). Badania wykazały, że tego typu napoje mogą wywoływać nieprawidłową aktywność elektryczną serca oraz zwiększać nawet na kilka godzin ciśnienie krwi.