Podwyżka opłat w spółdzielni

Jestem członkiem spółdzielni mieszkaniowej, w której mam spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Wiadomo, że jesienią spółdzielnia będzie wysyłała listy z podwyżkami opłat za gaz, ciepło. Od kiedy te podwyżki mogą wejść w życie? Czy można je skarżyć? – Mieczysław Jasiński (e-mail)

Opłaty w spółdzielni mieszkaniowej można podzielić, m.in. na zależne od niej, jak i od niej niezależne (czyli te, przy których płaceniu spółdzielnia jest tylko pośrednikiem, np. energia, woda, ścieki).

Odnośnie do tych pierwszych, zgodnie z treścią art. 4 ust. 7 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. „O spółdzielniach mieszkaniowych” (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 1208 z późn. zm.), „o zmianie wysokości opłat spółdzielnia jest obowiązana zawiadomić (...) co najmniej na 3 miesiące naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego. Zmiana wysokości opłat wymaga uzasadnienia na piśmie”. Co do tych drugich, to wedle art. 4 ust. 71, „w przypadku zmiany wysokości opłat na pokrycie kosztów niezależnych od spółdzielni, w szczególności energii, gazu, wody oraz odbioru ścieków, odpadów i nieczystości ciekłych, spółdzielnia jest obowiązana zawiadomić osoby (...), co najmniej na 14 dni przed upływem terminu do wnoszenia opłat, ale nie później niż ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego ten termin. Przepis ust. 7 zdanie drugie stosuje się”.

Z powyższego wynika, że w przypadku obu rodzajów opłat spółdzielnia zobowiązana jest na piśmie uzasadnić zmianę ich wysokości. Takie uzasadnienie powinno zawierać choćby krótkie przytoczenie konkretnej okoliczności faktycznej uzasadniającej podwyżkę (np. podniesienie przez dostawcę energii jej ceny jednostkowej z X zł na Y zł). Spółdzielnia jest obowiązana – na żądanie członka spółdzielni, właściciela lokalu niebędącego członkiem spółdzielni lub osoby niebędącej członkiem spółdzielni, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu – przedstawić kalkulację wysokości opłat. (art. 4 ust. 64 ww. ustawy).

Odnośnie do kwestionowania zmienionych opłat, to istnieją dwie drogi, przy czym zastosowanie jednej nie wyklucza skorzystania (nawet jednocześnie) z drugiej. Pierwsza to postępowanie wewnątrzspółdzielcze, którego szczegóły określa statut spółdzielni. Druga to postępowanie sądowe – zgodnie z treścią art. 4 ust. 8 ww. ustawy, „członkowie spółdzielni, osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, oraz właściciele niebędący członkami spółdzielni mogą kwestionować zasadność zmiany wysokości opłat bezpośrednio na drodze sądowej. W przypadku wystąpienia na drogę sądową ponoszą oni opłaty w dotychczasowej wysokości. Ciężar udowodnienia zasadności zmiany wysokości opłat spoczywa na spółdzielni”. W tym drugim przypadku, jeśli spółdzielnia wykaże zasadność podwyżki, skarżący będzie zobowiązany dopłacić różnicę w opłatach za czas trwania procesu (jeśli płacił je w dotychczasowej wysokości), a także (jako strona przegrywająca) pokryć koszty sądowe, chyba że sąd zwolni go z zapłaty tychże kosztów.