ŁUKASZ ORBITOWSKI. CHODŹ ZE MNĄ. KSIĄŻKI, Warszawa 2022. Cena 49,90 zł. Anioł śmierci

Dzieci nie gazowano w krematorium. Nie było pieca ani cyklonu B. Nie strzelano im w tył głowy, ale znęcano się nad nimi fizycznie i psychicznie. Regularnie bito je i głodzono. Jeden ze świadków twierdzi, że obóz w Łodzi przy ulicy Przemysłowej był o wiele gorszy niż dla dorosłych. Ktoś inny dodaje, że w Oświęcimiu dzieci były lepiej traktowane. Esesmani drwili z zagłodzonych więźniów, którym głód przesłaniał świat. Jedzenie było przedmiotem rozmów, marzeń i snów. Małoletnich dziesiątkowały też choroby i mordercza praca, z której nie było żadnego pożytku, bo chodziło tylko o to, żeby dzieci zamęczać. Jedną z najokrutniejszych strażniczek obozu była Eugenia Pol, która ukończyła zaledwie siedem klas szkoły podstawowej. Była katem, który zabijał polskie dzieci na raty. Jak to się stało, że dziewiętnastoletnia kobieta była zdolna do zbrodni opisywanych przez świadków? Zwłaszcza że przez wiele lat pracowała po wojnie jako intendentka w żłobku i na ulicach Łodzi spotykała swoje ofiary. Sprawiedliwość dopadła ją dopiero w latach 70. minionego wieku i w 1974 roku została skazana na 25 lat więzienia. Nigdy jednak nie przyznawała się do stawianych jej zarzutów, a proces był poszlakowy. Do dziś nie wyjaśniono też, dlaczego władze komunistyczne nie zajęły się wcześniej Eugenią Pol. Czy była współpracowniczką bezpieki?

Autor wielokrotnie nawiązuje do swojej poprzedniej wstrząsającej książki „Mały Oświęcim’”, bo „Kat polskich dzieci” to kontynuacja tematu. Błażej Torański z wnikliwością reporterską analizuje archiwalne dokumenty i oddaje głos świadkom. Tworzy opowieść o banalności zła, opętaniu przemocą, a tym samym o niewytłumaczalnej potrzebie zadawania innym cierpienia. Porażająca to lektura.

JACEK BINKOWSKI BŁAŻEJ TORAŃSKI. KAT POLSKICH DZIECI. Opowieść o Eugenii Pol. Wydawnictwo PRÓSZYŃSKI I S-KA, Warszawa 2022. Cena 44,99 zł.