O obowiązkach

Zobowiązania to temat grząski i zawiły, nawet gdy opisujemy je, korzystając z języka polskiego. Nic zatem dziwnego, że i angielski potrafi, przy odrobinie pecha, nieźle w nich namącić.

A dzieje się tak z kilku powodów. Najważniejszy jest taki, że zobowiązania i obowiązki opiszemy wieloma różnymi rzeczownikami, które nie zawsze są synonimami. Najczęściej obowiązek nazwiemy duty, tak samo jak cło (Having no duty to do anything before the flight, he jumped into the duty-free shop to stock up on essentials. – Nie mając obowiązku robienia czegokolwiek przed lotem, wstąpił do sklepu wolnocłowego, aby zaopatrzyć się w najpotrzebniejsze towary.). Gdy mówimy o obowiązku domowym, zwłaszcza rutynowym, warto nazwać go chore, tak samo jak zadanie nieprzyjemne, ale konieczne (He always acted as if the simplest chores were a real chore for him. – Zawsze zachowywał się tak, jakby najprostsze obowiązki domowe były dla niego prawdziwą udręką.).

Gdy jednak zechcemy opisać nasze obowiązki związane z zajmowanym stanowiskiem, użyjemy tego samego rzeczownika, którym nazwiemy odpowiedzialność – responsibility (He seems to lack the responsibility to handle all the responsibilities the post entails. – Wydaje się, że brakuje mu odpowiedzialności, aby podołać wszystkim obowiązkom, które wiążą się z tym stanowiskiem.). Gdy z kolei jesteśmy zobowiązani prawnie albo moralnie do jakiegoś działania, to stan ten określimy wyrazem obligation. Co ważniejsze, nie nazwiemy tak papierów wartościowych, zwanych obligacjami, bo te to bond (His obligation to his clients was to clear the bonds as soon as they matured, not wait for them to lose all value. – Jego obowiązkiem wobec klientów było rozliczenie obligacji w momencie ich zapadalności, a nie czekanie, aż stracą całą wartość.).

Warto też pamiętać o odpowiedzialności prawnej, zwanej po angielsku liability. A warto, ponieważ nazwiemy tak też każdy czynnik, który na taką odpowiedzialność nas naraża (We accepted the liability for every venture the company undertook, but never were we aware that our personal lives would prove to be a liability on their own terms. – Przyjęliśmy na siebie odpowiedzialność za każde przedsięwzięcie firmy, ale nigdy nie zdawaliśmy sobie sprawy, że nasze życie osobiste samo w sobie okaże się zagrożeniem.). Ale czynniki to temat na osobny tekst.

MARCIN WILCZEK