Angora

Hymny narodów świata Saint Martin Sint Maarten

- HENRYK MARTENKA

W archipelag­u Małych Antyli, zwanych Wyspami Nawietrzny­mi, leży wysepka przez Francuzów zwana Saint Martin, a przez Holendrów Sint Maarten. Wyspa Świętego Marcina. Ochrzcił ją imieniem świętego z Tours Krzysztof Kolumb, który ujrzał jej brzegi podczas drugiej wyprawy w poszukiwan­iu Indii w listopadzi­e 1493 roku. Lokalna tradycja określa wyspę innymi nazwami w języku karaibskim: „Soualiga” (Wyspa Soli) i „Oualichi” (Wyspa Kobiet). Leży 250 km na północ od Gwadelupy i niemal tyle samo na wschód od Portoryko. Obie nazwy wyspy oddają polityczną dwoistość niewielkie­go (90 km kw.) terytorium, bo w 1648 roku wyspę podzielono między Francję i Niderlandy. Północna jej część stanowi od 2007 roku wspólnotę zamorską Francji, zaś południowa od 2010 roku jest terytorium autonomicz­nym w ramach Królestwa Niderlandó­w. Po obu stronach 10-kilometrow­ej francusko-niderlandz­kiej granicy mieszka około 75 tysięcy ludzi, zaś o ich relacjach świadczy tablica na francuskie­j granicy: Bienvenue Partie Fran aise. „Witajcie w części francuskie­j”... To najmniejsz­a zamieszkan­a wyspa na świecie, którą dzieli międzynaro­dowa granica.

W XVII wieku, kiedy formowała się wspólnota osadników, poszukiwan­o tu złóż soli i próbowano, wzorem innych wysp, uprawiać tytoń. Przez dziesięcio­lecia trwał konflikt między Hiszpanami i Holendrami, w którym górę wzięli ci drudzy. Hiszpanie zwinęli przyczółki, pozostawia­jąc nielicznyc­h Francuzów i Holendrów samym sobie. A ci postanowil­i nie walczyć, ale podzielić wyspę i nawiązać współpracę. Podpisali do dziś pozostając­ą w mocy konwencję Concordia (1648), a przyjęty w tym samym roku w Europie traktat westfalski wygasił hiszpański­e roszczenia wobec Małych Antyli. Plantacje trzciny cukrowej wymusiły import afrykański­ch niewolnikó­w, a koniunktur­a w handlu cukrem umożliwiła rozwój upraw indygo i bawełny. Zyski czerpano też z solnisk.

Boom gospodarcz­y zaczął się w XX wieku z rozwojem turystyki i bezcłowym handlem. Obecnie znaczenia nabiera sektor bankowy, ułatwiając­y obrót w międzynaro­dowej turystyce. Słabe rolnictwo i rybołówstw­o oznacza koniecznoś­ć importu żywności. Importowan­e są także surowce energetycz­ne. Mimo to mieszkańcy wyspy wykazują jeden z najwyższyc­h wskaźników dochodu.

Wyspa ma znakomite warunki jako ośrodek turystyczn­y. Wybrzeże ma wiele zatok i trzydzieśc­i pięknych piaszczyst­ych plaż. Tam, gdzie brzeg się podnosi, tworzą się 40-metrowe klify, a wzrok przyciąga Pic Paradis, Rajski Szczyt, wzniesieni­e o 424-metrowej wysokości. Wyspę zamieszkuj­ą Kreole, Metysi, biali, potomkowie afrykański­ch niewolnikó­w i Hindusi. Etniczny tygiel ma odpowiedni­k w używanych językach. Mówi się tu bowiem, jak informuje World Factbook wydawany przez amerykańsk­ą CIA, po francusku i niderlandz­ku, angielsku, w haitańskim i gwadelupsk­im kreolskim, kreolskim z Martyniki; po włosku, hiszpańsku i w papamiento, czyli kreolskim z Antyli Holendersk­ich.

Choć oficjalnym­i hymnami państwowym­i obu części wyspy jest „Marsyliank­a” i hymn Niderlandó­w, „Het Wilhelmus”, istnieje też hymn lokalny, uważany przez wspólnotę wyspy za wspólny. Jego tytuł: „O Sweet Saint Martin’s Land”, O słodka Ziemia Świętego Marcina. Pieśń powstała w 1958 roku, a ułożył ją w języku angielskim katolicki ksiądz Gerard Kemps od 1954 roku pełniący funkcję proboszcza francuskie­j parafii. Duchowny, doceniając piękno wyspy i umiejętnoś­ć współżycia ze sobą dwóch narodowośc­i, postanowił napisać utwór gloryfikuj­ący uroki życia w tropikach, urodę tej ziemi i dobroć ludzi, którzy ujęli go serdecznym przyjęciem. Ksiądz Kemps do 1980 roku kierował parafią w Grand-Case, a cztery lata później królowa Niderlandó­w Beatrix nadała mu tytuł Kawalera Orderu Orange-Nassau, przyznawan­ego za wybitne osiągnięci­a w życiu publicznym. O Sweet Saint Martin’s Land Where over the world, say where, You find an island there, So lovely small with nations free With people French and Dutch Though talking English much,

As thee Saint Martin in the sea? Oh, I love thy Paradise, Nature-beauty fairly nice. Trouvez-moi une perle si chère Trouvez-moi une perle si chère, comme l’île Saint-Martin en mer, chaîne de mornes et vallées; riche de plages bien dorées qui donnent la paix, donnent le repos dans ses mornes et toutes ses eaux. Saint-Martin, Saint-Martin, Si jolie en tous ses coins. (bis) O słodka Ziemia Świętego Marcina Znajdź mi perłę tak drogą, jak Wyspa św. Marcina w morzu. W łańcuchu wzgórz i dolin; Gdzie bogate, złotobrązo­we plaże dają spokój i wytchnieni­e w smutku. Saint Martin, Saint Martin, uroczy każdy jego zakątek! Co za ekstrawaga­ncki urok, czarujące kwiaty, płonące kolorami. Gdy słońce tu przychodzi, dając blask, ukazuje piękno, Lśniące wszędzie. Szczyt Paradis, zachwyca turystów, Zieleń działa cuda; Niezrównan­a panorama, Równin, morza, kolorów zieleni i błękitu. Lot pelikanów, pełen wdzięku i elegancji, Gdy unoszą się wysoko w powietrzu, Gdy nurkują w morzu; Pokaż mi miejsce, gdzie je ujrzę, kiedy spadają na swą zdobycz. Jej imię na zawsze: św. Marcin z naszej woli po wsze czasy, Krzysztof Kolumb odkrył ją, I nadał jej imię, tak drogie. Boże Patronie, Boże dobroci, Strzeż pilnie jej dobrobytu!

Pieśń stała się symbolem wspólnoty wyspy Sint Maarten/Saint Martin, częścią jej zbiorowej pamięci i tożsamości. Istnieją wersje francuska i niderlandz­ka, przy czym obie różnią się między sobą tekstem, jak i melodią.

Książka „Hymny państw świata” do kupienia na www.hymnyswiat­a.pl

– henryk.martenka@angora.com.pl, – beata.woldan@angora.com.pl

Koresponde­nci: Marek Brzeziński (Paryż), Aneta Kubas (Dublin), Daniel Kestenholz (Bangkok), Agnieszka Nowak (Rzym), Cezary Stolarczyk (Miami), Leszek Turkiewicz (Paryż). Tłumacze: Andrzej Berestowsk­i (rosyjski), Wojciech Filipiak (angielski, niemiecki), Cezary Goliński (białoruski), Magdalena

Herman-Milenkowsk­a (serbski), Tomasz Ługowski (angielski), Emilia Szywała (hiszpański), Lidia Solarek (niemiecki), Anna Soluch (niderlandz­ki), Robert Szymański (ukraiński), Patryk K. Urbaniak (niemiecki). Przegląd funkcjonuj­e na podstawie umowy z wydawcami zagraniczn­ymi.

 ?? ??

Newspapers in Polish

Newspapers from Poland