Proszę wstać! Nauka idzie!

Dostosowany: materiał do otoczenia

2022-10-23 -

Przedmiot sprawy: Japońscy inżynierowie opracowali tkaninę zbudowaną z ultracienkich nanonitek zawierających we wnętrzu materiał, który może zmieniać stan skupienia, a tym samym przechowywać i uwalniać duże ilości ciepła, gdy przechodzi z fazy ciekłej w stałą. Połączenie takich nici z powłokami elektrotermicznymi i fototermicznymi dało możliwość stworzenia unikatowej tkaniny, która ma reagować na temperaturę ciała noszącego ją człowieka. Tkanina będzie mogła schłodzić użytkownika lub go rozgrzać w zależności od zmieniających się warunków otoczenia. Rozwiązanie to mogłoby się przydać zwłaszcza osobom pracującym w ekstremalnych warunkach temperaturowych, np. strażakom albo tym, którzy często przemieszczają się między różnymi temperaturami, w chłodniach, kuźniach, piekarniach itp. (ZK, SS)

Orzeczenie: Kto by nie chciał takiego ubranka? Zwłaszcza podczas nadchodzącej zimy...

Zaskakująca: moc uzębienia

Przedmiot sprawy: Osoby z ograniczoną sprawnością ruchową mają coraz więcej możliwości kontrolowania urządzeń elektronicznych, m.in. za pomocą rozpoznawania głosu czy śledzenia ruchów gałek ocznych. Chińscy naukowcy poszli o krok dalej i skupili się na mniej zbadanym obszarze, a mianowicie na wykorzystaniu w tym celu siły... zgryzu. Zaprojektowali prototypowy ochraniacz na zęby składający się z szeregu specjalnych nakładek pełniących rolę czujnika, zawierających luminofory, czyli substancje emitujące światło, w tym wypadku pod wpływem nacisku. Gryzienie powoduje ich odkształcanie się i jednocześnie świecenie poszczególnych elementów różniących się kolorem i natężeniem. Sztuczna inteligencja mierzy i przetwarza uzyskane dane z dokładnością do 98 proc., dzięki czemu chorzy mają możliwość niezwykle precyzyjnego zdalnego sterowania sprzętem za pomocą własnej szczęki. (MM)

Orzeczenie: Gryzienie nową metodą komunikacji?

Ulepszone: odczulanie na kota

Przedmiot sprawy: Badania kliniczne przeprowadzone w dziewięciu amerykańskich centrach medycznych, z udziałem 121 osób dorosłych w wieku od 18 do 65 lat, wykazały większą skuteczność tzw. odczulania na kota przy jednoczesnym podawaniu przeciwciał monoklonalnych tezepelumab. Tezepelumab blokuje białko sygnałowe TSLP, które u alergików jest wydzielane w dużych ilościach w odpowiedzi na alergeny. Uczestników podzielono losowo na trzy grupy: otrzymujących tezepelumab wraz z podskórnie podawanymi kocimi alergenami, tezepelumab i placebo oraz placebo i alergeny. Terapia trwała 48 tygodni, a stan alergii uczestników śledzono jeszcze przez kolejny rok. Skuteczność takiej podwójnej terapii była znacząco wyższa niż klasycznego odczulania (tylko alergenami) i utrzymała się przez kolejny rok. (SS)

Orzeczenie: Planowane są podobne próby odczulania na pokarmy!

Pod lupą: uszkodzenia liści

Przedmiot sprawy: Badacze z Uniwersytetu Wyoming odkryli, że rośliny są współcześnie znacznie bardziej narażone na uszkodzenia spowodowane przez owady niż miliony lat temu. W badaniu przeanalizowano uszkodzenia na skamieniałych liściach pochodzących od późnej kredy do ery plejstocenu i porównano je z liśćmi zebranymi z trzech współczesnych lasów. Zauważono znaczący wzrost uszkodzeń na próbkach. Rośliny w epoce nowożytnej doświadczają bezprecedensowego poziomu uszkodzeń powodowanych przez owady, i to pomimo powszechnego spadku ich liczby. Naukowcy twierdzą, że duży wpływ mają na to czynniki, takie jak ocieplenie klimatu, urbanizacja i introdukcja gatunków inwazyjnych. (AU)

Orzeczenie: Rośliny mają teraz trudniej, niż nam się wydaje.

Na celowniku: komary

Przedmiot sprawy: Naukowcy z Niemiec opracowali za pomocą druku 3D nowy rodzaj repelentu zawierający popularny związek przeciw owadom, tj. IR3535 (opatentowany przez firmę Merck), zwykle wykorzystywany w formie spreju lub balsamu. Tym razem badacze użyli substancji w formie kapsułek, które zamknęli w biodegradowalnym polimerze i wydrukowali w kształcie pierścienia. Dzięki takiemu rozwiązaniu środek stale odparowuje i tworzy barierę dla owadów. Przeprowadzone eksperymenty wykazały, że w porównaniu z obecnymi na rynku podobnymi produktami wynalazek użytkowany w temperaturze pokojowej uwalnia aktywny składnik, a tym samym odstrasza natrętne komary nawet przez 10 dni. (MM)

Orzeczenie: To dopiero prawdziwie użyteczna „biżuteria”.

Zagrożona: jama ustna

Przedmiot sprawy: Podczas badania mikroskopowego mikroorganizmów powodujących u dzieci próchnicę jeden z naukowców z University of Pennsylvania odkrył zadziwiający twór. W jego skład wchodziły bakterie i grzyby, które połączyły swoje siły, aby siać spustoszenie w szkliwie zębów. Dalsze badania wskazały, że połączone patogeny to bakteria Streptococcus mutans i grzyb Candida albicans, które działają jak superorganizm. Niepotrafiąca się poruszać samodzielnie bakteria wykorzystuje filamenty grzyba do przemieszczania się w obrębie jamy ustnej, by tworzyć biofilmy, które wywołują próchnicę zębów. Dodatkowo taki superorganizm wykazuje większą tolerancję na leki przeciwbakteryjne i szczotkowanie. (PRJ)

Orzeczenie: Higiena jamy ustnej to podstawa walki z supertworami atakującymi nasze zęby.

Rozpracowana przez neurony: gra „Pong”

Przedmiot sprawy: W kultową grę „Pong” (symulator tenisa stołowego) grały już świnie, które pyskiem manipulowały joystickiem, oraz małpy, które sterowały grą za pomocą umysłu. Teraz naukowcy z Australii po raz pierwszy pokazali, że nawet hodowle komórek nerwowych mogą grać w „Pong”. Neurony hodowano na szalce usłanej elektrodami, które służyły do stymulowania komórek i rejestracji ich aktywności. Zebrane sygnały przekształcano w wizualny obraz gry. Aby nauczyć taki system odbijania piłki, naukowcy wykorzystali teorię, że neurony mają tendencję do powtarzania aktywności, które skutkują przewidywalnym środowiskiem. Kiedy zatem neuronom swoją aktywnością udawało się uderzyć piłkę, były stymulowane sygnałem o tej samej częstotliwości w określonym miejscu, natomiast gdy piłka nie została odbita, stymulacja odbywała się w losowej lokalizacji ze zmienną częstotliwością. (KR)

Orzeczenie: Czego jeszcze mogą się nauczyć komórki na laboratoryjnej szalce?