Tusk idzie na wojnę

Polskie służby zatarły rosyjski ślad afery taśmowej?

Wśród polityków Platformy panuje przekonanie, że mizerne efekty śledztwa w sprawie afery podsłuchowej są wynikiem torpedowania go przez tych ludzi w służbach, którzy mieli „grać” na rzecz Prawa i Sprawiedliwości długo przed przejęciem władzy przez tę partię. Donald Tusk chce komisji śledczej w sprawie afery, która zachwiała jego rządem. I chce wmieszać w to PiS.

Tylko komisja

– Donald zawsze czuł, że to robota ruskich – mówi nam polityk PO. I dodaje: – Czas gra na niekorzyść PiS. Dlatego prawdopodobnie poczekamy chwilę ze złożeniem wniosku o komisję śledczą w sprawie afery taśmowej. Niech najpierw PiS się do tego odniesie. Ich ostateczna i twarda odmowa będzie jasnym dowodem na to, że mają coś za uszami – słyszymy.

Szef Platformy Obywatelskiej ogłosił, że aferę z 2014 roku, która zachwiała jego rządem, może zbadać rzetelnie tylko komisja śledcza. Jego wystąpienie było efektem publikacji „Newsweeka”, który piórem Grzegorza Rzeczkowskiego ujawnił, iż Marcin W., wspólnik skazanego za aferę podsłuchową Marka Falenty, zeznał w prokuraturze, że ten sprzedał Rosjanom nagrania z udziałem najważniejszych osób w państwie jeszcze przed ujawnieniem pierwszych taśm w 2014 roku. Falenta sprowadzał wtedy węgiel z Rosji i kontaktował się z szemranymi biznesmenami ze Wschodu, którzy ze względu na specyfikę branży musieli mieć kontakty z rosyjskimi służbami specjalnymi. Dwa tygodnie przed wybuchem afery CBŚ weszło do spółek powiązanych z Falentą, które na potęgę sprowadzały surowiec z Syberii.

Teraz Tusk wraca do tej kwestii. I uderza w PiS, przypominając, że za rządów partii Jarosława Kaczyńskiego import węgla z Rosji osiągnął niespotykane wcześniej rozmiary. Były premier radzi wręcz, by nazywać całość tej historii aferą węglową, mieszając tę kwestię z obecnym kryzysem na rynku energii wywołanym rosyjską agresją na Ukrainę. I pogania obóz władzy do wyjaśnienia sprawy, „po to żeby nikt w Polsce nie mógł snuć domysłów, że tak naprawdę władza PiS została zamontowana przez rosyjskie służby”.

Politycy Prawa i Sprawiedliwości już teraz odpowiadają, że komisji nie będzie, a Tusk bredzi. Faktem jest, że w 2014 roku sami żądali powołania komisji śledczej w sprawie afery, jednak wątków dotyczących ewentualnej operacji agentów Kremla badać nie chcieli. Z lektury projektu uchwały w tej sprawie wynika, że skupiali się głównie na treści nagranych rozmów polityków PO oraz na tym, czy są one dowodem na przestępstwa. Do składu komisji chcieli delegować Antoniego Macierewicza i Mariusza Kamińskiego. Komisja nie powstała, bo nie zgodziła się na to Platforma, która przekonywała, że sprawę wystarczająco dobrze wyjaśnią ówczesna prokuratura i służby specjalne. Tak się jednak nie stało, a po wyborach PiS do tematu już nie wrócił, choć od siedmiu lat ma w Sejmie większość.

Chude akta

Dziennikarze Onetu przejrzeli akta afery podsłuchowej, za którą skazany został m.in. Marek Falenta. Uderzające jest to, jak niewielka była to sprawa, biorąc pod uwagę liczbę tomów zgromadzonych na kolejnych etapach tego postępowania. Było ich około czterdziestu. To naprawdę niewiele w kontekście tego, że sprawa dotyczy podsłuchania rozmów prawie stu osób, w tym ważnych polityków poprzedniego obozu władzy i wpływowych biznesmenów. Tych czterdzieści tomów było efektem zaledwie kilkunastomiesięcznego śledztwa. Ze zgromadzonych dokumentów wynikało, że prokurator prowadzący chciał je jak najszybciej zamknąć, nie zgłębiając wątków, które wydawały się oczywiste do rozwinięcia tak jak wątek domniemanej roli Rosjan. Tło procederu miało być czysto biznesowe.

Tymczasem autor tego tekstu kilka dni po opublikowaniu w tygodniku „Wprost” pierwszych nagrań autorstwa kelnerów rozmawiał z człowiekiem służb znającym szczegóły śledztwa na tamtym, początkowym etapie. – Rosjanie wyłażą z tej sprawy drzwiami i oknami – stwierdził wówczas informator. Wydawało się, że pojawienie się w tej sprawie konkretnych ustaleń to kwestia tygodni. Donald Tusk zobowiązał ówczesnego nadzorcę służb, którym był szef MSW Bartłomiej Sienkiewicz (sam nagrany w restauracji „Sowa i Przyjaciele”), by ten do końca września 2014 roku przedstawił w tej sprawie pełny raport. Wiatr zmian dotknął też Bartłomieja Sienkiewicza, który przestał być ministrem. Komunikację w sprawie afery przejęła całkowicie prokuratura – wówczas kierowana przez niezależnego od rządu prokuratora generalnego Andrzeja Seremeta, która zlecała czynności ABW i CBŚ. Działania służb od początku były jednak ułomne.

– Pionami ABW, które zajmowały się sprawą, kierował ówczesny wiceszef agencji Jacek Gawryszewski. Człowiek od roboty operacyjnej, a nie śledczej. CBŚ z kolei skupiało się na zdobyciu dowodów wobec bezpośredniego zleceniodawcy i wykonawców nagrań. I zrobili to dość dobrze. Natomiast poszukiwanie szpiegów to nie jest ich robota – mówi nam dziś człowiek związany ze służbami za czasów rządów PO-PSL. I dodaje: – Na to nałożyła się zmiana rządów, a wcześniej brak zaufania Sienkiewicza do podległych mu służb, konflikt wewnętrzny w samych służbach, podejrzenia o podwójną grę niektórych funkcjonariuszy. Nawet jeśli wątek rosyjski był, to przez to, co działo się na początku śledztwa, może być już nie do udowodnienia.

Kto się kontaktował z Falentą?

Podwójna gra nie miała jednak dotyczyć współpracy z obcymi służbami, lecz działań na korzyść ówczesnej opozycji, czyli PiS. Do dziś wśród wielu polityków Platformy panuje przekonanie, że efekty śledztwa są wynikiem torpedowania go przez tych, którzy rzekomo szykowali się do przejęcia władzy przez Prawo i Sprawiedliwość. Ba, w kręgu podejrzeń znalazł się nawet w pewnym momencie ówczesny szef CBA Paweł Wojtunik (również nagrany w restauracji), którego służba kilka miesięcy po wybuchu znalazła kilkanaście nieznanych wcześniej nagrań kelnerów, choć nie prowadziła czynności w śledztwie dotyczącym podsłuchów. Wojtunik informował wtedy, że nagrania wpadły w ręce funkcjonariuszy przy okazji zupełnie innej operacji. Jednak jest pewne, że Marek Falenta na długo przed wybuchem afery kontaktował się z funkcjonariuszami służb, w tym CBA. A w biurze wciąż pracowali wtedy ludzie Mariusza Kamińskiego, zdymisjonowanego w 2009 roku z funkcji szefa antykorupcyjnej służby.

– Służby specjalne, policja, CBA na co dzień utrzymują kontakt z wieloma osobami, często są to osoby anonimizowane. Szefowie instytucji są informowani o sprawach najważniejszych. Ta sprawa stała się sprawą najważniejszą w momencie wybuchu afery taśmowej – tłumaczył Wojtunik w 2019 roku na antenie TVN24. Stwierdził też, że nie może odpowiedzieć na pytanie, czy Falenta był współpracownikiem CBA. Podkreślał, że przed wybuchem afery taśmowej biuro nie miało dostępu do nagrań, a on sam nie wiedział, że istnieją.

Sprawa wraca jak bumerang. A Donald Tusk nawiązuje do swojej narracji sprzed ponad ośmiu lat. Już wtedy ówczesny premier wyraźnie kierował uwagę w stronę domniemanych mocodawców ze Wschodu. – Nie wiem, jakim alfabetem ten scenariusz jest pisany, ale wiem bardzo dokładnie, kto może być beneficjentem politycznego chaosu czy obniżenia reputacji państwa polskiego. Nie mam co do tego żadnych wątpliwości – grzmiał z mównicy sejmowej 25 czerwca 2014 roku.

Ujawnienie protokołów zeznań Marcina W.

Minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro w związku z tym, że Tusk „publicznie postawił poważne oskarżenia wobec prokuratury dotyczące rzekomego zatajania informacji i zaniechań w śledztwie”, zdecydował o ujawnieniu protokołów zeznań Marcina W. Wspólnik Falenty twierdził w listopadzie 2017 roku, że ponad trzy lata wcześniej był przy wręczeniu łapówki „M...T...”. Miał on otrzymać 600 tysięcy euro. W środę TVP Info poinformowała, że MT to syn Donalda Tuska, Michał Tusk. Marcin W. zeznawał: „M. rozchylił reklamówkę i spytał: «Czy kasa się zgadza? ». Ja wtedy nie wytrzymałem. Zapytałem: «Czy to są jakieś jaja, tak byś wziął reklamówkę i wyszedł? A co, jak się kasa nie zgadza? ». On powiedział: «Nie wiem, czy oglądamy te same filmy, ale jak się j***ąłeś, to cię od***ią». Ja mu odpowiedziałem tak: «Oglądamy te same filmy, też oglądałem Odwróconych czy Świadka koronnego». Odpowiedział: «Cześć» i wyszedł z reklamówką”. Michał Tusk zaprzecza, że wziął łapówkę. Zaznacza także, że nie zna Falenty i jego wspólnika. – To nieprawda – komentuje Michał Tusk. – Nie znam tych osób i nigdy ich nie spotkałem. Nigdy też nie byłem przesłuchiwany w tej sprawie. Temat ten był już opisywany w mediach w 2020 roku.