Prawda ekranu

To, że „telewizja kłamie”, wiedzą już przedszkolaki. Niestety, nawet dorośli zapominają o tym, jak mylący jest język ekranu. Tym bardziej gdy językiem, o którym mowa, jest angielski.

Kłopoty zaczynają się już przy tłumaczeniu rzeczownika „ekran”, który w powszechnie stosowanym angielskim ma dwa odpowiedniki – screen i display. Technicznie ten drugi, display, to wyświetlacz, a jako czasownik znaczy wyświetlać (Instant replays were often displayed on the huge display on top of the stadium. – Często wyświetlano powtórki na wielkim wyświetlaczu na szczycie stadionu.). O wiele ciekawszy pod względem językowym jest jednak screen. Poza ekranem opisze on również choćby sito, a jako czasownik – zarówno wyświetlanie jakiegoś filmu, jak i badania przesiewowe (The screen showed the results of a recent screening carried out among the local population. – Na ekranie wyświetlono wyniki niedawnych badań przeprowadzonych wśród społeczności lokalnej.).

Nie jest to jednak koniec kłopotów, bo równie ciekawa jest kwestia tego, jak nazywa się dziennikarzy prowadzących programy informacyjne. W Wielkiej Brytanii najczęściej presenters, ale w Stanach Zjednoczonych – anchor. Ten termin z kolei służy w powszechnym angielskim do nazywania kotwicy lub – w sprzedaży – największego sklepu w danym centrum handlowym (The anchor criticized the practices of the anchor store on the air, and the whole mall went bankrupt in a matter of months. – Prowadzący program informacyjny skrytykował na antenie największy sklep w centrum handlowym i samo centrum w ciągu kilku miesięcy zbankrutowało.).

Warto też pamiętać o wyrazie live, który w zależności od kontekstu i wymowy posłuży albo jako czasownik, albo jako przymiotnik. Wypowiedziany jako/lyw/ przyjmie funkcję czasownika znaczącego „żyć” albo „mieszkać”. Jeśli natomiast wypowiemy go jako/lajw/, otrzymamy przymiotnik znaczący albo „na żywo”, albo – w kontekście amunicji – „ostra”. Co jest jeszcze bardziej mylące, to wystarczy do live dodać literę „s”, a w wymowie głoskę „z” i otrzymamy albo czasownik „żyje”, „mieszka”, albo... rzeczownik life, czyli życie w liczbie mnogiej (Countless lives were saved when the live broadcast of the military exercises noticed that live ammo was to be used instead of blanks. – Ocalono niezliczone życia, gdy podczas transmisji na żywo zauważono, że zamiast ślepaków podczas ćwiczeń wojskowych miała zostać użyta ostra amunicja.).

A sam przymiotnik ostry? On również potrafi ostro namieszać w języku angielskim. Więcej o nim już wkrótce. MARCIN WILCZEK

Lives on screen