Umorzenie opłaty legalizacyjnej

W ubiegłym roku odziedziczyłam w spadku po ojcu działkę, na której rozpoczął on miesiąc przed swoją nagłą śmiercią budowę domku letniskowego o powierzchni zabudowy nieprzekraczającej 35 mkw. Budowa (na razie tylko fundamenty) nigdzie nie została zgłoszona, więc grozi mi opłata legalizacyjna (25 000 zł). Czy można coś zrobić, aby nie płacić tej opłaty? Nie wiedziałam, że ojciec nie dokonał stosownych formalności. Jestem jego jedyną spadkobierczynią, jeszcze się uczę (nie mam skończonych 18 lat) i nie mam pieniędzy na zapłatę takich kosztów.

– Dorota Wiśniewska (e-mail) Na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 2351 z późn. zm.) wymaga zgłoszenia budowlanego budowa wolno stojących parterowych budynków rekreacji indywidualnej rozumianych jako budynki przeznaczone do okresowego wypoczynku, o powierzchni zabudowy do 35 mkw. (przy czym liczba tych budynków na działce nie może być większa niż jeden na każde 500 mkw. powierzchni działki).

W zaistniałej sytuacji, zakładając, że legalizacja samowoli budowlanej jest możliwa (najczęściej tak bywa), może Pani iść w jednym z dwóch kierunków. Pierwszym jest złożenie wniosku o legalizację samowoli (jeśli chce Pani kontynuować budowę), drugim zaś – pogodzenie się z koniecznością wydania decyzji o rozbiórce obiektu budowlanego.

Wedle art. 48 ust. 1 pkt 2 pr. bud. Organ nadzoru budowlanego wydaje postanowienie o wstrzymaniu budowy w przypadku obiektu budowlanego lub jego części będącego w budowie albo wybudowanego bez wymaganego zgłoszenia albo pomimo wniesienia sprzeciwu do tego zgłoszenia. Na podstawie art. 48a ust. 1 ww. ustawy W terminie 30 dni od dnia doręczenia postanowienia o wstrzymaniu budowy inwestor, właściciel (...) obiektu budowlanego może złożyć wniosek o legalizację. Wniosek o legalizację można wycofać do dnia wydania decyzji o legalizacji (art. 48 ust. 2).

Zasadniczo ostatnim etapem przed wydaniem decyzji legalizacyjnej jest uiszczenie opłaty legalizacyjnej – na podstawie art. 49 ust. 4, Po uiszczeniu opłaty legalizacyjnej organ nadzoru budowlanego wydaje decyzję o legalizacji, która: 1) zatwierdza projekt budowlany albo projekt zagospodarowania działki lub terenu oraz 2) zezwala na wznowienie budowy, jeżeli

budowa nie została zakończona. Należy jednak mieć na uwadze treść art. 49c pr. bud., wedle jakiego Do opłat legalizacyjnych w zakresie nieuregulowanym w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (...), z tym że uprawnienia organu podatkowego przysługują wojewodzie.

To oznacza, że może Pani złożyć do wojewody wniosek np. o odroczenie terminu płatności opłaty legalizacyjnej, jej rozłożenie na raty, a nawet o jej umorzenie w części lub w całości. Wedle bowiem treści art. 67a § 1 Ordynacji podatkowej Organ podatkowy, na wniosek podatnika (...) w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może: 1) odroczyć termin płatności podatku lub

rozłożyć zapłatę podatku na raty; 2) odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek; 3) umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną. Złożenie wniosku np. o umorzenie opłaty legalizacyjnej, zgodnie z art. 49c ust. 2 pr. bud., skutkuje zawieszeniem postępowania legalizacyjnego do dnia rozstrzygnięcia wniosku.

Trudno w dzisiejszych czasach przewidzieć wyroki sądów polskich, ale w tej konkretnej sytuacji – mając na uwadze wszystkie okoliczności sprawy (nie Pani rozpoczęła samowolnie budowę, nabyła Pani nieruchomość wskutek zdarzenia niezależnego od siebie, jest Pani niepełnoletnia i nie ma dochodu) – ostrożnie można pokusić się o stwierdzenie, że zmuszanie Panią albo do rozbiórki, albo do ponoszenia opłaty legalizacyjnej w wysokości 25 000 zł narusza Pani ważny interes jako podatnika.