Proszę wstać! Nauka idzie!
Ukierunkowana: pomoc
Przedmiot sprawy: Kanadyjscy badacze wykorzystali czerwone krwinki do skuteczniejszego dostarczania antybiotyków przy jednoczesnym ograniczeniu ich toksyczności. Opracowali metodę polegającą na „otwarciu” erytrocytów i usunięciu elementów budulcowych znajdujących się wewnątrz komórki, aby zamknąć w środku cząsteczki polimyksyny B. Użyty antybiotyk jest często nazywany lekiem ostatniej szansy, ponieważ mimo skuteczności w zwalczaniu groźnych i lekoopornych bakterii jest także toksyczny dla ludzkich komórek. Przed ponownym wstrzyknięciem zmienionych krwinek ich błona została pokryta odpowiednimi przeciwciałami, dzięki czemu zmodyfikowane erytrocyty skutecznie i precyzyjnie dostarczają lek do konkretnych bakterii. (MM)
Orzeczenie: „Inteligentne” krwinki na linii frontu walki ze szczepami antybiotykoopornymi.
Namierzone: pestycydy
Przedmiot sprawy: Kontrola owoców i warzyw pod kątem obecności pozostałości szkodliwych substancji wiąże się często z wykorzystaniem drogich, specjalistycznych przyrządów i wykwalifikowanych pracowników. Zespół badawczy z Uniwersytetu Stanowego w Waszyngtonie opracował łatwe w użyciu, możliwe do wykonania w terenie, niedrogie testy wykrywające jedne z najczęściej używanych herbicydów, tj. atrazynę i acetochlor. Wykorzystując nanocząsteczki palladu i platyny, naukowcy opracowali małe urządzenie i papierowy test paskowy, którego wyniki można interpretować za pomocą czytnika zainstalowanego w telefonie. Nowe testy są na tyle czułe, że wykrywają nawet niewielkie ilości chemikaliów w badanych próbkach, dzięki czemu mogą zastąpić tradycyjnie wykonywane badania laboratoryjne. (MM)
Orzeczenie: Komercjalizacja odkrycia ułatwi konsumentom dbanie o zdrowie.
Tańszy: sposób na ochłodzenie
Przedmiot sprawy: W związku z rosnącymi wartościami temperatury rośnie zapotrzebowanie na technologie chłodzenia budynków, które obecnie „zjadają” aż 15 proc. światowego zużycia energii. Wykorzystując zaawansowaną technologię obliczeniową i sztuczną inteligencję, amerykańscy naukowcy zaprojektowali przezroczystą powłokę okienną, która mogłaby obniżyć temperaturę wewnątrz budynków bez zużywania energii. Ma ona blokować promieniowanie UV i bliską podczerwień (promieniowanie ogrzewające zamknięte pomieszczenie) oraz emitować ciepło z powierzchni okna w postaci promieniowania o długości fali przechodzącej przez atmosferę w przestrzeń kosmiczną. Uczeni przewidują, że zastosowanie tego rodzaju powłok pomoże obniżyć zużycie energii na chłodzenie o 31 procent. (ZK)
Orzeczenie: Czy emitowane ciepło ogrzeje kosmos?
Na stres: dieta
Przedmiot sprawy: Irlandzcy naukowcy z University College Cork uważają, że dieta może pomóc rozładowywać napięcie wywołane stresem, co może mieć związek z wpływem mikrobiomu jelitowego na układ nerwowy. Wstępne badanie, trwające 4 tygodnie, przeprowadzone na grupie 45 zdrowych osób wykazało, że stosowanie tzw. diety psychobiotycznej zmniejsza poziom stresu i wpływa korzystnie na sen. Na tę dietę składa się dziennie: 6 – 8 porcji owoców i warzyw bogatych w błonnik (takich jak cebula, por, kapusta, jabłka, banany), 5 – 8 porcji zbóż i 2 – 3 porcje fermentowanej żywności (m.in. kiszona kapusta, kefir) oraz 3 – 4 porcje roślin strączkowych tygodniowo. (PRJ)
Orzeczenie: Karmiąc „dobre” bakterie, poprawiamy własne samopoczucie.
Sposób na: wypadanie włosów
Przedmiot sprawy: Wypadanie włosów jest procesem niepożądanym zarówno dla mężczyzn, jak i dla kobiet. Część osób akceptuje utratę włosów, jednak sporo szuka sposobów na walkę z łysieniem. Chińscy naukowcy wykorzystali sztuczną inteligencję do przewidywania związków, które mogą neutralizować wywołujące łysienie reaktywne formy tlenu w skórze głowy. Jednym z tych związków jest tiofosforan manganu, z którego badacze stworzyli plastry mikroigłowe i zaaplikowali je do modeli mysich dotkniętych łysieniem androgenowym. W ciągu 13 dni u zwierząt zregenerowały się grubsze pasma włosów. (PRJ)
Orzeczenie: Czy problem łysienia zniknie?!
Terapia: z nanotransporterem
Przedmiot sprawy: Kanadyjscy naukowcy zaprojektowali nową klasę transporterów leków wykonanych z DNA, które są 20 tys. razy mniejsze niż ludzki włos. Utrzymanie optymalnego stężenia leków we krwi jest trudne. Leki szybko się degradują lub są metabolizowane, a do tego pacjenci często zapominają o ich przyjmowaniu. Uczeni, wzorując się na naturalnych transporterach, zaprojektowali podobne, które precyzyjnie dawkują dany lek. Można je zaprogramować, by kierowały się do określonych części ciała i tam uwalniały substancję aktywną, aby zmniejszyć skutki uboczne. Naukowcy przetestowali transporter z doksorubicyną (lek na raka) na myszach, u których stężenie leku utrzymywało się 18 razy dłużej, a kardiotoksyczność została zredukowana. (ZK)
Orzeczenie: Nowe sposoby dostarczania leków to przyszłość medycyny.
Ulepszona: samonaprawa
Przedmiot sprawy: Choć na rynku są już materiały samonaprawiające się, proces ten ma dwa poważne ograniczenia: trudność wykorzystania go w przypadku wielkogabarytowych konstrukcji oraz ograniczony czas działania, obejmujący zaledwie kilka cykli „regeneracji”. Amerykańscy naukowcy opracowali nowy kompozyt, w którym pomiędzy licznymi warstwami utkanymi z włókien szklanych lub węglowych umieszczono warstwę z nadrukowanym termoplastycznym „klejem” i dwoma warstwami grzałek oporowych po obu jego stronach. Po doprowadzeniu prądu elektrycznego klej topi się i wpływa do wszelkich mikropęknięć, umożliwiając ekspresową naprawę. Badacze potwierdzili, że proces może być wykonywany nawet 100 razy bez zmniejszenia jego efektywności. (MM)
Orzeczenie: Wydłużamy żywotność nawet wielkich rzeczy!
SYLWIA SZCZEPANIAK i Naukowy Wydział Śledczy
nauka@angora.com.pl Źródła: EurekAlert!, nature communications, phys.org, ScienceAlert, ScienceDaily