Podróż po ludzkim ciele

Amerykański pisarz, autor m.in. „Krótkiej historii prawie wszystkiego”, podjął się tym razem zadania prawie niewykonalnego. Jak bowiem napisać atrakcyjną książkę, która z natury rzeczy musi być przesiąknięta naukowymi faktami. Bill Bryson wiedział, jak należy to zrobić: już na początku przypomniał sobie, że nauczyciel biologii wpajał uczniom, że wszystkie substancje, jakie tworzą ludzkie ciało, można kupić w sklepie chemicznym za kilka dolarów. Był wówczas zdumiony, że „można prawie za bezcen stworzyć coś tak krzywego i pryszczatego jak ja”.

Właśnie w tak dowcipny sposób i z ironicznym dystansem autor rozwikłuje tajemnice ludzkiego ciała. Niekonwencjonalnie dobiera się do naszej głowy i mózgu, analizuje znaczenie serca i krwi, przygląda się pracy płuc i wnika w ludzkie trzewia. Prowadzi też narrację na temat włosów i skóry oraz oprowadza nas po prosektorium, gdzie „na każdym robi największe wrażenie to, że ludzkie ciało nie stanowi wcale wspaniałego przykładu zaawansowanej inżynierii”. Bryson nie ma wątpliwości, że to zwykłe mięso i w ogóle nie przypomina plastikowych modeli tułowia ustawionych na półkach wokół całej prosektoryjnej sali.

„Ciało” to także opowieść o potrzebie aktywności fizycznej, zdrowym jedzeniu, a także o spaniu, które jest jedną z najbardziej tajemniczych rzeczy, jakie robimy. „Wiemy, że jest niezbędne; tylko nie wiemy dokładnie dlaczego”. Oczywiście nie może też zabraknąć rozważań o tym, co nieuniknione – o śmierci.

Jeżeli dodać do tej szalonej narracji znakomite ilustracje i fotografie, dostajemy w prezencie – jak napisał „Guardian” – katalog cudów.

JACEK BINKOWSKI BILL BRYSON. CIAŁO. Edycja ILUSTROWANA. INSTRUKCJA DLA UŻYTKOWNIKA (THE BODY ILLUSTRATED. A GUIDE FIOR OCCUPANTS). Przeł. Aleksander Wojciechowski. Wydawnictwo ZYSK I S-KA. Poznań 2022. Cena 99,90 zł.