Proszę wstać! Nauka idzie!

Szpik kostny: na szalce

2022-11-27 -

Przedmiot sprawy: Naukowcom z Anglii udało się wyhodować w warunkach laboratoryjnych odpowiednik szpiku kostnego. Wytworzony na szalce organoid charakteryzuje się taką samą budową, kompozycją komórkową i funkcjami jak jego naturalny odpowiednik w organizmie ludzkim. Co ważne, zaobserwowano, że komórki laboratoryjnego szpiku potrafią się same organizować i lokalizować wewnątrz struktury utworzonego organoidu, naśladując mechanizmy zachodzące w ludzkim szpiku kostnym. Jest to bardzo ważne, gdyż zapewnia odpowiednie warunki do testowania różnych leków, a także śledzenia zmian, jakie mogą zachodzić w szpiku kostnym w wyniku różnych chorób, w tym raka. (MK)

Orzeczenie: Odpowiedni model laboratoryjny to pierwszy bardzo ważny krok do odkrycia nowych, efektywnych terapii.

Zaskakująca: działalność bakterii

Przedmiot sprawy: Bakterie znów zaskakują! Tym razem patogeny wywołujące trąd, Mycobacterium leprae, zostały przyłapane na zaskakującej zdolności pobudzania wzrostu i regeneracji wątroby. Fenomen został zbadany przez szkockich naukowców z University of Edynburg. Badacze zainfekowali M. leprae 57 pancerników i porównali z osobnikami nienarażonymi na te bakterie. Okazało się, że zakażone zwierzęta miały powiększone, ale zdrowe i nieuszkodzone wątroby. Zdaniem naukowców bakterie wykorzystały wrodzoną zdolność wątroby do regeneracji w celu zwiększenia rozmiaru narządu, a tym samym dostarczenia większej liczby komórek, w których mogą się namnażać. Zrozumienie podstaw mechanizmu działania bakterii może pomóc w regeneracji wątroby. (PRJ)

Orzeczenie: Nawet chorobotwórcze bakterie mogą nas mile zaskoczyć.

Odporność: a metoda porodu

Przedmiot sprawy: Metoda porodu jest związana z odpowiedzią układu odpornościowego na dwie ważne szczepionki podawane niemowlakom – informuje holendersko-szwedzki zespół naukowców. Dzieci urodzone siłami natury mają wyższy poziom przeciwciał w porównaniu z tymi, które przyszły na świat w wyniku cesarskiego cięcia po otrzymaniu szczepionek przeciwko bakteriom wywołującym infekcje płuc i zapalenie opon mózgowych. Zespół szkockich i holenderskich naukowców zbadał związek pomiędzy mikroflorą jelitową a poziomem przeciwciał w grupie 120 niemowląt zaszczepionych w wieku 8 i 12 tygodni. Na skład bakterii jelitowych u malucha ma wpływ głównie sposób porodu, karmienie piersią i stosowanie antybiotyków. Szczególne znaczenie ma obecność w jelitach dwóch bakterii, Bifidobacterium i E.coli, w odpowiedzi immunologicznej poszczepiennej. Dziecko nabywa te mikroorganizmy podczas porodu naturalnego, a mleko matki dostarcza cukrów zapewniających ich wzrost. (PRJ)

Orzeczenie: Harmonogram i dawki szczepionek mogą być na nowo przemyślane, po uwzględnieniu sposobu przyjścia dziecka na świat.

Na pomoc: cierpiącym

Przedmiot sprawy: Wielu chorych mających trudności z samodzielnym poruszaniem się cierpi często z powodu odleżyn, które skutkują pojawianiem się bolesnych i trudno gojących się owrzodzeń. Szansę na poprawę jakości życia może stanowić prototyp nowego rodzaju poszewki naszpikowanej elektroniką, zaprezentowany przez fińskich naukowców. Z myślą o osobach poruszających się na wózku inwalidzkim stworzyli materiał z wbudowanymi czujnikami, które zbierają dane przesyłane do dedykowanej aplikacji. Na podstawie przeprowadzonych analiz oprogramowanie jest w stanie wychwycić niepokojące sygnały jeszcze przed pojawianiem się fizycznych objawów, co umożliwia skuteczne zapobieganie powstawaniu groźnych zmian. (MM)

Orzeczenie: Oby potrzebujący mogli jak najszybciej skorzystać z takiej poduszki.

Precyzyjna: lokalizacja

Przedmiot sprawy: Systemy lokalizacji oparte na sygnałach satelitarnych, takie jak GPS, są bardzo pomocne w codziennym życiu i efektywnym przemieszczaniu się. Ze względu na swą naturę mogą jednak nie być dokładne, zwłaszcza w mieście, gdzie sygnały wysyłane z satelity mogą być blokowane lub odbijane przez budynki. Holenderscy inżynierowie zaproponowali nowy system, który miałby mierzyć bieżącą lokalizację z dokładnością do 10 centymetrów. Ich rozwiązanie oparte jest na idei połączenia sieci mobilnej z niezwykle dokładnymi zegarami atomowymi. W ten sposób przekazywane byłyby informacje o lokalizacji z absolutną precyzją czasową. Ponadto system miałby wykorzystywać tak dopasowane długości fal, żeby łatwo je można było „wyczyścić” z mylących sygnałów, np. wynikających z odbijania różnych fal przez budynki. (MK)

Orzeczenie: Miejmy nadzieję, że wyposażona w taką precyzję nawigacja przestanie kierować na manowce.

Odkryte na nowo: sery

Przedmiot sprawy: Wytwarzanie miękkich serów w dużej mierze opiera się na wykorzystaniu specjalnych szczepów bakterii starterowych, które w procesie dojrzewania rozkładają zawarte w mleku tłuszcze i białka, uwalniając w ten sposób cząsteczki zapachowe odpowiedzialne za ich charakterystyczny aromat. Najnowsze analizy międzynarodowego zespołu badawczego donoszą jednak, że za ostateczny smak i zapach produktu odpowiadają także bakterie, które samoistnie rozwijają się podczas całego procesu. Ponieważ w dużej mierze nie są one poznane, naukowcy planują badać je pod kątem bezpieczeństwa, a także możliwości wykorzystania ich w opracowaniu nowych metod produkcji. (MM)

Orzeczenie: Kulinarni smakosze czekają na niebanalne smaki.

Spersonalizowana: terapia genowa

Przedmiot sprawy: Medycyna XXI wieku gna do przodu i obrała sobie za cel terapie genowe tworzone na indywidualne potrzeby. W badaniu klinicznym opublikowanym w „Nature” limfocyty T, rodzaj białych krwinek, które patrolują organizm w poszukiwaniu błędnych komórek, zostały zmodyfikowane tak, aby rozpoznawały zmutowane białka w guzach. Komórki te można następnie bezpiecznie wprowadzić z powrotem do ciała pacjenta, by znalazły i zniszczyły swój cel. Aby wiedzieć, jak zmodyfikować limfocyty T, naukowcy sekwencjonowali DNA próbek krwi i biopsji guza każdego pacjenta w celu znalezienia mutacji. Wykorzystując opracowane algorytmy, przewidzieli, które mutacje będą w stanie wywołać odpowiedź limfocytów T. Jest to pierwsza próba połączenia dwóch obszarów badań nad rakiem: edycji genów w celu stworzenia spersonalizowanych terapii oraz inżynierii limfocytów T, aby lepiej radzić sobie z nowotworami. Przetestowano to na 16 osobach z guzami litymi, w tym w piersi i okrężnicy. (MU)

Orzeczenie: Wzmocniona armia z własnych limfocytów T wspomoże nierówną walkę z nowotworami.