Chcę się wyrwać z domu opieki

1) orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności lub

2) decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo

3) orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16. roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.

Na wniosek córki i ośrodka pomocy społecznej sąd umieścił mnie bez mojej zgody i w asyście policji bezterminowo w domu pomocy społecznej, gdyż niby jestem długotrwale chory psychicznie. Jestem po złamaniu nogi i poruszam się, chodząc z wózkiem inwalidzkim – wymagam opieki, ale daję sobie radę z czynnościami dnia codziennego. Potrafię sobie ugotować, uprać i umyć się. Mam wrażenie, że opieka, chcąc się pozbyć kłopotów, umieściła mnie właśnie tutaj, gdzie dookoła są ludzie rzeczywiście chorzy, a ja mam dzieci, które mogą mi pomóc, znajomych, z którymi chciałbym się spotykać i wieść normalne życie. Tu jest gorzej niż w więzieniu. Co mogę zrobić, aby się stąd wyrwać?

– Jan Najduch z Nowogardu Skoro został Pan umieszczony w domu opieki społecznej bez swojej zgody na mocy postanowienia sądu opiekuńczego, najpewniej w oparciu o art. 39 ust. 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. „O ochronie zdrowia psychicznego” (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 2123 z późn. zm.), to na podstawie jej art. 41 ust. 1 może Pan wystąpić do tegoż sądu z wnioskiem o zmianę tego orzeczenia. Z takim wnioskiem mogą też wystąpić m.in. Pana krewni w linii prostej (np. dzieci), rodzeństwo lub kierownik domu pomocy społecznej, jeżeli uzna, że zmieniły się okoliczności uzasadniające orzeczenie o przyjęciu Pana do tego domu pomocy społecznej. Od takiego wniosku nie pobiera się opłaty sądowej.

Wniosek o zmianę orzeczenia dotyczącego umieszczenia w domu opieki składa się do sądu opiekuńczego (wydziału rodzinnego i nieletnich sądu rejonowego) właściwego miejscowo dla miejsca Pana zamieszkania. Jeżeli ze względu na stan zdrowia psychicznego nie jest Pan zdolny do złożenia wniosku, sąd opiekuńczy może ustanowić dla Pana do tego kuratora z urzędu. Na podstawie art. 48 ust. 2 ww. ustawy sąd ma też obowiązek ustanowić adwokata lub radcę prawnego z urzędu, jeżeli postępowanie dotyczy bezpośrednio osoby przebywającej w szpitalu psychiatrycznym albo domu pomocy społecznej bez jej zgody.

Prawo pierwokupu dla gminy

Czy gmina ma prawo pierwokupu nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, która jest moją własnością nabytą przez dziedziczenie testamentowe? Na dom mam już kupca i wszystkie dokumenty do sprzedaży. Notariusz powiedziała, że jest potrzebne z gminy zaświadczenie, że gmina nie jest zainteresowana kupnem nieruchomości

– Emilianna Zając z Łódzkiego Gminie, w której położona jest nieruchomość, przysługuje prawo jej pierwokupu tylko w przypadkach określonych w ustawach. Przykładowo, na podstawie art. 109 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. „O gospodarce nieruchomościami” (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 344 z późn. zm.) gminie przysługuje prawo pierwokupu w przypadku sprzedaży:

1) niezabudowanej nieruchomości nabytej uprzednio przez sprzedawcę od Skarbu Państwa albo jednostek samorządu terytorialnego;

2) prawa użytkowania wieczystego niezabudowanej nieruchomości gruntowej, niezależnie od formy nabycia tego prawa przez zbywcę;

3) nieruchomości oraz prawa użytkowania wieczystego nieruchomości położonej na obszarze przeznaczonym w planie miejscowym na cele publiczne albo nieruchomości, dla której została wydana decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego (jeśli prawo pierwokupu zostało wpisane do księgi wieczystej);

4) nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków lub prawa użytkowania wieczystego takiej nieruchomości (jeśli prawo pierwokupu zostało wpisane do księgi wieczystej);

5) nieruchomości położonych na obszarze rewitalizacji, jeżeli przewiduje to uchwała rady gminy, o której mowa w art. 8 ustawy z dnia 9 października 2015 r. „O rewitalizacji”;

6) nieruchomości położonych na obszarze Specjalnej Strefy Rewitalizacji, o której mowa w rozdziale 5 ustawy z dnia 9 października 2015 r. „O rewitalizacji”.

Prawo pierwokupu nie przysługuje jednak gminie np. wtedy, gdy sprzedaż nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego następuje na rzecz osób bliskich dla sprzedającego.

Jeśli prawo pierwokupu występuje, to notariusz ma obowiązek poinformować o tym strony transakcji i wskazać podstawę prawną takiego prawa. Gdy strony podtrzymują wolę zawarcia umowy, notariusz powinien sporządzić warunkową umowę sprzedaży zawierającą warunek, wedle którego do zawarcia umowy definitywnie przenoszącej własność nieruchomości na nabywcę dojdzie, jeżeli gmina (w terminie miesiąca od powiadomienia jej o zawarciu umowy warunkowej) nie skorzysta z prawa pierwokupu. Mecenas JAN PARAGRAF Pytania, z dopiskiem „Prawnik radzi”, prosimy wysyłać pod adresem redakcji lub elektronicznym: redakcja@angora.com.pl. Z uwagi na ogromną liczbę pytań prosimy o cierpliwość. Odpowiedzi na pytania udzielamy wyłącznie na stronie „Prawnik radzi”.