Z fotografem rozmawia

C– Nie sprawiały takiego wrażenia. Zresztą nikt tam nie wyglądał na rozradowanego. Piękny Krym, lato, wakacje, a te dzieci od rana gnano na musztrę. Od rana do wieczora na nie wrzeszczeli. Te dzieci na serio płakały z bólu podczas ćwiczeń, bo to było nie na żarty. Prawdziwe kopniaki, prawdziwe uderzenia. A niektórzy mieli tylko po 12 lat. Broń? – Tak, te dzieciaki ćwiczyły tam z prawdziwą bronią! Zamiast jak skautów szkolono ich jak małych żołnierzy. Niby ćwiczyli jak dorośli, co często daje dzieciom frajdę. Ale tam był taki surowy dryl, że popsułby każdą zabawę... hłopcy z kozackiego obozu letniego, który pan fotografował w 2010 r., przygotowują się do walki. Mówili przeciw komu? – Chyba nie wszyscy nad tym się zastanawiali. Ale niektórzy mówili, że ćwiczą się do obrony przed Tatarami. Tatarzy, których z Krymu wypędził Stalin, zaczęli tam wracać w latach 80. I kozaccy instruktorzy wykładali tym dzieciakom na obozie, że Tatarzy przyjeżdżają na Krym, by zabierać pracę, ziemię, mieszkania. I dlatego kiedyś będzie trzeba im stawić opór. Kto ma stawić opór? Rosjanie? Ukraińcy? Prawosławni? – Księży na tym obozie pod Bakczysarajem nie widziałem. I o religii raczej się tam niewiele mówiło. Letnie obozy prowadzone przez Kozaków zajęły miejsce obozów pionierskich na Krymie z czasów ZSRR. Byli tam młodzi i z ukraińskiego Zaporoża, i z rosyjskiego Nowomoskowska. A czy to Rosjanin, czy Ukrainiec? Nie słyszałem takich pytań. Tak jak za ZSRR rodzice z całego kraju chcieli wysłać dzieci latem na Krym, tak chcą i teraz. Choć dla Rosjan z Krymu zrobiła się zagranica. I rodzice z Rosji posłali dzieci latem na Krym, żeby ćwiczyły się przeciw Tatarom? – Posłali, żeby uczyć ich dyscypliny. „Dyscyplina. Po co chłopak ma się włóczyć po podwórkach. Nauczymy go porządku” – to główne hasło reklamujące obozy prowadzone przez Kozaków. A ci Tatarzy pojawiali się już potem, na miejscu. Ale mówimy o chłopakach, a przecież na turnusie, który fotografowałem, wśród 40-50 uczestników były też trzy dziewczyny. Były zadowolone?