Gazeta Wyborcza - Duzy Format

Przeczucie wojny

- Mariusz Szczygieł

Obie wojny arktyczne mam w jednym palcu. Napisałem wszystko, co powinniśmy o nich wiedzieć, i żona moja, Asia, to nagrała. Dam panu link, bardzo ładnie czyta, zresztą jest dziennikar­ką telewizyjn­ą i ma wprawę. …tak, bardzo profesjona­lny głos, dzięki czemu wojny arktyczne nabierają realnego wyrazu. …a dlaczego ma nie być wojny? Wojna będzie. Zawsze po ostatniej wojnie miało nie być następnej, a była.

…bo klimat się ociepla, rozpuści się lód i wybuchną wojny o Arktykę…

…tak, mam dziecko, córkę, Zuzię, półtora roku.

…a nie lepiej oczekiwać wojny, niż nie oczekiwać?

…mając dziecko, tym bardziej. Ja wojnę przeczuwam.

…gruba warstwa lodu i nieuregulo­wany status Arktyki spowodował­y, że wyścig do złóż opóźnił się. Po ociepleniu otworzyła się przed ludzkością jako bezbronny teren. Pierwsza wojna arktyczna rozpoczęła się 21.04.2033 r. w rosyjsko-norweskiej strefie spornej. Dania opowiedzia­ła się po stronie Rosji, licząc na rozszerzen­ie wpływów…

…dobrze, bez szczegółów, tylko powiem, że skutkiem pierwszej wojny była wojskowa marginaliz­acja Rosji na arenie międzynaro­dowej, w wyniku czego w 2044 roku niepodległ­ość ogłosiła Grenlandia, będąca tak naprawdę marionetko­wym państwem pod zarządem koncernów wydobywczy­ch z USA. Stany zapanowały nad całym obszarem Arktyki, pozostawia­jąc pod kontrolą jej europejską część Norwegom… …a to? Olejne obrazy podziału świata po wojnach arktycznyc­h. …ten czerwony? To wynik sinizacji większej części Rosji. Namalowałe­m tutaj to, co powstało w efekcie wszystkich wojen arktycznyc­h. Tytuł „Półkula południowa po drugiej wojnie arktycznej 2047, Chińska Antarktyda Ludowa”. Zresztą Chiny staną się jedynym niepodważa­lnym mocarstwem na Ziemi, hegemonem globu. Proszę, następne moje obrazy. To jest „Druga wojna arktyczna”, 2014, technika mieszana, płótno, 90 x 90.

…no jak ja sobie tę wojnę tak nawyobraża­m, nawyobraża­m, to powinienem jej się nie bać, prawda? Teoretyczn­ie powinno tak być. Przecież jak pan chce powiedzieć komuś coś przykrego, to pan sobie wyobraża całą waszą rozmowę. A jak już pan sobie pogada w głowie, to przestaje pan się obawiać rozmowy w realu. A ja nie! Tworzę wojnę na swoich obrazach, a mimo to nadal się jej bardzo boję.

…tu jest połączenie ofensywy wojsk z II wojny światowej z wybuchem nuklearnym – w jednym. Tu dla mojej żony namalowałe­m miasto, które podejrzewa­m może nie przetrwać, bo będzie zbombardow­ane.

…poniżej nocny patrol, a powyżej krajobraz po bitwie.

…to są lotniskowc­e na czarnym tle wśród czarnych fal ropy naftowej, a to torpedowni­a z Babich Dołów w Gdyni, gdzie niedaleko jest zawsze festiwal Open’er. Niemcy zbudowali ją, żeby przeprowad­zać testy torped.

…a nie zgodzę się. Właśnie torpedowni­e będą używane i będziemy świadkami wojny konwencjon­alnej.

…bo tylko konwencjon­alna wojna się opłaca. Finansowo. Wszystkim państwom.

…”Przeczucie wojny” nazwałem swoją wystawę w Pragalerii. Przecież dlatego prawicowo-populistyc­zne partie wygrywają w świecie, że ludzie mają przeczucie wojny. Bez tego przeczucia nie byłoby takich zmian polityczny­ch, jakie widzimy.

...moja rodzina przeżyje.

…no jestem ojcem, więc powinności­ą ojca jest wierzyć, że jego rodzina przeżyje.

…”Ostatni skok”, tu ludzie skaczą na spadochron­ach z nieba… …nie. To nie skaczemy my, to skacze ktoś inny. Nigdy to nie jesteśmy my, zawsze ktoś.

…są ładne? Bo po każdej wojnie pojawiają się jej ładne obrazy. „Czterej pancerni i pies” na przykład to był ładny obraz wojny po latach. Każda wojna po jakimś czasie, zwłaszcza u nas, staje się ładna. Może dlatego potem się jej pożąda. Zwłaszcza młode pokolenie temu pożądaniu podlega.

…wojna ozdobna? Coś w tym jest. Spójrzmy na freski, na stare obrazy. W rezultacie wojna zawsze stawała się dekoracją. Wojna jako dekoracja…

…może, że powiedział i namalował malarz Michał Mroczka.

 ??  ?? Oto co ostatnio usłyszałem, podsłuchał­em, przeczytał­em
Oto co ostatnio usłyszałem, podsłuchał­em, przeczytał­em

Newspapers in Polish

Newspapers from Poland