Wieża wchłonie kamienice

Zasłonięte reklamami, niskie, zrujnowane kamienice coraz mniej pasują do zmieniającego się otoczenia ronda ONZ 160-metrowy wieżowiec Q22. 130-metrowy biurowiec na rogu Prostej i Żelaznej jest planowany wmiejscu po zburzonej socrealistycznej siedzibie Mennicy Polskiej. Ta inwestycja ma się zacząć na początku 2016 r.

Co wśród tych wieżowców robią dwa niskie domy przy rondzie ONZ? Czteropiętrowa kamienica Lejba Osmosa przy Twardej 28 powstała przed 104 laty. W2009 r. wykwaterowano stąd lokatorów, przestały też działać sklepy na parterze. Drewniane stropy wymagają wymiany. Wfatalnym stanie jest też sąsiednia trzypiętrowa kamienica komunalna przy Ciepłej 3. I ona ma ponad sto lat. Obu domów bronią przed rozbiórką społecznicy. Żydowski Instytut Ringelbluma przekonywał, że należą do nielicznych zachowanych budynków, które stały na terenie getta. Zkolei Zespół Opiekunów Kulturowego Dziedzictwa Warszawy ZOK podkreślał, że przy Ciepłej 3 w1893 r. urodził się ks. Ignacy Skorupka (zginął wBitwie Warszawskiej 1920 r.), a na dziedzińcu stoi kapliczka typowa dla dawnej kultury miejskiej.

Jednak mazowiecki konserwator zabytków odmówił wpisania domów do rejestru. Przekonywał, że budynek przy Ciepłej 3 „prezentuje roz- wiązania typowe i powszechnie stosowane w zabudowie czynszowej końca XIX w., dodatkowo zubożone przez powojenne przekształcenia”. Ks. Skorupkę można zaś upamiętnić, niekoniecznie zachowując cały dom. Społecznicy zaskarżyli tę decyzję do Ministerstwa Kultury. Po analizie konserwator wlutym ponownie odmówił objęcia budynków ochroną. Znowu doszło do odwołania i jeszcze raz resort kultury uznał, że dokument został wydany z błędami. – Przekazaliśmy sprawę do ponownego rozpatrzenia – informuje biuro prasowe ministerstwa.

Wkrótce konserwator prawdopodobnie po raz trzeci podejmie tę samą decyzję. Co wtedy? Jego rzeczniczka informuje: – Domy figurują wwojewódzkiej ewidencji zabytków. Wzwiązku ztym wszystkie prace powinny być konsultowane ze stołecznym konserwatorem.

Ten zajmował się już sprawą, gdy opiniował plan zagospodarowania tego rejonu miasta. Nie uznał budynków za cenne na tyle, by zachować je wcałości. Dopuścił ich wchłonięcie przez nowy wieżowiec. Nakazał tylko „zachowanie co najmniej elewacji frontowych i kąta nachylenia połaci dachowych wpasie o szerokości co najmniej 2 metrów” – od strony al. Jana Pawła II i ul. Prostej.

Ratusz podkreśla, że wszystkie prace budowlane będą musiały być uzgadniane z konserwatorem zabytków. On szczegółowo ustali, które detale architektoniczne kamienic (a są wnich m.in. stare piece) powinny być zachowane i zainstalowane wprzebudowanym gmachu.

Na ostateczną decyzję wojewódzkiego konserwatora niecierpliwie czekają władze Woli. Chcą ogłosić przetarg na sprzedaż obu nieruchomości. – Wcześniej musimy wykwaterować ostatnich lokatorów z Ciepłej 3 – informuje Mariusz Gruza, rzecznik urzędu na Woli. Dodaje, że dzielnica nie zamierza rozbierać kamienic, pozostawi to ich nowym właścicielom.

Z dwóch ponadstuletnich domów przy rondzie ONZ pozostaną tylko dwumetrowe plasterki doczepione do wieżowca. Obrońcy starych domów podkreślali, że tutaj urodził się ks. Ignacy Skorupka.