Gazeta Wyborcza - Regionalna (Stoleczna)
Ach Europa! Gdzie leży środek naszego kontynentu?
ale nie zapomina o jej niedoskonałościach. Christoph Bartmann: – Wspólnotę europejską dotykają obecnie nastroje antyeuropejskie: wWielkiej Brytanii, wPolsce czy nawet w Niemczech. Mamy poczucie, że musimy się takim tendencjom przeciwstawić, powiedzieć, że doceniamy wspólnotę europejską iwnią wierzymy. Nie chodzi o prawienie morałów, ale o przyjrzenie się różnym współczesnym wartościom europejskim i rozmowę o tym, dlaczego warto ich dzisiaj bronić. Świadomi wszystkich niedoskonałości i strukturalnych problemów Unii Europejskiej uważamy, że nie ma lepszego sposobu, by uczynić wspólnotę europejską bezpieczniejszą, wolną i bogatszą. Jako Instytut Goethego chcemy włączyć się swoją działalnością w lepsze zrozumienie współczesnej Europy.
Tożsamość wspólnoty europejskiej kształtuje nie tylko polityka – formuje się ona wraz ze zmieniającym się językiem. Dlatego za tydzień w piątek (9.03) w bibliotece Instytutu Goethego lingwiści (prof. dr Waldemar Czachur i prof. dr Franciszek Grucza) podyskutują o różnorodności językowej.
– Będziemy rozmawiać o tym, czy ta różnorodność jest błogosławieństwem czy raczej problemem zjednoczonej Europy. Jaka jest przyszłość języka, jak migracje i polityka go zmieniają – zapowiada Bartmann. I dodaje: – Nasze wydarzenia poświęcone przyszłości języków zawsze cieszą się dużym zainteresowaniem publiczności.
Wkolejny piątek, 16 marca, prof. Sighard Neckel z Uniwersytetu wHamburgu będzie rozmawiać z Karoliną Wigurą z „Kultury Liberalnej” owspółczesnym populizmie. – Chciałbym, by ta dyskusja pomogła zrozumieć, czym faktycznie jest dzisiejszy populizm i czy to odpowiednie słowo na nazwanie prawicowych nastrojów. Co populizmy, które pojawiają się w różnych krajach, mają ze sobą wspólnego. Co czyni z ludzi populistów? Co odróżnia lewicowy populizm od prawicowego? – mówi Christopher Bartmann.
Filmy Stanisława Muchy
Marcowe wydarzenia zamknie przegląd filmów dokumentalnych Stanisława Muchy (22-24 marca). Reżyser urodził się w Polsce, ale od połowy lat 90. mieszka w Niemczech. Wswoich dokumentach zwykle patrzy na mentalność Europejczyków przez pryzmat określonego problemu czy postaci. Lubi pokazywać peryferia wielkich ośrodków, ale na mieszkańców małych miejscowości nie patrzy z góry i chłodnym okiem. Tryptyk jego filmów dokumentalnych, który będzie można obejrzeć w ramach „Ach Europa!”, układa się wopowieść oŚrodkowo-Wschodniej Europie i ścierających się tu nieustannie tradycji i nowoczesności. Oprócz „Absolutu Warhola” w Instytucie Goethego zobaczymy jeszcze „Środek Europy” z 2004 r. To dokumentalna historia poszukiwania centrum kontynentu (a jest ich co najmniej kilkanaście! – jak deklarują napotkani przez reżysera mieszkańcy małych miejscowości).
Z kolei najnowszy film Stanisława Muchy „Gdzieś w Europie. Czarnomorska odyseja” opowiada o podróży przez siedem krajów trasą, gdzie Europa graniczy z Azją. Po każdym z seansów filmowych odbędzie się dyskusja z reżyserem.
Hans Magnus Enzensberger, którego twórczość zainspirowała cały przegląd, był nazywany przez Ryszarda Krynickiego najwybitniejszym poetą języka niemieckiego. Enzensberger podczas podróży w 1986 r. odwiedził m.in. Łódź, Katowice i Łomżę. – W swoim eseju poświęconym Polsce pisze m.in. o ówczesnej polaryzacji społeczeństwa i roli Kościoła. Zastanawialiśmy się, czy obraz Polski przedstawiony w „Ach Europa!” jest jeszcze aktualny i jak Polska od tamtego czasu się zmieniła – mówi Bartmann.
Jednym z przewodników niemieckiego pisarza po polskich miastach był Adam Krzemiński, który wraz w Thomasem Schmidem porozmawia 25 kwietnia o aktualności diagnozy postawionej ponad 30 lat temu.
– Tytuł przeglądu nawiązuje do książki Hansa Magnusa Enzensbergera „Ach Europa!”. To zbiór reportaży o siedmiu europejskich krajach – wyjaśnia Christoph Bartmann, dyrektor Instytutu Goethego. – Zarówno w polskim, jak i niemieckim „ach” ma podwójne znaczenie. Może wyrażać pozytywne emocje, jak i obojętność