Gazeta Wyborcza - Regionalna (Stoleczna)
Order Uśmiechu dla Wandy Traczyk-Stawskiej
Międzynarodowa Kapituła Orderu Uśmiechu przyznała to odznaczenia siedmiu kolejnym osobom. Wśród nich jest Wanda Traczyk-Stawska, psycholożka i działaczka społeczna, bohaterka powstania warszawskiego.
Jest rodowitą warszawianką. Gdy wybuchła wojna, miała 12 lat. Podczas okupacji zaangażowała się w działalność tajnego harcerstwa. Uczestniczyła w małym sabotażu i Akcji „N” (zastraszanie Niemców). Malowała na murach znaki Polski Walczącej, swastyki na szubienicy i hasła „Tylko świnie siedzą w kinie”. Tuż przed wybuchem powstania warszawskiego kolportowała „Biuletyn Informacyjny” – główny organ prasowy Armii Krajowej. W powstaniu została łączniczką strzelcem Oddziału Osłonowego Wojskowych Zakładów Wydawniczych. Walczyła w Śródmieściu, na Powiślu i na Woli. Brała udział m.in. w obronie elektrowni na Powiślu i zdobyciu komendy policji przy Krakowskim Przedmieściu. Po kapitulacji powstania znalazła się w niewoli. Przeszła przez cztery obozy jenieckie w Niemczech. Była w 2. Korpusie Polskim we Włoszech, skąd wysłano ją do Szkoły Młodszych Ochotniczek w Palestynie. Do Polski wróciła w 1947 r. Ukończyła liceum i studia na Wydziale Psychologii i Pedagogiki UW. Przez 30 lat pracowała w szkole dla dzieci specjalnej troski na Pradze.
Jest współinicjatorką ustanowionego przez Sejm Dnia Pamięci o Cywilnej Ludności Powstańczej Warszawy, który przypada 2 października. Często zabiera głos na temat aktualnej sytuacji w Polsce. Wsparła protestujących w Sejmie rodziców dzieci z niepełnosprawnościami, strajkujących nauczycieli, kobiety protestujące przeciw zaostrzeniu prawa aborcyjnego i prawników, których za obronę praworządności w Polsce spotykały szykany ze strony PiS. W publicznych wystąpieniach podkreśla wagę demokracji i przynależności Polski w Unii Europejskiej. Apeluje o udzielanie pomocy broniącej swojej niepodległości Ukrainie. Otrzymała wiele odznaczeń, m.in. Krzyż Walecznych i Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Ma tytuł Honorowej Obywatelki Warszawy (przyznany w 2017 r.) i Warszawianki Roku (2021 r.). Jest też laureatką Nagrody im. Jana Rodowicz „Anody” przyznawanej przez Muzeum Powstania Warszawskiego (2021 r.) i nagrody Superbohaterki „Wysokich Obcasów” (2021 r.). W 2015 r. „Gazeta Stołeczna” przyznała pani „Pączek” swoją nagrodę Stołek za przywrócenie pamięci o Cmentarzu Powstańców Warszawy na Woli.