Libra wolna i globalna
Libra – tak ma się nazywać nowy globalny pieniądz, jaki z inicjatywy Facebooka pojawi się w pierwszej połowie przyszłego roku. Tak przynajmniej ogłosił Mark Zuckerberg, szef największego serwisu społecznościowego organizującego życie nie tylko w cyfrowym wymiarze 2,4 mld internautów. „Emitentem” (lub raczej gwarantem nowej cyfrowej waluty opartej na technologii blockchain, jaką wykorzystuje w tej chwili m.in. słynna kryptowaluta bitcoin) będzie Libra Association, organizacja non profit z siedzibą w Genewie. Założyło ją kilkadziesiąt różnych podmiotów, od operatorów kart kredytowych Visa
i MasterCard przez operatorów serwisów samochodowych Uber i Lyft po globalne
organizacje społeczne, jak Women’s World Banking i Mercy Corps. Nie zabrakło też serwisu muzycznego Spotify, systemu mikrokredytowego Kiva, funduszy inwestycyjnych. Facebook uczestniczy w stowarzyszeniu przez firmę Calibra, która będzie zajmować się obsługą elektronicznego portfela umożliwiającego korzystanie z nowej waluty.
Znamienne, że wśród organizacji wspierających Facebooka w utworzeniu nowej waluty zabrakło największych potentatów cyfrowego świata – Apple, Amazona i Google. Firmy te eksperymentują z własnymi systemami elektronicznych i mobilnych płatności, wykorzystując istniejące platformy rozliczeń finansowych. Facebook podniósł stawkę, wywołując falę komentarzy i pytań. Nowa waluta ma być szczególnie atrakcyjna dla użytkowników nieposiadających tradycyjnych kont bankowych lub mieszkających w miejscach, gdzie na bankach i lokalnych walutach polegać nie można. Sama jednak możliwość obejścia istniejących systemów emisji walut kontrolowanych przez banki centralne suwerennych państw budzi niepokój polityków. Maxine Waters, przewodnicząca Komisji Usług Finansowych Izby Reprezentantów USA, wezwała Facebooka do przyjęcia moratorium i wstrzymania dalszych prac nad wprowadzeniem libry do czasu, gdy instytucje ustawodawcze i regulacyjne przeanalizują potencjalne skutki innowacji.
Nie brakuje też głosów wskazujących, że ten pokaz siły Facebooka jest paradoksalnie wyrazem słabości sektora cyfrowego, który ma coraz większe problemy z istotnymi innowacjami w tradycyjnym obszarze swojej działalności, więc szuka nowych źródeł zysków i „monetyzacji” zgromadzonych zasobów, czyli liczonych w setki milionów, a nawet miliardy, użytkowników.
Niezależnie od prawdziwych motywów zapowiedź nowego pieniądza to także zapowiedź nieuchronnej konfrontacji starego świata, zorganizowanego w system państw narodowych, z coraz bardziej wyzwolonym spod państwowej kontroli zglobalizowanym kapitałem i światem nowych technologii.