Śmierć Chameneiemu
Od ponad tygodnia w całym Iranie trwają zamieszki wywołane śmiercią 22-letniej Mahsy Amini. 13 września w Teheranie zatrzymała ją policja obyczajowa pod zarzutem niewystarczającego zakrycia włosów. Trzy dni później nie żyła. W protestach zginęło już co najmniej 35 osób. Demonstrujący na początku chcieli tylko ukarania zabójców kobiety, ale wobec brutalnych ataków policji i milczenia władz ich żądania rosły: dziś domagają się m.in. całkowitego zniesienia obowiązku zakrywania włosów przez kobiety w przestrzeni publicznej. Mimo blokowania internetu widać też zalążki przemyślanej organizacji protestów. I łamania kolejnych tabu: pojawiło się nawet hasło „Śmierć Chameneiemu” – chodzi o Alego, obecnego Najwyższego Przywódcę Iranu. Zaraz po śmierci Amini władze przekonywały, że kobieta była traktowana zgodnie z przepisami, a po zatrzymaniu trafiła na „reedukację”, czyli regulaminowe szkolenie o cnotach niewieścich w islamie. Tam miała dostać zawału serca i zapadła w śpiączkę, z której już się nie wybudziła. Ale rodzina i kilku anonimowych świadków twierdzą, ale Amini już przy zatrzymaniu została pobita – funkcjonariusze mieli kilkakrotnie uderzać jej głową o radiowóz, co sugerują też zdjęcia ze szpitala, na których widać urazy głowy.
Śmierć Amini wydarzyła się w złym momencie dla reżimu. Obłożona zachodnimi sankcjami irańska gospodarka ledwo zipie – podczas protestów pojawiają się również hasła socjalne. Ale zniesienie sankcji jest uwarunkowane powrotem Iranu do tzw. umowy nuklearnej, a to oznaczałoby m.in. międzynarodowe kontrole programu nuklearnego, co dla bijącej w nacjonalistyczne tony władzy byłoby prestiżową porażką. Coraz głośniej też o fatalnym stanie zdrowia 83-letniego Alego Chameneiego – ewentualny wybór jego następcy może zachwiać reżimem. Jednym z pretendentów jest prezydent Ebrahim Raisi, który aby zwiększyć swoje szanse, prowadzi radykalną politykę społeczną. To za jego sprawą policja obyczajowa zaczęła skrupulatnie egzekwować traktowany wcześniej dość luźno zakaz pokazywania kobiecych włosów.