JAK GOŁOTA POKONAŁ KUBAŃSKIEGO MISTRZA

WSofii w decydującą fazę wchodzi właśnie rozgrywany od 1950 roku turniej boksu amatorskiego Strandja, jeden z najbardziej prestiżowych w Europie. Nasi pięściarze tym razem nie biorą w nim udziału, zaś reprezentantki Polski nie zaliczą zawodów do udanych, gdyż zwycięstwo na bułgarskim ringu odniosła jedynie Karolina Koszewska, ale potem odpadła w ćwierćfinale. Tak się jednak składa, że 27 lutego 1988 roku, czyli dokładnie trzydzieści trzy lata temu, triumf w tej imprezie odniósł urodzony dwadzieścia lat wcześniej, szykujący się wówczas do występu w igrzyskach Andrzej Gołota. Po wyeliminowaniu Rumuna Paizsa i Bułgara Goczewa, w finale wagi ciężkiej pokonał reprezentanta Kuby, co zawsze było powodem do dumy. Jednak wtedy jeszcze nikt nie zdawał sobie sprawy, jak wiele ta wygrana będzie znaczyć po latach, gdy Roberto Balado okaże się mistrzem olimpijskim z Barcelony oraz trzykrotnym złotym medalistą mistrzostw świata amatorów. Niestety, w 1994 roku ten wspaniały pięściarz z Gorącej Wyspy zmarł w szpitalu w Hawanie, kilka godzin po tym, jak jego auto na przejeździe kolejowym zostało uderzone przez nadjeżdżający pociąg.

Miesiąc przed trzyrundową potyczką z Gołotą 19-letni Kubańczyk przegrał w finale krajowego czempionatu w Sancti Spiritus z Feliksem Savonem, wówczas już mistrzem świata z Reno. Pogromcy Roberto (a także Gołoty z 1985 roku z Bukaresztu), nie oglądano jednak w Sofii, natomiast szansę pokazania się otrzymał młodszy od niego o dwa lata Balado. Jak relacjonował z Bułgarii wysłannik „Przeglądu Sportowego” Jan Wojdyga, w finale sympatia widowni była po stronie Polaka. Roberto wyeliminował bowiem w półfinale miejscowego faworyta Swilena Rusinowa, zresztą też dobrego boksera, medalistę wielu imprez i jednego z rywali Gołoty w trakcie igrzysk w Seulu. Ten sam Rusinow we wcześniejszej fazie turnieju w Sofii pokonał naszego Henryka Zatykę. Wielokrotny przeciwnik Andrzeja z krajowych ringów mógł więc spokojnie przyglądać się temu, jak jego konkurent z Legii Warszawa pokonuje Balado niejednogłośną decyzją sędziów. A po latach pięściarz stołecznej Gwardii nie mógł się nachwalić występu Gołoty. Zdaniem Zatyki był to pojedynek, w którym obaj zawodnicy popisali się znakomitą techniką. A z tak boksującym Andrzejem... aż miło byłoby mu wtedy przegrać. K orespondent „PS” relacjonował natomiast tak: „Nasz reprezentant od początku do końca boksował bardzo energicznie. Mógł się szczególnie podobać w pierwszych dwóch rundach, kiedy z dystansu szybkimi ciosami prostymi hamował ofensywne zapędy Kubańczyka. W trzecim starciu Gołota dał się nieco ponieść nerwom i pozwolił wciągnąć się w wymianę ciosów w półdystansie, w której nieco więcej do powiedzenia miał niższy i bardziej ruchliwy Balado, ale znów nie do tego stopnia, by mógł odrobić poniesione straty. Ostatecznie Polak wygrał zasłużenie, głosami 3:2 (59:58, 59:58, 58:59, 58:59 i 59:59 ze wskazaniem dla Gołoty)”. Dalej Jan Wojdyga: „Należy wspomnieć o fatalnej wręcz postawie arbitra ringowego Petera Stankowa (Bułgaria), który dziesiątki razy zwracał Kubańczykowi uwagę na nieprzepisowe zadawanie ciosów w tył głowy i dopiero w końcówce udzielił mu ostrzeżenia, tylko po to, aby za chwilę ukarać Bogu ducha winnego Polaka. Obiektywna publiczność głośno wygwizdała swego arbitra. Ten z kolei zupełnie się zagubił, czego najlepszy dowód, że po ogłoszeniu zwycięstwa Gołoty podniósł w górę rękę Balado. Dopiero po interwencji sędziego głównego wezwał na ring obu pięściarzy, żeby naprawić swój błąd”.

Zawody w Sofii, rozgrywane wówczas po raz trzydziesty dziewiąty, okazały się drugim i ostatnim międzynarodowym turniejem seniorskim wygranym przez Gołotę – po memoriale Feliksa Stamma, przed którym Andrzej przewalczył w sparingu jedną rundę z Lennoksem Lewisem. W Bułgarii na podium stanęli jeszcze zdobywca drugiego miejsca Jan Dydak, a także pokonani w półfinałach Leszek Olszewski, Dariusz Kosedowski i Henryk

Petrich. Po pierwszej walce z zawodami pożegnał się natomiast Dariusz Michalczewski, któremu Kubańczyk Jorge Guzman złamał nos. Gołota, Dydak, Petrich oraz nieobecny w Sofii Janusz Zarenkiewicz siedem miesięcy później wywalczyli w Seulu brązowe medale. Kosedowski i Michalczewski też mogli reprezentować Polskę w igrzyskach, lecz obaj odłączyli się od kadry w kwietniu 1988 roku tuż przed rozpoczęciem turnieju w Karlsruhe i pozostali w zachodnich Niemczech. S avona, Balado, jak i całej reprezentacji Kuby także zabrakło w Korei Południowej, bo ich kraj po raz drugi z rzędu zbojkotował najważniejszą sportową imprezę czterolecia. Roberto pewnie i tak by tam nie wystartował, w końcu pozycja starszego kolegi w kategorii z limitem 91 kilogramów była niepodważalna, a w superciężkiej (plus 91 kg) rządził Jorge Luis Gonzalez, zwycięzca igrzysk panamerykańskich z 1987 roku z Indianapolis, gdzie pokonał Riddicka Bowe’a i Lennoksa Lewisa. Co ciekawe, to mierzący zaledwie 183 centymetry Roberto był potem etatowym reprezentantem Kuby w najcięższej kategorii, a Savon pozostał w niższym limicie, choć niewiele brakowało mu do dwóch metrów. Inna sprawa, że niezbyt imponujące – wydawałoby się – warunki fizyczne Balado sprawiły, że wyższy, dysponujący większym zasięgiem ramion Gołota nie musiał się przed pojedynkiem w Sofii szczególnie stresować, z czym bardzo często miał problem. Trener kadry Andrzej Gmitruk w trakcie igrzysk w Seulu stwierdził nawet: „To zawodnik ogromnie trudny do prowadzenia. Trzeba być z nim przed walką cały czas, masować, doradzać, prowadzić za rękę jak dziecko”. J uż półtora roku po nieznacznej porażce z naszym pięściarzem Balado sięgnął w Moskwie po złoty medal seniorskich mistrzostw świata, pokonując w finale Aleksandra Miroszniczenkę. W niższej wadze triumfował Savon, zaś Gołota odpadł z rywalizacji po ćwierćfinałowej porażce z Jewgienijem Sudakowem, srebrnym medalistą tej imprezy. Wcześniej, w czerwcu 1989 roku, Polak wywalczył brąz mistrzostw Europy w Atenach, a niecałe dwa lata później był już w USA...