O TĘ SAMĄ STAWKĘ, CO GOŁOTA Z SAVONEM

Za tydzień w Kielcach rozpoczną się młodzieżowe mistrzostwa świata w boksie – pierwsza impreza tej rangi rozgrywana w Polsce. Oczywiście nie wywoła ona u nas takich emocji jak słynne mistrzostwa Europy w Warszawie (1953) i Katowicach (1975), niemniej przyznanie organizacji naszemu krajowi niewątpliwie należy uznać za sukces PZB. Do Kielc przybędzie blisko pół tysiąca zawodników i zawodniczek z 66 krajów świata. Niemal na pewno zobaczymy wśród nich kogoś, kto kilka lat później stanie się gwiazdą całej dyscypliny już jako zawodowiec, a wcześniej być może złoty medalista igrzysk olimpijskich. Można tylko żałować, że zabraknie reprezentacji USA i Wielkiej Brytanii. Będzie to 21. edycja tej imprezy, rozgrywanej od 1979 roku. Do 2006 roku nosiła nazwę mistrzostwa świata juniorów, zaś sześć kolejnych turniejów odbyło się już jako młodzieżowe mistrzostwa świata. Nasi pięściarze wywalczyli do tej pory w MŚJ i MMŚ osiem medali: trzy srebrne i pięć brązowych, a najciekawsze wspomnienia polskich zawodników, trenerów czy dziennikarzy wiążą się z zawodami rozegranymi w 1985 roku w Bukareszcie. Tam w finale kategorii półciężkiej (81 kg) z Riddickiem Bowe’em omal nie spotkał się Henryk Zatyka, brązowy medalista z warszawskiej Gwardii, zaś srebro w wadze ciężkiej (91 kg) wywalczył 17-letni Andrzej Gołota, w decydującym pojedynku ulegając o rok starszemu, słynnemu później Feliksowi Savonowi.

Wpierwszej walce utalentowany pięściarz stołecznej Legii bez kłopotu znokautował Turka Erdala Sarikasa, by w półfinale po wielkich męczarniach wygrać niejednogłośną decyzją sędziów (3:2) z reprezentantem NRD Silvio Petzoldem. Jak wspomina wybitny znawca boksu Janusz Pindera, w nocy przed starciem o złoto w polskim sztabie szkoleniowym kierowanym przez selekcjonera Czesława Ptaka trwała ożywiona dyskusja na temat tego, czy Gołotę dopuścić do rywalizacji z długorękim Savonem. 18-letni Kubańczyk kilka miesięcy wcześniej został już seniorskim mistrzem swojego kraju po wygranej z Hermenegildo Baezem, a przed przybyciem do Bukaresztu pokonał jeszcze w finale turnieju we włoskim Mestre doświadczonego Węgra Gyulę Alvicsa. Obawiano się, że atleta z Gorącej Wyspy zrobi Andrzejowi krzywdę, co mogłoby zaważyć na dalszej karierze nadziei polskiego boksu...

„Ku ogólnemu zdziwieniu Gołota przez półtorej rundy boksuje z Savonem jak równy z równym, skutecznie powstrzymując z dystansu huraganowe ataki rywala ciosami prostymi. Na początku drugiego starcia nasz reprezentant zadaje nawet kilka mocnych prawych sierpowych. Dzielną postawą imponuje rumuńskiej publiczności, która zaczyna go gorąco dopingować okrzykami Po-lo-nia, Po-lo-nia! Trener kadry narodowej Kuby Alcides Sagarra jest wyraźnie zaniepokojony przebiegiem walki i krzyczy do swego pupila, ile sił w płucach, żeby atakował” – relacjonował dla „Przeglądu Sportowego” Jan Wojdyga. Późniejszy trzykrotny mistrz olimpijski (1992–2000) i sześciokrotny mistrz świata (1986–97) posłuchał charyzmatycznego sekundanta, który ostro strofował go już w zaciętym ćwierćfinałowym starciu z Andriejem Czołokianem z ZSRR. Wojdyga: „W końcówce drugiej rundy Savon zadaje na szczękę Polaka cztery silne ciosy. Gołota po ich otrzymaniu jest wyraźnie zdeprymowany i prawdę mówiąc, nadaje się do liczenia. Ale sędzia tego nie czyni i w tej sytuacji wyręcza go trener Czesław Ptak. Dziesięć sekund przed gongiem słusznie rzuca ręcznik na znak poddania”.

Ponoć nawet ćwierć wieku później Gołota w luźnych rozmowach sprawiał wrażenie nie do końca pogodzonego z tą porażką. Jednak wielu przyznaje rację trenerowi Ptakowi, który nie chciał dopuścić do przedwczesnego rozbicia młodego pięściarza. Niecały rok później Savon został już przecież w Reno mistrzem świata seniorów. Gołota też sięgnął po złoto, ale juniorskiego czempionatu Starego Kontynentu w Kopenhadze. I dopiero w 1987 roku, czyli dwa i pół roku później niż Kubańczyk, miał możliwość startu w seniorskich mistrzostwach kraju, które zresztą wygrał w Krakowie. W igrzyskach olimpijskich w Seulu się nie spotkali, bo reprezentacja Kuby drugi raz z rzędu zbojkotowała najważniejszą imprezę czterolecia. Polak skończył z brązem, a w wadze ciężkiej zwyciężył Ray Mercer, na którego na pewno nikt nie chuchał i dmuchał tak, jak trener Ptak na Gołotę. Amerykanin, później niedoszły rywal „Andrew” na zawodowym ringu (dwukrotnie byli umówieni na pojedynek w 1997 roku), miał już 27 lat, ale prawidłowego zadawania ciosów uczył się dopiero w trakcie służby wojskowej. W Korei po prostu wchodził na ring i robił młóckę. Żaden rywal nie wytrzymał z nim do ostatniego gongu, a półfinałową walkę Mercera z utytułowanym Holendrem Arnoldem Vanderlydem ktoś porównał nawet do starcia piły łańcuchowej z drzewem...

Obok Gołoty i wspomnianego Zatyki w MŚJ i MMŚ naszymi medalistami zostawali jeszcze Marek Ejsmont (1979), Mateusz Mazik (2006), Marcin Siwy (2008), Dawid Michelus (2010, wszyscy brąz), a także Jerzy Kaczmarek (1979) i Paweł Wierzbicki (2012, obaj srebro). Niestety, z różnych względów żaden z wymienionych nie zrobił potem kariery. Gwiazdą pierwszej wielkości w światowym boksie, po ominięciu różnych życiowych zakrętów, został jedynie Gołota. Ciekawe, czy 23 kwietnia w finałowych potyczkach imprezy w Kielcach zobaczymy kogoś z młodych Polaków, kto choć częściowo nawiąże do kariery „Andrew”. Bo że w tym miesiącu z zagranicy przybędzie do Polski pięściarz, który po latach stanie do rywalizacji o najwyższą stawkę w boksie – tego możemy być praktycznie pewni.