Wyzwania, decyzje, sukcesy
Ponad dwa lata temu, dzięki głosom i zaufaniu ludzi polskiej piłki, Cezary Kulesza został wybrany na Prezesa Polskiego Związku Piłki Nożnej. Podczas październikowego Walnego Zgromadzenia Sprawozdawczego Delegatów PZPN podsumowano efekty działań federacji na półmetku kadencji.
Awans reprezentacji Polski na mistrzostwa świata w Katarze był z pewnością głównym wydarzeniem pierwszego roku kadencji obecnego Zarządu. Sukces został jednak poprzedzony kilkoma bardzo trudnymi decyzjami. Przede wszystkim walką o usunięcie Rosji z międzynarodowych rozgrywek FIFA. Polska federacja wzięła na siebie rolę lidera w tym procesie, ryzykując nawet wykluczenie z meczów barażowych. Budując szeroką koalicję, udało się przekonać władze światowej piłki do podjęcia stanowczych decyzji. Na mundialu po raz pierwszy od 1986 roku Polacy awansowali do fazy pucharowej turnieju. Historyczny sukces osiągnęła ekipa sędziowska. Szymon Marciniak wraz ze swoimi asystentami poprowadził finał mistrzostw świata, a kilka miesięcy później sędziował także decydujący mecz w Lidze Mistrzów. Paulina Baranowska, jako druga Polka w historii, po 20 latach przerwy, wystąpiła zaś na kobiecym mundialu. W tym roku reprezentacje młodzieżowe, kobieca (U-17) i męskie (U-17 i U-19) dostały się na trzy z czterech turniejów o mistrzostwo Europy. Tylko Hiszpania osiągnęła lepszy wynik, a Polska znalazła się w czołówce z Niemcami i Francją. W pamięci kibiców utkwił przede wszystkim rewelacyjny występ reprezentacji U-17, która dotarła do półfinału EURO i zapewniła sobie awans na mistrzostwa świata, które niebawem odbędą się w Indonezji. To pierwsze takie osiągnięcie w XXI wieku.
Bardzo dobre wyniki na starcie kwalifikacji do EURO osiąga również kadra do lat 21, która po trzech kolejkach ma komplet zwycięstw. Świetnie swój udział w pierwszej edycji Ligi Narodów rozpoczęła także reprezentacja Polski kobiet, która we wrześniu pokonała Grecję i Ukrainę. Na mistrzostwa świata pewnym krokiem zmierza reprezentacja Polski w futsalu. Podopieczni trenera Błażeja Korczyńskiego w eliminacjach wygrali już trzy mecze. Pozostańmy przy międzynarodowych imprezach. PZPN może poszczycić się zaufaniem ze strony UEFA, która przyznała Polsce organizacje: Superpucharu Europy w 2024 roku, a w 2025 – finału Ligi Konferencji i mistrzostw Europy kobiet do lat 19.
W minionym roku Polski Związek Piłki Nożnej opracował i uchwalił cztery nowe strategie:
● „Jedenastka przyszłości. Działania i perspektywy szkoleniowe Polskiego Związku Piłki Nożnej”;
● „Łączy nas więcej niż piłka. Strategia biznesowa PZPN na lata 2023–2026”;
● „Strategia Piłki Nożnej Kobiet w Polsce na lata 2022–2026”;
● „Strategia zrównoważonego rozwoju piłki nożnej w Polsce na lata 2023–2027”. Wszystkie te dokumenty są dostępne na stronie internetowej Polskiego Związku Piłki Nożnej: pzpn.pl/strategie.
Kluczowe obszary systemu szkolenia
„Jedenastka przyszłości” to zbiór projektów i kierunek działań, które mają pomóc w osiągnięciu celu długoterminowego, jakim jest podniesienie jakości szkolenia w Polsce. Składa się ona z projektów już realizowanych, na bieżąco weryfikowanych i sukcesywnie rozwijanych. Ewolucja w kierunku nowoczesnego i skutecznego systemu szkolenia jest cechą charakterystyczną działań podejmowanych przez Departament Szkolenia i Reprezentacji Narodowych. W ostatnim roku działalności wprowadzono specjalistyczne kursy edukacyjne (dyrektora sportowego, dyrektora akademii, trenera przygotowania motorycznego, analityka piłkarskiego, skauta, trenera bramkarzy), które znacząco wypełniły braki w krajowym systemie edukacji piłkarskiej. Jakość kształcenia jest priorytetem, dlatego federacja dba również o wysokie kompetencje trenerów edukatorów, którzy mają decydujący wpływ na kursantów i uczestników konferencji.
W zakresie szkolenia najmłodszych piłkarzy PZPN korzysta z wielu narzędzi. Obejmują one unifikację, Narodowy Model Gry czy Program Certyfikacji PZPN dla Szkółek Piłkarskich. Istnieje także specjalna grupa robocza, która co tydzień publikuje zestawy konspektów na platformie Łączy Nas Trening. Prace u podstaw obejmują wiele aspektów: od rekrutacji zawodników, przez selekcję trenerów, aż po kompleksowe tworzenie sztabów. W ramach realizacji tych celów wprowadzono takie systemowe projekty, jak Talent Pro i Future Pro.
Departament Szkolenia i Reprezentacji Narodowych intensywnie korzysta z nowoczesnych narzędzi IT, które odgrywają kluczową rolę w pracy z młodymi talentami. Informatyczny System Obserwacji i Skautingu (ISOS) jest tego doskonałym przykładem. To rozbudowana platforma online, z której korzystają nie tylko skauci zatrudnieni w PZPN na etacie, ale również rosnące w liczbie sztaby szkoleniowe i trenerzy. Co tydzień wprowadzane są tam informacje z około stu spotkań obserwowanych na żywo. Dzięki temu skauting staje się bardziej efektywny, a ścieżki rozwoju zawodników są precyzyjnie wytyczane.
Piłka amatorska rośnie w siłę
Kluczowym elementem każdego systemu szkoleniowego są podstawy, a te zaczynają się od najmłodszych. Program Certyfikacji PZPN dla Szkółek Piłkarskich, adresowany do podmiotów szkolących młodych zawodników w wieku 6–13 lat, jest kluczową inicjatywą, mającą na celu podniesienie jakości wczesnego etapu edukacji piłkarskiej. Dzięki niemu PZPN zamierza podnieść i standaryzować poziom szkolenia młodych adeptów piłki nożnej. Jednak sam proces nauczania to nie wszystko – równie ważne jest zarządzanie tymi instytucjami oraz zapewnienie bezpieczeństwa najmłodszym zawodnikom. Departament Piłki Amatorskiej we współpracy z Departamentem Szkolenia i Reprezentacji Narodowych prowadzi również wiele projektów skierowanych do młodzieży, m.in. zgrupowania Akademii Młodych Orłów, Mobilną AMO, Akademię Grassroots. Nie można zapomnieć o Pucharze Tymbarku, największym turnieju piłkarskim dla dzieci w Europie, a także przedsięwzięciu „Poznaj Polskę na sportowo” czy ostatniej reorganizacji kadr wojewódzkich.
Zmiany w Pro Junior System i status młodzieżowca
Kluczowe modyfikacje w programie Pro Junior System zostały przeprowadzone na wniosek klubów i dotyczą w szczególności statusu wychowanka. Teraz okres szkolenia zawodnika w akademii klubowej, uznany przez odpowiedni organ licencyjny PZPN lub WZPN, traktowany jest równoznacznie ze szkoleniem bezpośrednio w klubie. Rozróżnienie to ma kluczowe znaczenie w systemie PRO Junior, gdzie wychowankowie punktują podwójnie. Budżet Pro Junior System został zwiększony z 23,7 miliona złotych do 34,4 miliona złotych, a środki te trafiają do klubów Ekstraklasy, 1, 2. i 3. ligi.
Zmieniono również zasady w udziale młodzieżowców w rozgrywkach. Kluby z Ekstraklasy są teraz zobowiązane do zapewnienia udziału młodzieżowców przez łącznie co najmniej 3000 minut w sezonie. Jeżeli klub nie spełni tego wymogu, zostanie obciążony opłatą na rzecz federacji, która zostanie przeznaczona na szkolenie młodzieży. Więcej w regulaminie rozgrywek na stronie www.pzpn.pl. Nowością jest również zmiana definicji zawodnika młodzieżowego. W Ekstraklasie będzie to piłkarz kończący 22. rok życia w roku zakończenia sezonu, czyli w sezonie 2023/2024 są to zawodnicy urodzeni w roku 2002 lub później. Dla 1., 2 i 3 ligi zawodnikiem młodzieżowym będzie osoba kończąca 21. rok życia, czyli w tym sezonie zawodnicy urodzeni w 2003 lub później. W przypadku 2. i 3. ligi kluby są zobowiązane wystawić przynajmniej dwóch zawodników młodzieżowych.
Wielki potencjał piłkarstwa kobiecego
W 2021 roku powołano Departament Piłkarstwa Kobiecego w PZPN. Założeniem tej decyzji było stworzenie podwalin do dalszego rozwoju piłki kobiecej oraz wsparcie dla piłkarek i klubów w kraju. Struktura odpowiada za ważne inicjatywy i realizuje priorytetowe działania dla tej dyscypliny. W listopadzie 2022 roku po raz pierwszy w historii federacji opracowana została „Strategia Piłki Nożnej Kobiet w Polsce na lata 2022– 2026”. Ma na celu wyznaczenie kierunków rozwoju i popularyzacji futbolu kobiecego w kraju.
Kolejnym ważnym osiągnięciem jest pozyskanie sponsora tytularnego dla rozgrywek kobiecych. PKN ORLEN zdecydował się wesprzeć Ekstraligę, I ligę oraz Puchar Polski w piłce nożnej kobiet. Wsparcie tak znaczącego partnera biznesowego dowodzi, że piłka nożna kobiet jest coraz bardziej doceniana i ma potencjał, by stać się ważnym elementem sportowego krajobrazu Polski.
Wypełnienie piramidy sponsorskiej
Jednym z kluczowych wyzwań, któremu sprostaliśmy, było wypełnienie piramidy sponsorskiej. Sponsorem Generalnym pozostał PKN ORLEN, a dzięki wielkim wysiłkom oraz skutecznym negocjacjom, udało się pozyskać strategicznych partnerów oraz sponsorów dla naszej reprezentacji. Na pierwszym planie znalazły się tak renomowane marki jak Inpost czy Tarczyński. Udało się także przedłużyć istniejące, sprawdzone współprace, w tym z Jeronimo Martins (marka Biedronka). Te sukcesy stanowią potwierdzenie, że marka Polskiego Związku Piłki Nożnej jest coraz bardziej atrakcyjna dla biznesu.