Urlopy i zasiłki po nowemu
Pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę przysługują konkretne prawa, w tym do urlopu wypoczynkowego czy zwolnienia lekarskiego na czas choroby. Zobacz, ile dni urlopu ci przysługuje i w jakim wypadku możesz przebywać na L4.
URLOP 2020
Pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę w 2020 r. przysługiwać będzie 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego. 26 dni urlopu przysługuje następującym osobom: które ukończyły szkołę wyższą i mają 2-letni staż pracy; ukończyły szkołę policealną i mają 4-letni staż pracy; ukończyły 5-letnią szkołę średnią zawodową i mają 5-letni staż pracy; ukończyły 4-letnią szkołę średnią zawodową i mają 6-letni staż pracy; ukończyły szkołę średnią ogólnokształcącą i mają 6-letni staż pracy; ukończyły 3-letnią szkołą średnią zawodową i mają 7-letni staż pracy; ukończyły zasadniczą szkołę zawodową i mają 8-letni staż pracy; ukończyły szkołę podstawową (lub żadną) i mają 10-letni staż pracy.
20, 26 CZY MNIEJ?
Osoby niespełniające powyższych warunków mają prawo do 20 dni urlopu wypoczynkowego. Dodatkowo warto pamiętać, że jeśli nie pracujesz na pełen etat, przysługuje ci proporcjonalna liczba dni urlopu, np. 10 lub 13 dni dla 1/2 etatu. Warto
jednak wiedzieć, że w niektórych przypadkach można otrzymać dodatkowe dni urlopu wypoczynkowego. Prawo do nich mają: osoby niepełnosprawne – dodatkowe 10 dni co roku; inwalidzi wojenni i kombatanci – dodatkowe 10 dni co roku; pracownicy socjalni – dodatkowe 10 dni raz na 2 lata, po 5 latach stażu w zawodzie; sędziowie i prokuratorzy – dodatkowe 6 dni co roku po 10 latach pracy, a po 15 latach pracy dodatkowe 12 dni rocznie; nauczyciele – urlop na czas ferii zimowych i wakacji.
Warto pamiętać, że prawo do 26 dni urlopu można nabyć w trakcie roku. Taka sytuacja ma miejsce, jeżeli osiągniemy odpowiedni staż pracy lub ukończymy szkołę zapewniającą nam dłuższy urlop. Wtedy, nawet jeżeli wykorzystaliśmy już 20 dni urlopu, który przysługiwał nam wcześniej, pracodawca zobowiązany jest przyznać nam kolejne 6 dni urlopu wypoczynkowego.
PŁATNY CZAS WOLNY
Urlop wypoczynkowy jest płatny. Jeżeli go nie wykorzystamy, pracodawca zobowiązany jest wypłacić nam ekwiwalent. W 2020 r. jego współczynnik wynosi 21,08. Oznacza to, że nasze średnie miesięczne wynagrodzenie musimy podzielić przez ten współczynnik i tyle powinien wypłacić nam pracodawca za każdy dzień niewykorzystanego urlopu. Dla przykładu – w 2020 r. minimalne wynagrodzenie krajowe to 2600 zł brutto. Oznacza to, że osoby otrzymujące takie wynagrodzenie za dzień niewykorzystanego urlopu powinny otrzymać 123,34 zł brutto. Osoby zatrudnione w innym wymiarze czasu pracy niż pełen etat otrzymują odpowiednio niższy ekwiwalent.
URLOP NA ŻĄDANIE
Pracownik zatrudniony na umowie o pracę ma prawo do urlopu na żądanie – łącznie czterech dni w ciągu roku (może je wykorzystać dzień po dniu lub oddzielnie). Dni urlopu na żądanie pobierane są z puli urlopu wypoczynkowego. Pracownik nie musi tłumaczyć, w jakim celu bierze urlop na żądanie. Jedynym obowiązkiem jest poinformowanie o wzięciu wolnego najpóźniej tego samego dnia, kiedy nie będzie nas w pracy. Sposobów poinformowania pracodawcy jest dużo – możemy to zgłosić osobiście, telefonicznie, pocztą elektroniczną, SMS-EM lub wewnętrznym komunikatorem używanym w firmie.
URLOP OKOLICZNOŚCIOWY
Na umowie o pracę przysługuje urlop okolicznościowy, który związany jest z wydarzeniami rodzinnymi. Taki urlop przysługuje nam ze względu na: opiekę nad dzieckiem, które nie przekroczyło 14. roku życia (2 dni); ślub lub urodzenie się dziecka albo zgon i pogrzeb małżonka lub dziecka, ojca, matki, ojczyma i macochy (2 dni); ślub dziecka albo zgon i pogrzeb siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na naszym utrzymaniu lub pod naszą bezpośrednią opieką (1 dzień).
Urlop okolicznościowy musimy zgłosić wcześniej. Wyjątkiem od reguły jest śmierć bliskiej osoby – wówczas należy poinformować pracodawcę najpóźniej w drugim dniu jego trwania.
Kiedy płaci ZUS?
Zasiłek chorobowy wypłacany jest przez pracodawcę lub ZUS. Pracodawca
płaci za niezdolność do pracy trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego. Pracownicy, którzy ukończyli 50. rok życia, zasiłek chorobowy wypłacany mają za niezdolność do pracy trwającej łącznie do 14 dni w ciągu roku. Później zasiłek wypłaca ZUS.
NIEPEŁNE WYNAGRODZENIE
Wysokość zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy. Trzeba jednak pamiętać, że nie zawsze wypłacany jest w 100 proc. Zwykle jest to 80 proc. podstawy wymiaru zasiłku chorobowego lub 70 proc. w przypadku pobytu w szpitalu. 100 proc. otrzymamy tylko wtedy, gdy niezdolność do pracy spowodowana jest wypadkiem, któremu ulegliśmy w drodze do pracy lub z pracy, powstała wskutek wypadku przy pracy bądź choroby zawodowej lub spowodowana jest niezbędnymi badaniami lekarskimi przewidzianymi dla kandydatów na dawców narządów, tkanek i komórek oraz przypadła w czasie ciąży.
Maksymalnie zasiłek chorobowy wypłaca się przez 182 dni lub 270 dni, jeśli niezdolność do pracy spowodowana jest gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży.