7 sposobów na wy
Jeśli masz możliwość, a stan zdrowia pozwala – nie rezygnuj z pracy. Na wysokość twojej emerytury ma wpływ każdy przepracowany miesiąc, pod warunkiem że odprowadzane były składki na ubezpieczenie społeczne. W przypadku gdy otrzymujesz emeryturę wyliczoną na starych zasadach i nadal pracujesz – co najmniej raz na kwartał powinieneś składać wniosek do ZUS o doliczenie przepracowanych miesięcy (składkowych i nieskładkowych) do stażu pracy. Wówczas co trzy miesiące możesz liczyć na wyższą kwotę emerytury. Wielkość tej podwyżki będzie zależała od wysokości już przyznanego ci świadczenia. Jeśli jest niewysokie, to podwyżka też nie będzie duża, ale liczy się każda złotówka. Ale, co istotne – kolejne podwyżki będą już liczone od wyższej kwoty świadczenia.
Pamiętaj! Jeśli jesteś na wcześniejszej emeryturze i do świadczenia dorabiasz, musisz dokładnie liczyć swoje dochody, bo obowiązują cię limity dorabiania. W zależności od tego, ile zarobisz, dostaniesz emeryturę w całości, zmniejszoną albo nawet ZUS zawiesi ci wypłatę. Progi zarobkowe zmieniają się co kwartał.
Zmniejszona może zostać wcześniejsza emerytura lub renta, gdy przychód jest większy niż 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Świadczenie zostanie zawieszone, gdy przychód przekroczy górną kwotę graniczną, czyli 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia.
Od 1 marca 2020 r. 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia wynosi 3639,00 zł brutto – i do takiej kwoty możesz sobie dorobić bez żadnych konsekwencji. 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia to 6758,20 zł brutto.
Po ukończeniu 65 lat (mężczyzna) lub 60 lat (kobieta) może dodatkowo zarabiać bez żadnych ograniczeń.
Jeśli ZUS przyznał ci emeryturę na nowych zasadach, a ciągle pracujesz zawodowo, też możesz podwyższyć swoje świadczenie. Po zakończeniu każdego roku kalendarzowego powinieneś złożyć wniosek o doliczenie składek (druk ERPO). Twoje świadczenie zostanie powiększone o kwotę wynikającą z podzielenia składek (odpowiednio zwaloryzowanych) zewidencjonowanych (od dnia ustalenia prawa do emerytury) na twoim koncie przez dalsze średnie trwanie życia (wyrażone w miesiącach). Dłuższa aktywność zawodowa powoduje, że rośnie kwota składek zapisanych na twoim koncie emerytalnym w ZUS. Maleje natomiast wskaźnik dalszego trwania życia, przez który dzielony jest zebrany kapitał. To dlatego każdy rok dłuższej pracy daje podwyżkę wysokości emerytury o średnio 8 proc.!
SPOSÓB DRUGI – przelicz kapitał początkowy
Jeśli wystąpisz do ZUS o przeliczenie kapitału początkowego, możesz zyskać nawet kilkaset złotych. Prawo do przeliczenia mają osoby, które przed 1999 r. pracowały lub studiowały oraz matki, które były na urlopach wychowawczych.
Jeśli opiekowałaś się dzieckiem, przebywając na urlopie wychowawczym, i masz emeryturę wyliczoną z uwzględnieniem kapitału początkowego, powinnaś złożyć wniosek o jego przeliczenie, a otrzymasz wyższy wskaźnik za lata sprawowania tej opieki. Od 1999 r. czas opieki nad dzieckiem w ramach urlopu wychowawczego zaliczany jest do okresów składkowych i są za te lata odprowadzane składki emerytalno-rentowe z budżetu państwa. Natomiast wcześniej – okresy urlopu wychowawczego były traktowane jako okresy nieskładkowe.
Różnica jest istotna, ponieważ okresy składkowe są wliczane do kapitału początkowego według wskaźnika 1,3 podstawy wymiaru emerytury, natomiast nieskładkowe – 0,7. To przekłada się na wysokość kapitału początkowego, a od niego w dużej mierze zależy wysokość emerytury. Przeliczenie dotyczy kapitału początkowego za okres urlopu wychowawczego, jak również za okres niewykonywania pracy w związku z opieką nad dzieckiem w wieku do 4 lat – do 3 lat na każde dziecko oraz łącznie do 6 lat. Gdy na dziecko przysługiwał zasiłek pielęgnacyjny, dodatkowo okres składkowy może być zwiększony o 3 lata. Możesz powiększyć swój kapitał początkowy dzięki temu, że inaczej jest liczony czas studiów. Wprawdzie lata studiów nadal są traktowane jako okresy nieskładkowe i nie mogą przekroczyć 1/3 okresów składkowych. Ale są liczone w porównaniu z całym okresem zatrudnienia (dlatego doliczenia lat studiów będzie można dokonać dopiero przy składaniu wniosku o przyznanie emerytury), a nie tylko w porównaniu z datą przejścia na emeryturę. Wcześniej dotyczyło to tylko składek opłacanych do końca 1998 r. i było to rozwiązanie niekorzystne dla osób, które miały krótki staż pracy i nie mogły w całości lat nauki doliczyć.
O wyższą emeryturę możesz się starać, jeśli przed 1 stycznia 1999 r. dobrze zarabiałeś i płaciłeś wysokie składki emerytalne od całości wynagrodzenia (przekraczające 250 proc. przeciętnego wynagrodzenia), a po uzyskaniu prawa do emerytury dalej byłeś aktywny zawodowo. Choć ZUS pobierał od ciebie wysokie składki, to przy wyliczeniu emerytury na starych zasadach uwzględniał maksymalnie tylko 250 proc. średniej płacy. Po zmianie przepisów możesz złożyć wniosek o przeliczenie emerytury z uwzględnieniem korzystniejszych lat. ZUS, co prawda, nie uwzględni wyższych składek (np. od 300 czy 400 proc. pensji, bo nadal obowiązuje ograniczenie do 250 proc. średniej), ale podając nowe lata, zyskasz na kwocie bazowej (zwykle