Bol posle operacije umanjuju muzikom
Bol nastao u toku operacije nastavlja se i nakon hirurškog zahvata. Tokom studije rađene na Klinici za anesteziologiju i intenzivnu terapiju Vojnomedicinske akademije, pored obaveznih lekova, pacijentima su intenzitet bola umanjivali - muzikom.
Muzikoterapija predstavlja skup tehnika koje u dijagnostičke, terapijske i preventivne svrhe koriste zvuk. To je nauka sistematične primene muzike od akreditovanog profesionalca radi poboljšanja fizičkog, mentalnog, socijalnog i emocionalnog blagostanja. Kada se koristi u terapiji bola, cilj muzikoterapije je da pomogne pacijentu da aktivno učestvuje u terapiji sopstvenog bola.
- Tretman muzikom se razlikuje u zavisnosti od cilja koji želimo da postignemo. U terapiji postoperativnog bola muzika se može primeniti tokom trajanja operacije u opštoj anesteziji, nakon operacije ili kombinovano, što je bio slučaj u našoj studiji. Naučni rad o rezultatima te studije, čiji je prvi autor potporučnik dr Aleksandra
Đajić, jedan od članova tima u našem istraživanju, nagrađen je i na naučnom skupu BISOP - priča za „Blic nedelje“docent dr Dušica Stamenković.
Pacijentu se stave slušalice pre početka uvoda u opštu anesteziju, a skidaju nakon buđenja iz anestezije. Takođe, muzika se može primenjivati i kod pacijenata u regionalnoj anesteziji koji su budni. Odabrana muzika je reprodukovana preko mp3 plejera i pacijent je sluša preko slušalica za vreme operacije, dok je nakon hirurškog zahvata sluša u trajanju od 20 minuta tri dana uzastopno ili dok više nema potrebe za lekovima protiv bolova.
BEZ NEŽELJENIH EFEKATA
- Kombinacijom lekova pokušavamo da smanjimo doze medikamenata koji se koriste u terapiji bola. U tu svrhu sve češće se primenjuju nefarmakološke metode koje imaju dokazan pozitivan efekat na sniženje doze lekova. Nefarmakološka terapija podrazumeva relaksaciju, meditaciju, jogu, muzikoterapiju, metode fizikalne medicine, psihoterapiju, vođenu imaginaciju, kao i u novije vreme tehnike neinvazivne stimulacije mozga - kaže naša sagovornica.
Nefarmakološke metode su, ističe ona, bezbedne za pacijenta bez neželjenih efekata, ekonomski isplative i, što je najvažnije, aktivno uključuju pacijenta, obezbeđuju bolju komunikaciju pacijenta, medicinskog osoblja i porodice.
- U visokorazvijenim zemljama muzikoterapija se koristi u bolnicama sa ciljem da ublaži promene raspoloženja pacijenta, spreči pojavu depresije, promoviše pokret za fizikalnu rehabilitaciju, psihički smiri, često da uvede u san i smanji tenziju mišića zbog relaksacije. Od mnogih efekata muzike, efekat na bol je predmet najvećeg broja istraživanja - smatra naša sagovornica.
Do sada je muzikoterapija primenjivana nakon ginekoloških procedura i hirurgije dojke, uroloških procedura, abdominalne, ortopedske i kardiovaskularne hirurgije.
Primena muzike nakon hirurgije glave i vrata je bila zapostavljena u svetu zbog potencijalnog uticaja na čulo sluha tokom ove vrste
Primenom muzike nije uskraćena standardna terapija lekovima protiv bolova
hirurgije, a u našoj studiji pokazali smo da se muzika opravdano može koristiti i u ovoj vrsti hirurgije.
Muzikoterapija, kako je objašnjeno, bolje efekte ima na bol ukoliko je pacijent sam birao vrstu muzike koju će slušati.
ŠTA JE U PONUDI
Tokom trajanja studije pacijentima je na raspolaganju bilo šest vrsta muzike: klasična, džez, ambijentalna, pop, rok ili etno. Ukupno 30 različitih numera. Zanimljivo je da je etno-muzika najčešće birana vrsta među pacijentima, posebno onima starije životne dobi.
U terapiji bola se primenjuju tačno određene muzičke numere odabrane od akreditovanog muzikoterapeuta. Muzika je instrumentalna da bi se sprečilo ometanje pacijenta tekstom, sa istaknutim melodijskim instrumentima i izbegnutom ritmičkom sekcijom. Tempo muzičkih numera je u rasponu od 60 do 90 bita u minuti. Takođe, muziku izvode muzičari uživo, na primer u porodilištima.
- Važno je da pacijenti znaju da im primenom muzike nije uskraćena standardna terapija lekovima protiv bolova. Kako je bol nakon hirurgije glave i vrata često jak bol koji može zahtevati primenu potentnijih lekova protiv bolova, time je primena nefarmakoloških metoda kao što je muzikoterapija više poželjna kod te grupe pacijenata.
- Takođe, uočeno je znatno bolje raspoloženje, a manji osećaj anksioznosti u grupi sa primenjenom muzikoterapijom - objašnjava dr Stamenković i dodaje da je interesantno da primena muzike u operacionim salama poboljšava efikasnost u radu hirurškog osoblja.
- Muzikoterapija je dostupna, ekonomski opravdana, lako primenjiva metoda, bez neželjenih efekata, koja snižava intenzitet bola i anksioznosti nakon hirurgije, a poboljšava zadovoljstvo pacijenta - zaključila je naša sagovornica.